Kiểm tra thơ và truyện hiện đại - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1

Tóm tắt truyện:

- Làng (Kim Lân)

Truyện kể về nhân vật ông Hai quê ở làng Chợ Dầu. Ông gắn bó và yêu làng quê mình tha thiết. Vì hoàn cảnh của gia đình, vì chiến tranh, ông phải rời làng. Một hôm, nghe được tin làng theo giặc, ông sững sờ, đau khổ, tủi nhục. Bế tắc, khổ đau, ông tâm sự với đứa con út cho vơi đi nỗi lòng. Rồi một ngày nhận được tin cải chính, ông Hai vui sướng tột độ. Dù cho nhà bị đốt nhưng ông vẫn vui vẻ đi khoe và kể về làng như trước.

- Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long)

Trên chuyến xe từ Hà Nội lên Lào Cai, ông họa sĩ già, bác tài xế và cô kĩ sư trẻ tình cờ quen nhau. Bác tài xế đã giới thiệu cho ông họa sĩ và cô kĩ sư làm quen với anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét. Anh thanh niên mời ông họa sĩ và cô kỹ sư lên thăm nơi ở và công tác của mình. Tại đây, ông họa sĩ già và cô kĩ sư đã nhận ra vẻ đẹp những người lao động lặng thầm trên cái nền lặng lẽ của Sa Pa. Ông họa sĩ người luôn đi tìm hình ảnh lí tưởng cho bức tranh của mình chỉ kịp phác thảo sơ qua những đường nét về anh thanh niên.

- Hình ảnh người lính trong bài thơ “Đồng chí”: Vẻ đẹp giản dị mà cao cả của anh lính Cụ Hồ xuất thân từ những người nông dân, bước vào đời lính với những khó khăn, gian khổ, nhưng vẫn ngời sáng tình đồng chí đồng đội sâu sắc.

- Hình ảnh người lính trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính: Hình ảnh người lính với vẻ đẹp của những chàng trai trẻ có tư thế ngang tàng, tinh thần quả cảm, coi thường khó khăn, gian khổ với tâm hồn sôi nổi trẻ trung, lạc quan yêu đời, tình đồng đội thắm thiết, ý chí đấu tranh mãnh liệt vì sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tình yêu thương con của người mẹ Tà – ôi:

- Gắn với tình thương người lính, tình thương buôn làng, quê hương gian khó: mẹ mong ước có hạt gạo, có hạt bắp, mong con mau khôn lớn trở thành chàng trai cường tráng để lao động sản xuất.

- Gắn với tình yêu đất nước: Mẹ ước mong con mau lớn để trở thành người lính đấu tranh kiên cường vì độc lập tự do, làm người dân của một đất nước anh hùng.

Bút pháp xây dựng hình ảnh thơ:

- Đồng chí (Chính Hữu): Hình ảnh chân thực, chi tiết sinh động, ngôn ngữ bình dị và cô đọng, giàu sức biểu cảm.

- Đoàn thuyền đánh cá (Huy Cận): Lời thơ dõng dạc, nhịp điệu thơ như khúc hát say mê, hào hứng, phơi phới niềm vui của người lao động.