Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh - Sách giáo khoa Ngữ văn 9 tập 1
Bố cục văn bản:
- Phần 1 (từ đầu... đó là triệu bất thường): miêu tả thói ăn chơi xa xỉ vô độ của chúa.
- Phần 2 (còn lại): Nói về sự nhũng nhiễu của đám quan lại.
Đọc hiểu văn bản:
Câu 1 (Trang 63 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Thói ăn chơi xa xỉ của chúa Trịnh và các quan hầu cận được miêu tả:
+ Xây dựng đền đài triền miên và thói chu du vơ vét sản vật quý của dân.
+ Bọn nội thần bày trò nhố nhăng, tốn kém: bày trò mua bán, bài trí đàn nhạc khắp nơi.
- Lời văn tác giả mang tính khách quan, không cần diễn đạt quá nhiều, những sự việc kể lại đã đủ bóc trần bản tính xã hội, đủ để bày tỏ nhìn nhận cũng như thái độ của tác giả.
- Lời kết“...kẻ thức giả biết đó là triệu bất thường” là lời dự báo về một thảm họa ắt sẽ xảy ra khi xã hội hỗn loạn như thế này.
Câu 2 (Trang 63 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
- Bọn quan lại quấy nhiễu dân chúng bằng thủ đoạn vừa ăn cắp vừa la làng. Người dân như bị cướp tới hai lần, bằng không thì phải tự tay hủy đi tài sản quý của mình.
- Ý nghĩa đoạn cuối: Là minh chứng làm tăng sức thuyết phục cho những chi tiết thực đã ghi chép và bày tỏ thái độ bất bình, phê phán của tác giả.
Câu 3 (Trang 63 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1):
Sự khác nhau giữa truyện và tùy bút:
- Truyện: có cốt truyện cụ thể, có thể là thật hoặc tưởng tượng, có xây dựng hình tượng nhân vật với ngoại hình, tính cách, tâm lí...
- Tùy bút: là ghi chép ngẫu hứng, có khi tản mạn những sự việc có thật, không theo một cốt truyện nhất định nào cả
Luyện tập
(Trang 63 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2): Căn cứ vào bài...
Hiện trạng nước ta dưới thời vua Lê – chúa Trịnh cuối thế kỉ XIII là giai đoạn chế độ phong kiến mục rỗng, thối nát. Vua chúa, quan lại chỉ lo ăn chơi hưởng lạc, cướp bóc trắng trợn của cải của dân chúng, không quan tâm đến kinh tế, không màng việc nước thế sự. Đời sống nhân dân loạn lạc đói kém, cùng cực.
Bài trước: Luyện tập tóm tắt tác phẩm tự sự - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1 Bài tiếp: Hoàng Lê nhất thống chí (Hồi thứ mười bốn) - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1