Trang chủ > Lớp 11 > Soạn Văn 11 (siêu ngắn) > Soạn bài: Xin lập khoa luật (Nguyễn Trường Tộ) (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Soạn bài: Xin lập khoa luật (Nguyễn Trường Tộ) (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Giới thiệu

Xin lập khoa luật được Nguyễn Trường Tộ ghi trong bản điều trần Tế cấp bát điều (Tám việc cần làm gấp) dâng lên triều đình. Văn bản này bàn về sự cấp thiết của luật pháp đối với xã hội nhằm thuyết phục triều đình cho mở khoa Luật.

Bố cục của bài gồm 3 phần:

Phần 1 (từ đầu đến “thì đó là quốc dân giết”): Vai trò của luật pháp đối với đời sống của đất nước.

Phần 2 (tiếp theo đến “chất phác? ”): Điểm hạn chế của Nho giáo trong việc thực thi luật.

Phần 3 (đoạn còn lại): Mối quan hệ giữa luật pháp và đạo đức.

Câu 1 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

- Theo Nguyễn Trường Tộ, luật bao gồm những lĩnh vực: Kỉ cương, uy quyền, chính lệnh, tam cương ngũ thương và những việc hành chính của sáu bộ.

- Ông đã giới thiệu việc thực thi luật ở các nước phương Tây như sau:

+ Những người nhận nhiệm vụ điều tra, xét xử không bị o ép bởi bất cứ thế lực nào.

+ Họ chỉ có thăng trật chứ không bị biếm truất.

+ Đến vua cũng không có quyền tự đoán phạt một người mà thiếu sự xem xét của những người này.

Câu 2 (trang 73):

+ Tác giả chủ trương: vua, quan và dân đều phải tôn trọng và thực thi pháp luật.

+ Nguyễn Trường Tộ có chủ trương như vậy để tạo ra một xã hội bình đẳng, công bằng và nghiêm minh.

Câu 3 (trang 73):

Theo Nguyễn Trường Tộ, Nho học truyền thống chưa có sự tôn trọng luật pháp.

Câu 4 (trang 73):

Tác giả quan niệm về mối quan hệ giữa đạo đức và luật pháp như sau:

+ Giữ đúng luật chính là đạo đức.

+ Luật pháp chính là cái đức lớn nhất, là chí công vô tư, hợp với đức trời, đạo người.

Câu 5 (trang 73):

Việc nhắc đến Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chương, Nguyễn Trường Tộ đã sử dụng phép lập luận phản đề, chứng minh thực tế Nho gia đi ngược lại với chính lý thuyết sách vở họ đặt ra.

⇒ Tăng tính sắc bén, tính chiến đấu cho lời văn.

Ý nghĩa của văn bản

Qua văn bản ta thấy được ý nghĩa quan trọng của luật pháp đối với quốc gia, đồng thời thấy được tư tưởng tiến bộ vượt thời đại của Nguyễn Trường Tộ cùng những tâm tư, tình cảm, sự trăn trở của ông trước vận mệnh đất nước thể hiện qua ngòi bút nghệ thuật đặc sắc.