Trang chủ > Lớp 11 > Soạn Văn 11 (siêu ngắn) > Soạn bài: Hạnh phúc của một tang gia (Vũ Trọng Phụng) (trang 128 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Soạn bài: Hạnh phúc của một tang gia (Vũ Trọng Phụng) (trang 128 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Giới thiệu

Đoạn trích "Hạnh phúc của một tang gia" (trích “Số đỏ”) kể lại đám tang rầm rộ, khoa trương, đầy những lố lăng, chướng mắt của cụ cố Hồng – một người giàu có của giới “thượng lưu” thành thị.

Bố cục của đoạn trích gồm 3 phần:

Phần 1 (từ đầu đến “đã gây ra cho Tuyết vậy”): Những tâm tư, niềm hạnh phúc của mọi người trong gia đình trước cái chết của cụ cố tổ Hồng.

Phần 2 (tiếp theo đến “Đám cứ đi…”): Cảnh tượng một đám ma gương mẫu.

Phần 3 (đoạn còn lại): Cảnh hạ huyệt.

Câu 1 (trang 128 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

+ Nhận xét về nhan đề đoạn trích là "Hạnh phúc của một tang gia" - Ngay từ nhan đề đã nói lên những điều nghịch lý, ngược đời, báo hiệu một sự bất thường.

+ Tình huống trào phúng của đoạn trích: niềm vui đến từ nỗi mất mát phải cách biệt âm dương với người thân trong gia đình mình -> tình huống hàm chứa sự chế giễu sâu cay.

Câu 2 (trang 128):

+ Cái chết của cụ cố tổ lại là niềm “hạnh phúc” của mọi thành viên trong đại gia đình cụ bởi đây là dịp để cả nhà phô trương vẻ giàu có, hợp thời của mình với mọi người xung quanh.

+ Những niềm hạnh phúc riêng của từng thành viên trong gia đình cụ Hồng như sau:

- Danh tiếng của Xuân Tóc Đỏ càng vang dội hơn trước.

- Ông Phán mọc sừng được chia thêm một phần tài sản nhờ việc bị cắm sừng.

- Cụ cố Hồng được mặc bộ đồ xô gai, chống cái gậy, khóc mếu trước mọi người.

- Ông Văn Minh vui mừng vì di chúc sẽ được thực thi.

- Tú Tân nóng lòng được dùng cái máy ảnh của mình.

- Bà Văn Minh sốt ruột vì chưa được bận đồ xô gai tân thời.

- Những ông bạn thân cụ cố Hồng đến để khoe khoang những huy chương mình có.

- Bạn của cậu Tú Tân được trổ tài nhiếp ảnh.

- Đám trai gái có cơ hội để chim chuột nhau.

…

⇒ Những niềm hạnh phúc đến từ việc được trục lợi, thỏa mãn, khoe khoang.

Câu 3 (trang 128):

Phân tích cảnh đám ma gương mẫu:

+ Vẻ ngoài:

- Rầm rộ, đông đúc, náo nhiệt, thu hút sự chú ý của tất thảy mọi người.

- Ai nấy cũng trưng ra vẻ mặt buồn rầu, dáng điệu buồn rầu hợp thời hoặc đến để tỏ vẻ thành tâm chia buồn với gia chủ.

+ Thực chất:

- Là một đám ô hợp, nhố nhăng, tây ta tàu lẫn lộn.

- Những người đi đưa tang không tiếc thương, mong nhớ người khuất mà chỉ đến để thể hiện, thỏa mãn bản thân mình.

Câu 4 (trang 128):

Từ niềm “hạnh phúc” của các nhân vật do cái chết của cụ cố tổ đem lại và cảnh tượng của cái “ đám ma gương mẫu”, ta thấy xã hội “ thượng lưu” thành thị đương thời là một xã hội thối nát, mục ruỗng về nhân cách, được gói bọc bên ngoài một vẻ tân thời hợp mốt nhưng thực chất là sự kệch cỡm, lố lăng. Qua đó cũng thể hiện thái độ lên án, chế giễu, khinh ghét của nhà văn Vũ Trọng Phụng.

Câu 5 (trang 128):

Nhận xét về nghệ thuật trào phúng mà nhà văn Vũ Trọng Phụng đã sử dụng ở đoạn trích này:

+ Nhà văn đã sử dụng nghệ thuật miêu tả để tạo nên sự đối lập giữa cái bên ngoài và bản chất bên trong của hiện tượng.

+ Giọng điệu châm biếm, chế giễu, đả kích.

+ Sử dụng thủ pháp cường điệu, nói ngược.

Luyện tập

Câu 2 (trang 128):

Những mâu thuẫn và những chân dung trào phúng ở đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia cụ thể là:

+ Mâu thuẫn: hạnh phúc của con người lại đến từ chính sự mất mát, sự ra đi của người thân ruột thịt trong gia đình.

+ Chân dung trào phúng: Xã hội “thượng lưu” thành thị lúc bấy giờ với sự kệch cỡm, lố lăng bề ngoài và sự mục ruỗng, thối nát của tình người ở bên trong.

Ý nghĩa của đoạn trích

Bằng nghệ thuật trào phúng sắc bén, qua đoạn trích "Hạnh phúc của một tang gia" - nhà văn Vũ Trọng Phụng đã phê phán mạnh mẽ bản chất giả dối và sự lố lăng, kệch cỡm, đồi bại của xã hội “thượng lưu” ở thành thị những năm trước Cách mạng.