Trang chủ > Lớp 11 > Soạn Văn 11 (siêu ngắn) > Soạn bài: Thực hành về lựa chọn trật tự các bộ phận trong câu (trang 157 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Soạn bài: Thực hành về lựa chọn trật tự các bộ phận trong câu (trang 157 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

I. Trật tự trong câu đơn

Câu 1 (trang 157 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

a) Không thể sắp xếp theo trật tự “rất sắc, nhưng nhỏ”.

b) Sắp xếp theo trật tự “nhỏ, nhưng rất sắc” có tác dụng nhấn mạnh độ sắc của con dao. Qua đó thể hiện sự liều mạng ăn vạ của Chí Phèo và với hành động đó còn làm cho Bá Kiến phải sợ hắn.

c) Trong câu "Hắn có một con dao rất sắc nhưng nhỏ. Dao ấy thì làm sao chặt được cành cây to này! ?", trật tự “rất sắc nhưng nhỏ” là trật tự hợp lý nhất, nó nhấn mạnh độ nhỏ của dao để giải thích con dao không thể chặt được cành cây.

→ Như vậy, trật tự sắp xếp bộ phận trong câu nhằm liên kết ý của câu với các câu trước và sau nó, tạo nghĩa logic cho câu và đoạn văn.

Câu 2 (trang 157):

- Với hai cách viết như trên, việc lựa chọn cách A: "Bạn em nhỏ người nhưng rất thông minh. Thầy giáo đã chọn bạn ấy vào đội tuyển học sinh giỏi" là hợp lý bởi vì: Câu văn nhấn mạnh được sự thông minh của người bạn, giải thích lý do cho việc bạn ấy được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi → tạo ra sự liên kết nghĩa hợp lý.

Câu 3 (trang 158):

- Trong trường hợp a) bộ phận biểu hiện thời gian (trạng ngữ): “một đêm khuya” và “sáng hôm sau” được đặt ở đầu hai câu thể hiện sự chảy trôi của thời gian, diễn tiến của cuộc đời Mị.

- Trong trường hợp b) bộ phận biểu hiện thời gian “một buổi sáng tinh sương” nhằm bổ sung thêm thông tin cho câu, nối hai vế câu còn lại, đồng thời còn nhấn mạnh xuất thân của Chí Phèo.

- Trong trường hợp c) bộ phận biểu hiện thời gian “đã mấy năm” được đặt ở cuối câu, thể hiện khoảng thời gian đã trôi qua, biểu hiện phần nào cuộc sống chịu đựng của Mị ở nhà thống lí Pá Tra.

II. Trật tự trong câu ghép

Câu 1 (trang 158):

a. Trong đoạn trích đã cho, vế in đậm đặt ở vị trí sau so với vế còn lại để tạo sự liên kết câu có vế in đậm với câu ở ngay sau nó. Nội dung nhắc đến ước mơ thời quá khứ của Chí Phèo.

b. Trong đoạn trích, vế in đậm đặt phía sau có tác dụng nhấn mạnh thái độ của nhân vật đang nói với nhân vật đang nghe tỏ sự biết ơn, không bao giờ quên.

Câu 2 (trang 159):

Câu văn thích hợp nhất được đặt trong chỗ trống trên là đáp án C. "Trong những năm gần đây, các phương pháp đọc nhanh đã được phổ biến khá rộng, nhưng nó không phải là điều mới lạ".

Ý nghĩa

Qua bài học, học sinh được nâng cao nhận thức về vai trò, tác dụng của trật tự các bộ phận câu trong việc thể hiện ý nghĩa và liên kết ý trong văn bản; có ý thức cân nhắc, lựa chọn trật tự sắp xếp các bộ phận câu.