Soạn bài: Nghĩa của câu (trang 6 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2)
I. Hai thành phần nghĩa của câu
Câu 1 (trang 6 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
Hai câu trong mỗi cặp...
- Cặp câu a1/ a2 đều nói đến một sự việ đó là Chí Phèo từng có thời "ao ước có một gia đình nhỏ".
Nhưng khác nhau ở câu a1 có từ “hình như”: thể hiện sự chưa chắc chắn. Câu a2 không có từ “hình như”: thể hiện độ tin cậy cao hơn.
- Cặp câu b1/ b2 đều đề cập đến một sự việc đó là "người ta cũng bằng lòng".
Nhưng ở câu b1 bộc lộ sự tin cậy. Câu b2 chỉ đề cập đến sự việc mà thôi.
II. Nghĩa sự việc
Luyện tập
Câu 1 (trang 9 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2): Phân tích nghĩa của từng câu thơ:
- Câu 1: Nghĩa sự việc được diễn tả là hai trạng thái (Ao thu lạnh lẽo và nước trong veo).
- Câu 2: Nghĩa sự việc được diễn tả là đặc điểm của chiếc thuyền (chiếc thuyền - bé tẻo teo).
- Câu 3: Nghĩa sự việc lại được diễn tả như một quá trình (sóng - gợn; lá - đưa vèo).
- Câu 5: Nghĩa sự việc gồm một quá trình (tầng mây - lơ lửng) và một đặc điểm (trời - xanh ngắt).
- Câu 6: Nghĩa sự việc gồm một đặc điểm (ngõ trúc - quanh co) và một trạng thái (khách - vắng teo).
- Câu 7: Nghĩa sự việc diễn tả các tư thế (tựa gối, buông cần).
- Câu 8: Nghĩa sự việc diễn tả một hành động (cá - đớp).
Câu 2 (trang 9): Tác nghĩa như sau:
Câu | Nghĩa sự việc | Nghĩa tình thái |
---|---|---|
a | - Nói về Xuân: danh giá nhưng đáng sợ | - Thái độ dè dặt khi đánh giá về Xuân qua các từ: kể, thực, đáng. |
b | - Hai người đều chọn nhầm nghề. | - Sự phỏng đoán về sự việc chưa chắc chắn qua từ “có lẽ”. |
c |
- Sự việc thứ nhất: “họ cũng phân vân như mình”. - Sự việc thứ hai: “mình cũng không biết con gái mình hư hay không”. |
- Sự việc này được phỏng đoán một cách chưa chắc chắn. - Người nói muốn nhấn mạnh bằng các từ chính, ngay, đến. |
Câu 3 (trang 9):
- Phương án 3.
Bài trước: Soạn bài: Lưu biệt khi xuất dương (Phan Bội Châu) (trang 5 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2) Bài tiếp: Soạn bài: Viết bài làm văn số 5: Nghị luận văn học (Ngữ văn lớp 11)