Trang chủ > Lớp 11 > Soạn Văn 11 (siêu ngắn) > Soạn bài: Bài ca ngắn đi trên bãi cát (Cao Bá Quát) (trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Soạn bài: Bài ca ngắn đi trên bãi cát (Cao Bá Quát) (trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Bố cục của bài thơ gồm 3 phần:

Phần 1 (4 câu đầu): Hình ảnh đi trên bãi cát dài bất tận và hình ảnh lữ khách.

Phần 2 (6 câu tiếp theo): Tâm trạng suy tư của lữ khách.

Phần 3 (còn lại): Sự bế tắc của lữ khách trước con đường trắc trở phía trước.

Câu 1 (trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Ý nghĩa tượng trưng của các yếu tố tả thực hình ảnh người đi trên bãi cát:

+ Đi một bước như lùi một bước “nhất bộ nhất hồi khước”.

+ Mặt trời lặn vẫn còn đi “Nhật nhập hành vị dĩ”.

+ Nước mắt lã chã rơi “lệ giao lạc”.

Ý nghĩa tượng trưng: con đường dài không nhìn thấy điểm dừng, hành trình miệt mài, bất tận nhưng đầy mỏi mệt, đau khổ.

Câu 2 (trang 42):

- Giải nghĩa nội dung câu:

+ “Không học được…giận khôn vơi”: Người bộ hành không có phép thần thông để vượt qua mọi gian khổ như tiên ông nên oán giận đời.

+ “Xưa nay, …đường đời”: Phàm là những kẻ ham danh lợi đều phải vượt qua nhiều khổ ải như thế.

+ “Đầu gió…tỉnh bao người”: Không phải ai cũng vượt qua được cám dỗ của men rượu.

- Sự liên kết ý nghĩa: Người bộ hành nghĩ về con đường mình phải đi đầy gian khó mà không tránh khỏi oán giận, nghĩ đến lẽ đời và sức cám dỗ kinh khủng của danh lợi, khiến bao kẻ bất chấp để lao theo.

Câu 3 (trang 42):

Tâm trạng của lữ khách khi đi trên bãi cát: đầy bế tắc, không tìm ra được hướng đi đúng đắn cho mình.

⇒ Thể hiện tầm tư tưởng của Cao Bá Quát: sự chán ghét con đường danh lợi tầm thường, khao khát thay đổi cuộc sống.

Câu 4 (trang 42):

Nhịp điệu bài thơ: nhịp thơ ngắt nghỉ linh hoạt (nhịp 2/3,3/5,2/2/3,2/5, …), nhịp dài ngắn đan xen.

⇒ Thể hiện sự trắc trở, gập ghềnh của con đường đi.

⇒ Thể hiện cảm xúc bế tắc, chán ghét của nhân vật trữ tình.

Luyện tập

Cao Bá Quát khởi nghĩa chống nhà Nguyễn vì chán ghét thực tại đời sống xô bồ, phù phiếm lúc bấy giờ. Ông muốn cải tạo xã hội, tìm lại những giá trị đích thực tốt đẹp.

Ý nghĩa

"Bài ca ngắn đi trên bãi cát" với nhịp thơ độc đáo, đã biểu lộ sự chán ghét của một người tri thức đối với con đường danh lợi tầm thường đương thời, niềm khao khát thay đổi cuộc sống qua dòng suy tư của nhân vật trữ tình về con đường danh lợi gập ghềnh, trắc trở.