Soạn bài: Viết bài làm văn số 1 - Nghị luận xã hội
Đề 1: Đọc truyện Tấm Cám, anh (chị) suy nghĩ gì về cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác, giữa người tốt và kẻ xấu trong xã hội xưa và nay?
Hướng dẫn:
* Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận (trong bất cứ thời đại nào, xã hội nào cũng luôn tồn tại song song cả cái thiện và cái ác, người tốt và kẻ xấu, hai phe đối lập này luôn đấu tranh với nhau).
* Thân bài:
Luận điểm 1: Cuộc đấu tranh giữa thiện và ác, người tốt và kẻ xấu trong truyện Tấm Cám.
- Tấm là đại diện cho người tốt, cho cái thiện. Còn mẹ con Cám là đại diện cho những kẻ xấu, đại diện cho cái ác.
- Cái thiện, người tốt luôn nhận được sự giúp đỡ để chiến thắng cái ác, chiến thắng kẻ xấu, có được hạnh phúc viên mãn. Còn cái ác sẽ luôn bị trừng trị.
Luận điểm 2: Cuộc đấu tranh giữa thiện và ác, giữa người tốt và kẻ xấu trong xã hội xưa và nay.
- Cuộc đấu tranh ấy chưa bao giờ chấm dứt, cái thiện, cái tốt đẹp luôn phải đấu tranh vượt lên trên cái ác, cái xấu, đó là quy luật tự nhiên của cuộc sống, để cuộc sống luôn phát triển.
- Nhưng cuối cùng cái thiện luôn cũng dành phần thắng (dù bằng cách này hay cách khác).
- Cuộc đấu tranh ấy trong xã hội ngày nay càng khốc liệt hơn, con người trong xã hội hiện đại cần phải tỉnh táo, thông minh, nghị lực và kiên định để cái thiện, cái tốt có thể giành phần thắng.
* Kết bài: Khẳng định cái thiện, cái tốt là những giá trị chân chính mà con người phải hướng đến trong cuộc sống để hoàn thiện mình.
Đề 2: Bày tỏ ý kiến của mình về vấn đề mà tác giả Thân Nhân Trung đã nêu trong Bài kì đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba – 1442:
“Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên cao, nguyên khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp.
Hướng dẫn:
* Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận (Nhân tài là nguồn lực của đất nước, thời đại nào đất nước cũng cần những người tài giỏi, …)
* Thân bài:
Luận điểm 1: Bình luận về ý kiến của tác giả Thân Nhân Trung
- Ý kiến vô cùng đúng đắn, sáng suốt.
- Nhân tài chính là động lực, là nguồn lực để phát triển đất nước, đưa đất nước trở nên lớn mạnh.
Luận điểm 2: Thế nào là “hiền tài”, nhân tài?
- Đó chính là những người vừa tài giỏi, lại vừa có phẩm chất tốt đẹp, cao quý, tài đi đôi với đức.
Luận điểm 3: Vai trò của những người tài giỏi đối với sự phát triển của đất nước.
- Họ là tinh hoa, là bộ mặt đại diện của một quốc gia.
- Họ, cùng với những hành động, việc làm của mình sẽ làm giàu, sẽ khiến cho đất nước trở nên phồn thịnh, tốt đẹp hơn.
- Dẫn chứng cụ thể: những học sinh, sinh viên đạt giải cao trong những cuộc thi quốc tế, những tiến sĩ, giáo sư, những nhà giáo, bác sĩ giỏi, tâm huyết với nghề, …
* Kết bài: Đất nước luôn cần những người tài giỏi, vì vậy những người trẻ tuổi hãy ra sức học tập, tu dưỡng, rèn luyện cả tài và đức để phát triển đất nước.
Đề 3: Viết bài văn nghị luận bày tỏ ý kiến của mình về phương châm "Học đi đôi với hành".
Hướng dẫn:
* Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận (câu châm ngôn Học đi đôi với hành)
* Thân bài: Nêu các luận điểm
- Luận điểm 1: Khẳng định đó là một phương châm đúng đắn, đúng ở mọi lĩnh vực, công việc.
- Luận điểm 2: Giải thích các khái niệm.
+ Học: học tập, đối tượng của học tập là những lý thuyết căn bản đến nâng cao, học trong sách vở, trong nhà trường và ở ngoài xã hội.
+ Hành: thực hành, thực nghiệm, sử dụng những kiến thức lý thuyết có được để vận dụng vào giải quyết vấn đề thực tiễn.
- Luận điểm 3: Chứng minh tính đúng đắn của phương châm.
+ Lý thuyết là rất quan trọng, là nền tảng cho sự hiểu biết, nhận thức của con người.
+ Nhưng nếu lý thuyết không được ứng dụng vào thực tế, không được thực hành thì lý thuyết đó trở nên xơ cứng, vô nghĩa.
+ Ngược lại, nếu thực hành mà không có nền tảng lý thuyết đúng đắn, vững chắc thì việc thực hành sẽ dẫn đến hậu quả tai hại, khó lường.
* Kết bài: Trong bất cứ lĩnh vực, hoạt động nào, con người chúng ta cũng cần phải dung hòa, kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý thuyết và thực hành, giữa việc học và ứng dụng kiến thức vào thực tế đời sống. Có như vậy mới đạt hiệu quả cao
Bài trước: Soạn bài: Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân (trang 13 SGK Ngữ văn 11 tập 1)(trang 13 SGK Ngữ văn 11 tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Tự tình - Hồ Xuân Hương (trang 19 SGK Ngữ Văn 11 tập 1)