Trang chủ > Lớp 11 > Soạn Văn 11 (siêu ngắn) > Soạn bài: Ôn tập phần làm văn lớp 11 học kì 2 (trang 124 sgk ngữ văn 11 tập 2)

Soạn bài: Ôn tập phần làm văn lớp 11 học kì 2 (trang 124 sgk ngữ văn 11 tập 2)

I. Những nội dung kiến thức cần ôn tập

Câu 1 (Trang 124 sgk ngữ văn 11 tập 2):

Loại bài học Kiến thức Kĩ năng
1. Nghị luận xã hội Khái niệm, đặc điểm Phân tích đề, lập dàn ý, viết bài hoàn chỉnh
2. Nghị luận văn học Thực hành
3. Tóm tắt văn bản ng. luận Mục đích, đặc điểm Tóm tắt
4. Viết tiểu sử tóm tắt Thực hành
5. Viết bản tin Mục đích, đặc điểm Thực hành
6. Trả lời phỏng vấn

7. Các thao tác lập luận

- Phân tích

- So sánh

- Bác bỏ

- Bình luận

Khái niệm, đặc điểm Thực hành

Câu 2+3+4 (trang 124):

Thao tác Nội dung Yêu cầu và cách làm
So sánh So sánh để tìm ra những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai hay nhiều đối tượng. Đặt đối tượng so sánh trên cùng một bình diện. Đánh giá trên cùng một tiêu chí. Nêu rõ quan điểm của người viết.
Phân tích Chia tách, tháo gỡ một vấn đề ra thành những vấn đề nhỏ, để chỉ ra bản chất của chúng. Phân tích để thấy được bản chất của sự việc. Phân tích phải đi liền với tổng hợp.
Bác bỏ Dùng lí lẽ, dẫn chứng để phê phán, bác bỏ những quan điểm và ý kiến sai lệch. Từ đó nêu ý kiến đúng, thuyết phục người nói, người nghe. Bác bỏ luận điểm, luận cứ. Phân tích chỉ ra cái sai. Diễn đạt rành mạch, rõ ràng.
Bình luận Đề xuất ý kiến thuyết phục người đọc, người nghe đồng tình với nhận xét đánh giá của mình về đời sống văn học. Trình bày rõ ràng, trung thực vấn đề bàn luận. Đề xuất được những ý kiến đúng. Nêu ý nghĩa, tác dụng của vấn đề.
Tóm tắt văn bản nghị luận Trình bày ngắn gọn, nội dung của văn bản gốc theo một mục đích nào đó. Lựa chọn văn bản gốc. Lựa chọn ý phù hợp với mục đích tóm tắt. Tìm cách diễn đạt lại luận điểm.
Viết tiểu sử tóm tắt Văn bản chính xác cụ thể về cuộc đời, sự nghiệp và quá trình sống của người được giới thiệu. Nguồn gốc. Quá trình sống. Sự nghiệp. Những đóng góp.

Luyện tập

Câu 1 (trang 124):

Trong văn bản Về luân lí xã hội ở nước ta, Phan Câu Trinh đã vận dụng các thao tác lập luận như:

- Lập luận bác bỏ: Bác bỏ cách hiểu đơn giản hoặc nông cạn, hời hợt về luân lí xã hội...

- Lập luận phân tích: Phân tích những luận điểm thông qua các luận cứ để làm rõ nội dung của tác phẩm.

- Lập luận bình luận: Thông qua những đánh giá, nhận xét của tác giả trong văn bản.

- Thao tác lập luận so sánh: luân lí xã hội nước ta với quốc gia luân lí ở phương Tây nhằm nêu rõ

Câu 2 (trang 124):

Tiến hành phân tích câu danh ngôn: “Thất bại là mẹ thành công”:

- Phân tích những lí do có thể nói “Thất bại là mẹ thành công”.

+ Mỗi lần thất bại lại rút ra được những bài học kinh nghiệm.

+ Thất bại mà gượng dậy được cũng rèn luyện bản lĩnh con người.

...

- Chứng minh tính đúng đắn của câu danh ngôn bằng những dẫn chứng cụ thể trong đời sống hiện thực:

- Bác bỏ những luận điểm sai lầm:

+ Bi quan, chán nản khi gặp thất bại.

+ Sợ thất bại nên không dám làm gì.

+ Không biết cách rút ra bài học khi gặp thất bại.

- Dẫn chứng đưa ra có thể lấy trong lịch sử, trong cuộc đời, trong thực tế cuộc sống... cần phải có sức thuyết phục.

Câu 3 (trang 124):

∗ Tác dụng của việc vận dụng thao tác lập luận bác bỏ trong đoạn trích:

- Quan niệm tác giả bác bỏ: Những kẻ không biết coi trọng cái tài, cái đẹp, cái “thiên lương” cũng là những người bình thường.

- Mục đích:

+ “Muốn nên người phải biết kính sợ.... con người “thiên lương”.

+ Những kẻ lăng mạ, giày xéo ba thứ ấy, “đấy là những hạng người hèn hạ nhất, thô bỉ nhất, đồi bại nhất”.

- Để bác bỏ thành công tác giả đưa ra những chân lí:

+ Con người sống trên đời mà không biết sợ điều gì là quỷ sứ.

+ Loại người như thế rất hiếm hoi, hoặc nói đúng hơn là không thể có.

+ Loại người sợ quyền thế và đồng tiền nhưng lại sẵn sàng chà đạp cái đẹp, cái tài, cái “thiên lương” thì không ít.

⇒ Tác dụng: khẳng định tư tưởng của truyện.

∗ Viết đoạn văn lập luận bác bỏ với chủ đề tự chọn:

- Chọn ý kiến, quan niệm cần bác bỏ và một vấn đề quen thuộc nào đó trong cuộc sống hoặc trong học tập.

- Xác định cách thức bác bỏ (bác bỏ luận điểm, bác bỏ luận cứ hoặc cách lập luận).

- Viết đoạn văn bác bỏ dựa trên kết quả xác định.