Trang chủ > Lớp 7 > Soạn Văn 7 (ngắn nhất) > Tìm hiểu chung về văn biểu cảm (trang 71 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1)

Tìm hiểu chung về văn biểu cảm (trang 71 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1)

1. Nhu cầu biểu cảm của con người được thể hiện:

- Bài 1: Nỗi khổ đau bất lực, niềm cảm thương những thân phận bé nhỏ.

- Bài 2: Tâm trạng người con gái trước muôn nẻo đường đời.

- Người ta thổ lộ tình cảm để giãi bày, để tìm kiếm sự đồng cảm, sẻ chia.

- Người ta cần làm văn biểu cảm khi trong lòng có tâm tư, tình cảm, niềm vui hay nỗi buồn muốn bày tỏ và sẻ chia.

2. Đặc điểm chung của văn biểu cảm

a. - Hai đoạn văn biểu đạt nội dung cụ thể như sau:

+ Ở đoạn (1): biểu đạt nỗi nhớ qua việc nhắc lại một số kỉ niệm.

+ Ở đoạn (2): biểu hiện tình cảm thiết tha gắn bó với quê hương.

- Sự khác biệt so với nội dung trong văn bản tự sự và miêu tả là: không hoàn toàn là kể hay tả mà có nội dung chưa thật hoàn chỉnh. Ở hai đoạn văn chủ yếu nhằm bộc lộ tình cảm, tâm trạng của người viết.

b. Em đồng ý với ý kiến trên. Bởi nếu không là tình cảm, cảm xúc thấm nhuần tư tưởng nhân văn thì không đạt mục đích biểu cảm thực sự.

c. Nhận xét về phương thức biểu đạt tình cảm, cảm xúc ở hai đoạn văn trên:

- Đoạn (1) bộc bạch trực tiếp qua từ ngữ,

- Đoạn (2) biểu lộ thông qua miêu tả. Sử dụng các hình ảnh gợi liên tưởng sâu sắc.

Luyện tập

Câu 1 (trang 73 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1): So sánh hai đoạn văn sau và cho biết đoạn nào là biểu cảm. Tại sao? Hãy chỉ ra nội dung biểu cảm của đoạn văn ấy.

Trả lời:

- Đoạn văn (a) là văn miêu tả, đoạn văn (b) là văn biểu cảm.

- Ở đoạn văn (b), tác giả sử dụng các chi tiết liên tưởng, lời văn khơi gợi bộc lộ gián tiếp tình cảm của mình: niềm yêu thích vẻ đẹp dân dã, sức sống tiềm tàng và khỏe khoắn của hoa hải đường.

Câu 2 (trang 74 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1): Hãy chỉ ra nội dung biểu cảm ở hai bài Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh.

Trả lời:

Nội dung biểu cảm ở hai bài Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh là:

- Sông núi nước Nam: thể hiện niềm tự hào về chủ quyền lãnh thổ đất nước, qua đó thể hiện ý chí quyết tâm bảo vệ chủ quyền đó.

- Phò giá về kinh: biểu cảm hào khí chiến thắng và khát vọng thái bình của dân tộc.

Câu 3* (trang 74): Kể tên một số bài văn biểu cảm (trữ tình) hay mà em biết

Trả lời:

Một số bài văn biểu cảm (trữ tình) hay mà em biết là: Cuộc chia tay của những con búp bê (Khánh Hoài), Cây tre Việt Nam (Thép Mới), Lao xao (Duy Khán), Cô Tô (Nguyễn Tuân), Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến), Bánh trôi nước (Hồ Xuân Hương),…

Câu 4 (trang 74): Một số đoạn văn xuôi biểu cảm.

Trả lời:

Cứ mỗi lần có ai đi qua rao lên: “Ai đổi kẹo”, tôi lại tưởng như thấy mẹ tôi ngồi đầu hè gỡ tóc bằng cái lược gỗ màu vàng vàng, đầu mẹ nghiêng nghiêng, sóng tóc đổ dài một bên vai, và rồi mẹ vuốt cái lược, vo vo nắm tóc, giắt nó lên mái hiên nhà…

Que kẹo mầm tuổi thơ…Mẹ ơi…Còn có bao giờ con được trông thấy mẹ ngồi gỡ tóc như thế nữa.

Kẹo mầm (Băng Sơn)