Mùa xuân của tôi (trang 177 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1)
Câu 1 (trang 177 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
Bài văn viết về cảnh sắc, không khí mùa xuân ở miền Bắc (Hà Nội). Bài được viết khi nhà văn ở Sài Gòn trước năm 1975 trong sự kiểm soát của Mĩ ngụy. Tâm trạng nhớ thương da diết người con ở Phương Nam nhớ về đất Bắc.
Câu 2 (trang 177):
* Bố cục của bài văn gồm 3 phần:
- Phần 1 (Từ đầu … mê luyến tâm hồn): cảm nhận về quy luật tình cảm con người.
- Phần 2 (tiếp … mở hội liên hoan): cảnh sắc, không khí mùa xuân Hà Nội.
- Phần 3 (còn lại): cảnh sắc, không khí mùa xuân sau ngày rằm tháng giêng.
* Các đoạn được liên kết với nhau bằng mạch cảm xúc chặt chẽ.
Câu 3 (trang 177): Đoạn văn: “Tôi yêu sông xanh … mở hội liên hoan” cho biết:
a. Cảnh sắc mùa xuân Hà Nội và miền Bắc được gợi tả: cảnh sắc đất trời (sông xanh núi tím, mưa riêu, gió, đường không lầy lội, tiếng nhạn trong đêm, tiếng trống chèo, tiếng hát huê tình) và con người (nghi lễ đón xuân, không khí gia đình êm đềm, ấm áp).
b. Mùa xuân khơi gợi sức sống thiên nhiên và con người: thời tiết, khí hậu đặc trưng, âm thanh…nhang trầm, đèn nến, gia đình. Xuân đến, trong lòng nhà văn bỗng trỗi dậy sức sống mới “nhựa sống trong người căng lên như…” và “tim người ta như cũng trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn trong những ngày đông tháng giá”, suy nghĩ cũng tích cực hơn “cái rét ngọt ngào”.
c. Giọng điệu của đoạn văn trữ tình vừa sôi nổi vừa tha thiết, ngôn ngữ thiên về gợi cảm.
Câu 4 (trang 177): Đoạn văn “Đẹp quá đi” đến hết cho biết:
a. Không khí, cảnh sắc thiên nhiên sau ngày rằm tháng giêng:
- Tết hết mà chưa hết hẳn, đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong.
- Cỏ không mướt xanh nhưng nức một mùi hương man mác.
- Trời hết nồm, mưa xuân thay thế mưa phùn.
- Con người trở về bữa cơm giản dị.
- Các trò vui ngày tết tạm kết thúc nhường chỗ cho cuộc sống thường nhật.
b. Qua việc tái hiện cảnh sắc, không khí thiên nhiên ấy, ta thấy nhà văn vô cùng tinh tế, nhạy cảm, rất am hiểu phong tục tập quán người Việt và yêu thiên nhiên tha thiết.
Câu 5* (trang 178):
Cảnh sắc mùa xuân miền Bắc qua ngòi bút của nhà văn Vũ Bằng thật đẹp, là sự giao hòa đất trời, xuân xây mộng ước mơ, đầy sức sống, đằm thắm yêu thương, đoàn tụ sum vầy, đậm bản sắc dân tộc.
Luyện tập
Câu 2 (trang 178):
Một số câu thơ, đoạn văn hay về mùa xuân đó là:
- Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ.
(Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải)
- Ôi tiếng hót say mê con chim chiền chiện.
Trên đồng lúa chiêm xuân nó chao mình bay liệng
Xuân ơi xuân vui tới mênh mông
Biển vui dâng sóng trắng đầu ghềnh
(Bài ca xuân 61 – Tố Hữu)
- Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già
(Vội vàng – Xuân Diệu)
Câu 3 (trang 178):
- Đoạn văn diễn tả cảm xúc của em về một mùa trong năm ở quê hương hay nơi mình đang sống được viết như sau:
Tôi yêu mùa thu quê tôi khi mà mùa lá rụng, mùa đất trời chuyển hạ sang đông. Trời đã bớt đi cái nắng hè oi ả, xoa dịu tiếng ve râm ran bằng chất hanh khô đặc trưng của mùa thu. Gió man mác, không lạnh như mùa đông, không nắng nóng như mùa hè, mà nhè nhẹ, khô hanh, mát dịu. Cây cối, chim muông cũng dần đổi thay, lá rụng khắp đường, khắp phố, mặc cho các cô lao công ngày đem quét dọn. Có những con đường ngập lá vàng bởi những cây xà cừ, cây sấu to ụ. Mùa thu thật là đẹp.
Bài trước: Sài Gòn tôi yêu (trang 172 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1)