Cuộc chia tay của những con búp bê (trang 26 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1)
* Bố cục của câu chuyện: Câu chuyện gồm 3 đoạn
- Đoạn 1 (Từ đầu... hiếu thảo như vậy): Cảnh hai anh em chia đồ chơi.
- Đoạn 2 (từ câu tiếp theo... trùm lên cảnh vật): Thủy chia tay lớp học.
- Đoạn 3 (còn lại): cảnh hai anh em chia tay.
Nội dung chính của bài: Câu chuyện kể về cuộc chia tay đầy xúc động giữa hai anh em Thành và Thủy vì bố mẹ ly hôn mà mỗi người một nơi: Thành ở lại thành phố với bố, Thủy thì về quê cùng mẹ.
Câu 1 (trang 26 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1): Em hãy đọc kĩ văn bản để nắm được nội dung: truyện viết về ai, về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện?
Trả lời:
Truyện viết về cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thủy. Thành và Thủy là hai nhân vật chính.
Câu 2 (trang 27 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1):
a. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?
b. Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không?
Trả lời:
a. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất (nhân vật xưng tôi là Thành). Việc lựa chọn ngôi thứ nhất này giúp tác giả thể hiện được những ý nghĩ, cảm xúc, tâm trạng nhân vật trực tiếp và làm tăng tính chân thực cho câu chuyện.
b. Nhan đề: "búp bê" gợi lên sự ngây thơ trong sáng trẻ thơ, gợi liên tưởng đến hai anh em Thành, Thủy đều là những đứa trẻ dễ thương, trong sáng và đáng yêu. Thế mà do lỗi của người lớn đã làm cho hai anh em sớm phải rơi vào cảnh ngộ éo le. “Cuộc chia tay của những con búp bê” cũng chính là cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thủy. Cách đặt tên chuyện rất hay, đã gợi lên được tình huống và ý nghĩa nội dung của truyện mà tác giả muốn thể hiện.
Câu 3 (trang 27): Hãy tìm các chi tiết trong truyện cho thấy hai anh em Thành, Thủy rất mực gần gũi thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau.
Trả lời:
* Các chi tiết thể hiện tình cảm gần gũi thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau đó là:
- Chia sẻ giúp đỡ: Thủy đem kim chỉ ra sân vận động vá áo cho anh; Thành giúp em học bài, luôn đón em học về.
- Gần gũi, yêu thương: Hai anh em vừa đi vừa trò chuyện, nắm tay thân mật; Khi chia đồ chơi, muốn nhường hết cho người kia; Khi chia tay bật khóc.
Câu 4* (trang 27): Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên có gì mâu thuẫn? Có cách gì để giải quyết mâu thuẫn ấy không? Cách giải quyết của Thủy gợi lên cho em những suy nghĩ và tình cảm gì?
Trả lời:
- Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên có sự mâu thuẫn đó là:
+ Tru tréo lên khi anh đặt hai con búp bê xa nhau.
+ Khi anh đặt lại chúng cạnh nhau thì Thủy cũng kêu lên "Lấy ai gác đêm cho anh".
- Cách giải quyết mâu thuẫn đó là: ba mẹ tái hợp, không ly dị nữa.
- Cách lựa chọn của Thủy: Đặt con Em Nhỏ quàng vào tay con Vệ Sĩ, để con búp bê ở lại gác cho anh.
Hành động của Thủy đã thể hiện một tấm lòng vị tha và nhân hậu. Cô bé mong ước gia đình đoàn tụ, khát khao hạnh phúc và không muốn chia lìa.
Câu 5 (trang 27): Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng và chi tiết nào khiến em cảm động nhất, tại sao?
* Chi tiết trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng đó là: Cô tặng Thủy quyển sổ và chiếc bút máy nắp vàng nhưng Thủy không dám nhận vì Thủy không được đi học nữa, mà có thể sẽ đi bán hàng cho mẹ.
- Ý nghĩa: Sự mất mát, đau xót quá lớn, phải chịu cảnh thất học, phải kiếm sống từ lúc còn nhỏ. Một kết quả đau lòng của hôn nhân đổ vỡ.
- Chi tiết làm em cảm động nhất:
+ Chi tiết cô giáo và cả lớp cùng khóc khi biết Thủy không còn được đi học nữa.
Bởi vì em cảm thấy thương Thủy khi mới còn nhỏ không được đi học nữa mà phải bươn trải ngoài đời.
Câu 6 (trang 27): Em hãy giải thích vì sao khi dắt tay Thủy ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại: “kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”.
Trả lời:
Dắt Thủy ra khỏi trường, Thành kinh ngạc vì trong khi hai anh em đang chịu đựng sự chia li, mất mát như thế thì xung quanh mọi hoạt động vẫn diễn ra như thường, không hề có gì gọi là đồng cảm. Điều này càng làm tăng nỗi bơ vơ, lạc lõng của Thành.
Câu 7 (trang 27): Qua câu chuyện này, theo em, tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người điều gì?
Trả lời:
Qua câu chuyện này, tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người đó là: mái ấm gia đình là thứ vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người hãy biết trân trọng và gìn giữ nó.
Bài trước: Liên kết trong văn bản (trang 18 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1) Bài tiếp: Bố cục trong văn bản (trang 28 SGK Ngữ văn 7 tập 1)