Tục ngữ về con người và xã hội - Sách giáo khoa Ngữ Văn 7

- Một số câu tục ngữ tương tự:

- Bán anh em xa mua láng giềng gần

- Xảy đàn tan nghé

- Máu chảy ruột mềm.

Diễn đạt bằng cách so sánh:

+ Học thầy không tày học bạn: quan hệ so sánh được diễn đạt qua từ “không tày”

+ Một mặt người bằng mười mặt của: Hình thức so sánh, với sự đối lập của đơn vị chỉ số lượng (một > < mười khẳng định sự quý giá của người so với của)

- Diễn đạt bằng hình ảnh ẩn dụ:

+ Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ: ẩn dụ hình ảnh con ngựa- nghĩa đen chuyển sang nghĩa bóng là con người, trong một tập thể, cá thể cần được tương hỗ, yêu thương.

+ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây: từ cây- quả nghĩa đen chuyển sang nghĩa bóng là thành tựu và người có công giúp đỡ sinh thành.

- Dùng từ và câu có nhiều nghĩa:

+ Cái răng, cái tóc là góc con người: răng, tóc được hiểu chung là những yếu tố về hình thức - hình thức nói thể hiện lối sống, phẩm cách

+ Đói cho sạch, rách cho thơm: không những đói rách không mà còn chỉ sự thiếu thốn, khó khăn nói chung Sạch, thơm chỉ việc gìn giữ nhân cách, phẩm chất.

Câu hỏi (Trang 13 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 2): Những câu tục ngữ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa với những câu tục ngữ trong Bài 19 đã học.

Một số câu tục ngữ đồng nghĩa:

- Máu chảy ruột mềm

- Chết vinh còn hơn sống nhục

Một số câu tục ngữ trái nghĩa:

- Được chim bẻ ná, được cá quên nơm

- Trọng của hơn người

Ý nghĩa - Nhận xét

- Học sinh hiểu được ý nghĩa của những câu tục ngữ về con người và xã hội, đó là: tôn vinh giá trị con người, đồng thời đưa ra nhận xét, lời khuyên về những phẩm chất và lối sống mà con người cần phải có. Từ đó, học sinh tự đúc kết cho mình những bài học thiết thực áp dụng vào đời sống.

- Học sinh thấy được cách nói ví von, ẩn dụ giàu hình ảnh, hàm súc của những câu tục ngữ về con người và xã hội.