Trang chủ
> Lớp 7
> Soạn Văn 7 (hay nhất)
> Tìm hiểu chung về văn biểu cảm - Sách giáo khoa Ngữ Văn 7
Tìm hiểu chung về văn biểu cảm - Sách giáo khoa Ngữ Văn 7
I. Nhu cầu biểu cảm và văn biểu cảm
- Hai câu ca dao đầu tiên diễn tả nỗi thương cảm với những thân phận con người nhỏ bé, tiếng kêu vô vọng nhưng không ai thấu, không ai thương xót
- Bốn câu ca dao tiếp theo: Thể hiện niềm vui phơi phới của người con gái trước cánh đồng và tuổi thanh xuân của mình. Cũng như sự lo âu về thân phận bấp bênh của mình trước muôn nẻo đường đời.
→ Con người khi có nhu cầu thể hiện tình cảm, cảm xúc sẽ làm văn biểu cảm.
Thư gửi bạn bè sẽ thể hiện tình cảm nhiều nhất, bởi vì thư diễn tả nhu cầu tình cảm của con người.
2. Đặc điểm chung của văn biểu cảm
Đoạn văn số (1) trực tiếp biểu lộ nỗi nhớ thông qua việc nhắc lại một số kỉ niệm
→ Cách biểu cảm thường gặp trong từ ngữ, thư từ, nhật kí
- Đoạn văn (2) diễn tả tình cảm tha thiết gắn bó với quê hương, đất nước
⇒ Cả hai đoạn văn đều chưa có nội dung hoàn chỉnh nhưng đều diễn tả được tình cảm và tâm trạng của người viết
b, Qua hai đoạn văn cho thấy: tình cảm, cảm xúc trong văn biểu cảm là tình cảm đậm chất tư tưởng nhân văn
- Khi con người nảy nở tình cảm chân thành, nhân văn thì sự biểu cảm sẽ trở nên đặc sắc, lôi cuốn
c, Phương thức biểu đạt tình cảm, cảm xúc ở hai đoạn văn trên có những đặc điểm:
- Đoạn (1) thuộc kiểu biểu cảm trực tiếp (nói về kỉ niệm thương nhớ đối với bạn)
- Đoạn (2) thuộc kiểu biểu cảm gián tiếp (tác giả thông qua miêu tả tiếng hát của cô gái)
⇒ Như vậy, cách biểu cảm có thể được thực hiện theo hai cách: giãi bày trực tiếp tình cảm, hoặc biểu cảm thông qua những kỉ niệm, hình ảnh gợi liên tưởng.
II. Luyện tập
Bài 1 (Trang 73 Sách giáo khoa ngữ văn 7 tập 1)
Cả hai đoạn văn đều nói về hoa hải đường nhưng:
- Đoạn văn 1: Tập trung miêu tả chính xác về đặc điểm của loài hoa hải đường
- Đoạn văn b sử dụng các yếu tố tưởng tượng và biểu cảm để khêu gợi vẻ đẹp và cảm nhận tinh tế, lưu lại dấu ấn của tác giả.
→ Đoạn văn về hoa hải đường cho thấy tác giả đã sử dụng linh hoạt yếu tố tự sự, miêu tả giúp tạo nên bức tranh biểu cảm về hoa hải đường.
Bài 2 (Trang 74 Sách giáo khoa ngữ văn 7 tập 1)
Cả hai bài thơ: Sông núi nước Nam và Phò giá về kinh đều thuộc thể loại văn biểu cảm trực tiếp. Bởi:
Cả hai tác phẩm đều nói về lòng tự tôn dân tộc, tình yêu nước sâu sắc, trực tiếp
- Sông núi nước Nam diễn tả quyết tâm và ý chí bảo vệ độc lập chủ quyền trước mọi thế lực ngoại bang.
- Phò giá về kinh diễn tả tình cảm trực tiếp của tác giả trước chiến thắng lừng lẫy của nước Đại Việt cũng như khát vọng về đất nước thái bình của dân tộc ta thời đại nhà Trần. Qua đó thể hiện hào khí Đông A
Bài 3 (Trang 74 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
Một số tác phẩm văn, thơ biểu cảm: Khăn thương nhớ ai (ca dao), Cảm hoài, Thu điếu, Đây mùa thu tới, Khóc Dương Khuê, Bánh trôi nước…
Bài 4 (Trang 74 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
Đoạn văn biểu cảm:
Trước mặt cô giáo, con đã thiếu lễ phép với mẹ. Việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa. En ri cô của bố ạ! Sự hỗn xược của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy! Bố nhớ, cách mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi canh chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con!... Nhớ lại điều ấy, bố chẳng thể nén được cơn tức giận đối với con.
( Những tấm lòng cao cả- Et- môn- đô A- mi-xi)