Sài Gòn tôi yêu - Sách giáo khoa Ngữ Văn 7
* Bố cục văn bản:
- Phần 1 (từ đầu đến "tông chi họ hàng"): những ấn tượng chung và tình yêu của tác giả dành cho Sài Gòn.
- Phần 2 (từ "ở trên đất này" đến "leo lên hơn năm triệu"): cảm nhận của tác giả về phong cách của người Sài Gòn.
- Phần 3 (còn lại): tình yêu của tác giả dành cho thành phố Sài Gòn.
Đọc hiểu văn bản
Câu 1 (Trang 172 Sách giáo khoa ngữ văn 7 tập 1)
Bài tùy bút diễn tả tình cảm yêu mến và những hình ảnh ấn tượng bao quát về Sài Gòn của tác giả trên các phương diện:
+ Thiên nhiên, khí hậu, thời tiết, nhịp sống sinh hoạt của thành phố, dân cư và phong cách con người nơi đây
- Có thể chia làm ba phần:
+ Phần 1 (từ đầu… tông chi họ hàng): Nêu lên ấn tượng của tác giả về Sài Gòn và tình cảm của tác giả
+ Phần 2 (tiếp… leo lên hơn trăm triệu): Những cảm nhận và bình luận về phong cách sống của người Sài Gòn
+ Phần 3 (còn lại): Khẳng địnhtình yêu của tác giả dành cho Sài Gòn
Câu 2 (Trang 172 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
- Thời tiết Sài Gòn đa dạng, dễ thay đổi:
+ Sớm nắng, gió lộng buổi chiều, cơn mưa nhiệt đới ào ào và mau dứt
+ Sự đổi thay đột ngột của thời tiết: trời đang âm u buồn bã, đột nhiên trong veo lại như thủy tinh
→ Thể hiện những nét đặc trưng, biệt lập độc đáo, quyến rũ của Sài Gòn
- Nhịp sống của đô thị trẻ Sài Gòn nhộn nhịp và phong phú
+ Ban ngày thành phố náo nhiệt, dặt dìu xe cộ
+ Buổi sáng tĩnh lặng với bầu không khí dịu mát, thanh sạch, đêm khuya thưa thớt tiếng ồn
- Tác giả bộc lộ tình yêu nồng nhiệt, tha thiết với thành phố Sài Gòn:
+ Tình yêu sâu sắc, nồng nhiệt, được tác giả khẳng định “tôi yêu Sài Gòn da diết” mọi không gian, thời khắc, từ thiên nhiên cho đến con người.
+ Diễn tả tình yêu trực tiếp và gián tiếp, điệp từ yêu được lặp lại 6 lần mở ra không gian, cảnh vật, nét riêng của phố phường.
+ Tình yêu dành cho thành phố trẻ đang trên đà phát triển.
Câu 3 (Trang 173 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
Ở phần thứ hai, tác giả tập trung nói về con người Sài Gòn với những đặc điểm chung về cư dân, phong cách nổi trội với những nét độc đáo riêng biệt:
+ Sài Gòn là nơi tụ hội của những con người từ khắp mọi miền hòa hợp, không phân biệt nguồn gốc mà chỉ còn là người Sài Gòn
+ Phong cách nổi trội của người Sài Gòn: tự nhiên, chân thành, cởi mở, táo bạo mà vẫn ý nhị
+ Tác giả khẳng định những nét đẹp riêng của người Sài Gòn qua gần năm mươi năm hiểu biết thực tế.
+ Tính cách của người Sài Gòn được biểu lộ mạnh mẽ nhất trong đời sống hằng ngày, đặc biệt trải qua những thử thách của hoàn cảnh lịch sử.
Vẻ đẹp của con người Sài Gòn được minh họa thông qua hình ảnh các cô gái Sài Gòn với trang phục, cử chỉ, dáng điệu thơ ngây, nhiệt tình, tươi vui.
Câu 4 (Trang 173 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1)
Vị trí và ý nghĩa của đoạn cuối trong việc diễn tả tình cảm tác giả dành cho Sài Gòn:
- Tác giả khẳng định chắc chắn tình cảm của mình dành cho Sài Gòn
- Niềm khát khao cháy bỏng của tác giả là các bạn trẻ yêu lấy Sài Gòn
→ Tình yêu với đô thị trẻ Sài Gòn tồn tại, xuyên suốt toàn bộ nội dung tác phẩm. Tác giả mong muốn thế hệ trẻ yêu Sài Gòn giống như tình cảm mà tác giả dành cho thành phố này.
Câu 5 (Trang 173 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
Nghệ thuật tiêu biểu trong bài tùy bút Sài Gòn tôi yêu
+ Điệp từ “tôi yêu” được đặt ở vị trí đầu nhiều câu văn, điệp cấu trúc nhằm nhấn mạnh tình cảm của tác giả dành cho Sài Gòn
+ Bài tùy bút sử dụng nhiều phương thức biểu đạt: miêu tả, tự sự, thuyết minh, biểu cảm, lập luận với phương thức biểu cảm trực tiếp và gián tiếp
Luyện tập
Bài 1 (Trang 173 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
Các bài viết về vẻ đẹp Hà Nội: Một góc chiều của Hà Nội (Nguyễn Duy), Hà Nội Phố (Phan Vũ), Mùa thu Hà Nội (Hoàng Thy)
Bài 2 (Trang 173 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
Trong tâm trí mỗi người quê hương luôn là nơi đẹp đẽ nhất, nơi nâng đỡ con người trong quá trình trưởng thành, khôn lớn. Quê hương in sâu vào tiềm thức mỗi người qua những lời hát ru của bà của mẹ, qua tháng ngày cắp sách tới trường trên con đường nhỏ… Quê hương là nơi chở che, nuôi dưỡng ta, bởi vậy hai tiếng “quê hương” thật thiêng liêng, tự hào, xúc động. Quê hương là nơi ghi dấu biết bao điều tốt đẹp, làm hành trang nâng đỡ cho con người vươn cao, vươn xa tới những chân trời mới.