Qua đèo ngang - Sách giáo khoa Ngữ Văn 7
* Bố cục: đề - thực - luận - kết
- 2 câu đề: cái nhìn bao quát về cảnh vật
- 2 câu thực: miêu tả cuộc sống con người
- 2 câu luận: miêu tả tâm trạng tác giả
- 2 câu kết: nỗi cô đơn được đẩy lên cao
Đọc hiểu văn bản
Câu 1 (Trang 103 Sách giáo khoa ngữ văn 7 tập 1)
Bài thơ Qua Đèo Ngang thuộc thể thơ
Thất ngôn bát cú
+ Tám câu, mỗi câu 7 chữ
+ Cách gieo vần: cuối các câu 1,2,4,6,8
+ Câu 3 và 4 đối nhau, câu 5 và câu 6 đối nhau
Câu 2 (Trang 105 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
Cảnh tượng Đèo Ngang được miêu tả trong bài: thời khắc chiều tà
→ Thời khắc chiều tà thường gợi lên những nỗi buồn, nhất là người phụ nữ xa nhà
Câu 3 (Trang 105 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
- Cảnh vật bao gồm: cỏ, cây, hoa, lá, dãy núi, con sông, cái chợ, mấy túp nhà, có tiếng chim cuốc và chim đa đa, có vài chú tiều phu
- Khung cảnh Đèo Ngang rậm rạp, cây cối um tùm, hoang vắng: cỏ cây chen đá
- Con người xuất hiện thưa thớt, ít ỏi: lác đác chợ mấy nhà, tiều vài chú
- Tiếng kêu quốc quốc, gia gia, gợi lên nỗi buồn khắc khoải giữa không gian hoang vắng
Câu 4 (Trang 105 Sách giáo khoa ngữ văn 7 tập 1)
Cảnh tượng ở Đèo Ngang: cỏ cây um tùm, hoang vắng, con người thưa thớt, ít ỏi
- Tiếng chim quốc quốc kêu trong khắc khoải càng tô đậm thêm nỗi buồn, sự hoang vắng
→ Cảnh vật hoang vu, thưa thớt càng làm nỗi nhớ quê hương dâng lên và làm nỗi buồn, nỗi cô đơn, thầm lặng của mình khi đối diện với thiên nhiên
Câu 5 (Trang 87 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
Tâm trạng của Bà Huyện Thanh Quan khi Đèo Ngang là nỗi cô đơn, nhớ nhà, nhớ nước
- Tác giả mượn cảnh vật để bộc lộ tâm trạng
- Mượn tiếng chim để gợi nhớ về quá khứ nước nhà
- Câu thơ cuối biểu cảm trực tiếp nỗi buồn, nỗi cô đơn thầm kín, hướng nội của tác giả
⇒ Tâm trạng của tác giả: buồn, cô đơn , hoài cổ
Câu 6 (Trang 87 Sách giáo khoa Ngữ Văn 7 Tập 1)
Một mảnh tình riêng ta với ta giữa cảnh trời, non, nước bát ngát ở Đèo Ngang khác với những không gian khác
- Tác giả đối diện với không gian hoang vắng, quạnh hiu → cảm thấy cô đơn và nỗi buồn như được nhân lên gấp bội