Tổng kết từ vựng (luyện tập tổng hợp) - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1

+ Đội này chỉ có một chân sút: từ chân được sử dụng theo nghĩa chuyển của phương thức hoán dụ - Đội bóng này chỉ có một người có khả năng ghi được bàn.

+ Có một chân thì chơi bóng làm gì: từ chân trong câu này được sử dụng theo nghĩa gốc – là bộ phận của cơ thể con người dùng để di chuyển.

⇒ Người vợ không hiểu được ý câu nói của người chồng, vì không hiểu được cách dùng nghĩa chuyển.

+ Từ vai được dùng theo nghĩa chuyển, phương thức hoán dụ (vai người - vai áo).

+ Từ đầu được dùng theo nghĩa chuyển, phương thức ẩn dụ (đầu người - đầu súng).

+ Từ miệng, chân, tay được dùng theo nghĩa gốc.

+ Dùng nhiều từ cùng trường nghĩa đỏ, hồng cháy, tro diễn tả sự tương tác của màu sắc và đó cũng là các yếu tố có mặt của sự cháy.

+ Nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ: từ cháy trong câu thứ ba, và từ tro trong câu thứ tư thế hiện vẻ đẹp rực rỡ, cuốn hút của cô gái khiến bao chàng trai phải đắm say và nhất là nhân vật “anh” như đang thiêu đốt thành tro bởi ngọn lửa trái tim.

- Nhận xét cách đặt tên: các sự vật hiện tượng trên được đặt tên theo đặc điểm riêng của chúng: Rạch Mái Giầm vì hai bên bờ mọc toàn cây Mái Giầm, kênh Bọ Mắt vì ở đó tụ tập biết cơ man nào là Bọ Mắt,...

- Ví dụ: Chùa Một Cột, Cá kiếm, Ong ruồi, mướp hương, dưa bở, dưa vàng,...