Tôi và chúng ta - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2
Bố cục văn bản:
- Phần 1 (từ đầu… tăng lên ít nhất gấp năm lần): Giám đốc Hoàng Việt cùng Lê Sơn triển khai kế hoạch kinh doanh mới.
- Phần 2 (tiếp… các đồng chí giải tán): kế hoạch vấp phải sự phản đối của phó giám đốc Nguyễn Chính, trưởng phòng Hoàng Việt.
- Phần 3 (còn lại): Phản ứng của mọi người khi kế hoạch được quyết định thi hành
Câu 1 (Trang 180 Sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 2)
Đọc kĩ chú thích để hiểu nội dung, chủ đề, vị trí các nhân vật
Câu 2 (Trang 180 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2)
Mâu thuẫn căn bản trong truyện tôi và chúng ta thể hiện: mâu thuẫn giữa cái cũ vốn có lạc hậu, lỗi thời với cái mới hiệu quả, thiết thực
- Không tể tạo ra hiệu quả bằng thứ chủ nghĩa tập trung, vì cái chung (chúng ta) được tạo lập từ những cái tôi cụ thể
- Cuộc sống, nguồn lợi của mỗi cá nhân cần được chú trọng, quan tâm một cách thiết thực
- Không thể giữ những quy chế, nguyên tắc cũ đã lỗi thời, lạc hậu, mà cần đổi mới phương thức tổ chức để thúc đẩy sản xuất
- Vấn đề cần thiết vở kịch đặt ra lúc bấy giờ có ý nghĩa thực tiễn lớn lao, trực tiếp ảnh hưởng đến sự đổi mới để phát triển của đất nước
Câu 3 (Trang 180 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2)
Mâu thuẫn căn bản trong vở kịch:
- Tình trạng đình trệ sản xuất tới lúc cần có phương án giải quyết bằng những biện pháp quyết liệt, táo bạo
+ Giám đốc Hoàng Việt quyết định mở rộng sản xuất và đưa ra phương án làm ăn mới
+ Lời tuyên bố gây bất ngờ cho nhiều người (Phó giám đốc, Quản đốc phân xưởng)
- Phản ứng của Trưởng phòng Tổ chức lao động, Trưởng phòng Tài vụ liên quan đến biên chế, quỹ lương
- Phản ứng của Quản đốc phân xưởng Trương, liên quan tới hiệu quả tổ chức, quản lí khi Hoàng Quốc Việt khẳng định không cần vị trí
- Những xung đột gay gắt xảy ra chứng tỏ muốn mở rộng quy mô sản xuất cần phải có nhiều đổi thay mạnh mẽ, đồng bộ
Cảnh ba này đã diễn ra mâu thuẫn quyết liệt giữa hai tuyến nhân vật: tiên tiến, dám nghĩ dám làm, và người cổ hủ, máy móc
Câu 4 (Trang 180 Sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 2)
Vở kịch diễn tả rõ tính cách của các nhân vật tiêu biểu, cả ban cảnh đều tập trung diễn tả mâu thuẫn căn bản của tác phẩm:
- Giám đốc Hoàng Việt: là người lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, có tầm nhìn, dám nghĩ dám làm vì sự nghiệp của xí nghiệp và quyền lợi của mỗi công nhân
+ Trung thực, cương trực, tin vào chân lí
- Kĩ sư Lê Sơn: người có năng lực, trình độ chuyên môn, gắn bó nhiều năm với xí nghiệp
+ Biết cuộc đấu tranh là khó khăn nhưng vẫn cùng Hoàng Việt đổi mới toàn diện hoạt động đơn vị
- Phó giám đốc Nguyễn Chính: tiêu biểu cho lớp người máy móc, cổ hủ, nhưng gian ngoan, mánh khóe
+ Luôn vin vào cơ chế, nguyên tắc để tránh né sự đổi mới
+ Là người gian giảo, chuyên nịnh nọt, luồn lách
- Giám đốc phân xưởng Trương: suy nghĩ và làm việc máy móc, khô khan, không có tình người
+ Thích phô trương quyền thế, hách dịch với anh chị em công nhân
Câu 5 (Trang 180 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 2)
- Là cuộc đấu tranh gay gắt: tình huống xung đột mang tính thời sự nóng bỏng rất thực tế trong cuộc sống
- Các quan niệm, cách làm mới táo bạo trong giai đoạn đầu sẽ gặp nhiều cản trở
- Cuộc đấu tranh gay cấn, quyết liệt, cuối cùng phần thắng thuộc về cái mới, cái tiến bộ
+ Cách nghĩ, cách làm của Hoàng Việt, Lê Sơn… phù hợp với xu thế, nhu cầu thời đại, thực tiễn, thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội, họ nhận được sự ủng hộ của đông đảo công nhân trong xí nghiệp