Trang chủ
> Lớp 9
> Soạn Văn 9 (hay nhất)
> Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1
Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1
Bố cục văn bản:
Bài trước: Thúy Kiều báo ân báo oán (Trích Truyện Kiều) - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1
Bài tiếp: Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự - Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1
Phần 1 (14 câu đầu): Cảnh Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Kiều Nguyệt Nga
Phần 2 (còn lại): Cuộc trò chuyện Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga
Hướng dẫn soạn bài
Câu 1 (Trang 115 Sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 1)
Cấu trúc truyền thống: trình tự thời gian, kết cấu người tốt gặp hoạn nạn, bị hãm hại nhưng được cứu giúp
Cuối cùng được đền đáp xưng đáng (anh hùng cứu mĩ nhân), diễn đạt khát vọng ở hiền gặp lành.
Câu 2 (trang 115 Sách giáo khoa ngữ văn 9 tập 1)
Phẩm chất nhân vật Lục Vân Tiên:
- Được xây dựng là mẫu người lí tưởng, phẩm chất anh hùng, quả cảm, trọng lẽ phải, văn võ song toàn: thấy người gặp nạn bèn cứu giúp, một mình đánh cướp
- Coi trọng lễ nghĩa, nghĩa khí: cứu người không mong được báo đáp, không muốn làm ảnh hưởng danh dự, tiết nghĩa của nàng
Hành động đó diễn đạt tính cách anh hùng, tài giỏi và tấm lòng cao thượng của Vân Tiên. Hình ảnh Vân Tiên trong trận đánh được diễn tả theo phong cách văn chương cổ, đó là cách so sánh với mẫu hình lí tưởng Triệu Tử Long (Triệu Vân) một mình phá vòng vay của Tào Tháo trong trận Đương Dang (Đương Dương) nức danh.
Thái độ hành xử của Vân Tiên với Kiều Nguyệt Nga sau khi đánh cướp cũng diễn đạt rõ bản tính của con người hào hiệp, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm, nhân hậu. Tuy mang màu sắc của lễ giáo phong kiến (Khoa khoan ngồi đó chớ ra – Nàng là phận gái, ta là phận trai) nhưng đoạn thơ vẫn diễn đạt đức tính khiêm nhường đáng quí của chàng.
Câu 3 (trang 115 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1)
Nét đẹp tâm hồn của nhân vật Kiều Nguyệt Nga
- Con gái đài các, thùy mị, nết na, có học vấn: xưng hô “tiện thiếp – quân tử”, lời nói diễn đạt sự khiêm nhường, mực thước, sự kính trọng, biết ơn
- Trọng tình nghĩa: nhận được sự giúp đỡ của Vân Tiên, mong được báo đáp chàng
- Là người con hiếu thảo: vâng lời cha mẹ lễ nghi dù lòng không muốn
Câu 4 (trang 115 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1)
Các nhân vật được mô ta thông qua qua hành động, lời nói, cử chỉ
Truyện Lục Vân Tiên gần gũi với truyện dân gian (truyền thuyết, cổ tích, truyện thơ Nôm bình dân…), kể theo trình tự thời gian
+ Nhân vật luôn có sự nhất quán trong tính cách từ đầu đến cuối truyện
+ Truyện theo motip ở hiền gặp lành
+ Diễn đạt khao khát về công bằng, chân lí
Câu 5 (trang 115 Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Tập 1)
- Ngôn ngữ trong tác phẩm: chân thực, giản dị, gần gũi với lời ăn tiếng nói hằng ngày, mang đậm màu sắc Nam Bộ
- Ngôn ngữ dùng để miêu tả của tác giả đa dạng, sinh động
- Ngôn ngữ ngắn gọn, súc tích, sắp xếp theo thể thơ lục bát dễ nhớ, dễ hiểu
Luyện tập
Từng lời thoại mang sắc thái riêng của mỗi nhân vật trong đoạn trích:
- Vân Tiên: mạnh mẽ, dứt khoát, hùng hồn (với Phong Lai), nhẹ nhàng với Nguyệt Nga.
- Phong Lai: hung hãn, ngạo mạn, gian ác và vô học.
- Nguyệt Nga: dịu dàng khuê các, đoan trang.
Ý nghĩa - Giá trị
- Học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của các nhân vật: Lục Vân Tiên - tài ba, quả cảm, trọng nghĩa khinh tài, Kiều Nguyệt Nga - đôn hậu, nết na, ân nghĩa. Từ đó thấy được khát vọng hành đạo giúp đời của tác giả.
- Bên cạnh đó, học sinh biết phân tích một nhân vật văn học thông qua ngôn ngữ, cử chỉ.