Truyện Kiều (tiếp theo - Trao duyên) (trang 106 sgk Ngữ văn 10 tập 2)
+ 12 câu đầu: Kiều thuyết phục Thúy Vân nhận trao duyên
15 câu tiếp: Kiều trao lại kỉ vật và dặn dò em.
8 câu cuối: Kiều đau đớn và độc thoại trong nội tâm.
Câu 1: Ý nghĩa của việc Thúy Kiều nhắc lại những kỉ niệm tình yêu:
- Thúy Kiều sống trong kí ức đẹp lại càng cảm thấy đau đớn, xót xa khi phải mang các kỉ vật chia sẻ.
- Kiều nói với em gái mà như tự nói với chính mình. Nhắc lại các kỉ niệm tình yêu đã cho thấy sức sống mãnh liệt của tình yêu, Kiều trao kỷ vật cho Vân nhưng không thể trao kỷ niệm tình yêu.
Câu 2:
- Các từ ngữ xuất hiện dày đặc đã cho thấy Kiều muốn tìm đến cái chết: thịt nát xương mòn, Ngậm cười chín suối…; người mệnh bạc; Mất người; Thấy hiu hiu gió thì hay chị về; hồn; Dạ đài cách mặt khuất lời; người thác oan.
-> Ý nghĩa:
Không còn tình yêu, Thúy Kiều cảm thấy vô nghĩa và trống trải, chỉ nhìn đến cái chết.
Tư tưởng về cái chết của Nguyễn Du: ảnh hưởng của thuyết luân hồi của đạo Phật.
Sự băn khoăn và day dứt của Nguyễn Du trước nỗi đau thương của con người, thương thân xót phận cho người con gái tha thiết yêu thương mà số kiếp nghiệt ngã.
Câu 3: Kiều đối thoại với Vân, với chính bản thân mình và với Kim Trọng.
- Với Vân: Kiều biết ơn yên tâm, chân thành, thanh thản vì mâu thuẫn được đã được hóa giải tạm thời.
- Với chính mình: tâm trạng cảm thấy giằng xé đầy mâu thuẫn và cảm thấy đau đớn tột cùng.
- Với Kim Trọng: Khát vọng tình yêu mãnh liệt với hiện thực phũ phàng, Thúy Kiều ngất đi khi nghĩ về hình bóng Kim Trọng Ôi Kim Lang…, Kiều tự trách than và đau đớn.
Câu 4:
- Mối quan hệ tình cảm – lí trí, nhân cách – thân phận: tình yêu – chữ hiếu.
- Lí trí bảo Thúy Kiều trao duyên cho Vân, hy sinh thân mình để cứu cha mẹ. Nhưng con tim nàng lại hướng về tình yêu lại khiến nàng cảm thấy đau đớn và thổn thức. Đó cũng chính là mâu thuẫn giữa các phạm trù đạo đức phong kiến với tâm hồn của con người, cũng là nỗi đau khổ khi nhân cách đa tình, đa cảm song hành cùng với thân phận người làm con.
Bài trước: Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật (trang 101 sgk Ngữ văn 10 tập 2) Bài tiếp: Truyện Kiều (tiêp theo - Nỗi thương mình) (trang 108 sgk Ngữ văn 10 tập 2)