Trang chủ > Lớp 10 > Soạn Văn 10 (ngắn nhất) > Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự (trang 62 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự (trang 62 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Câu 1: Truyện An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thủy

a. - Chuyện về tình cha con: là câu chuyện về nỗi đau đớn của một người cha khi phải tự tay giết chết chính đứa con mà mình yêu quý bởi công chúa bị Rùa Vàng kết tội “bán nước”.

- Chuyện về tình vợ chồng: là câu chuyện tình cảm son sắt nhưng cũng chứa đầy sự ngang trái, đau khổ giữa Mị Châu và Trọng Thủy. Hai vợ chồng họ dù rất yêu thương nhau nhưng lại phải chịu sự chi phối của chiến tranh.

- Chuyện về công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của cha ông ta thời xưa: tác giả dân gian cũng muốn thông qua đó mà nói đến nguyên nhân đất nước rơi vào cảnh nước mất nhà tan dưới thời An Dương Vương, bên cạnh đó cũng đưa ra bài học về sự cảnh giác với thế lực thù địch xung quanh mình để bảo vệ đất nước.

b. Sự việc Trọng Thuỷ và Mị Châu chia tay nhau chính là một sự việc nổi bật trong truyền thuyết này. Nó đã tạo nên sự liền mạch cho cốt truyện, giúp thể hiện tính cách của nhân vật. Trong sự việc đó có 2 chi tiết được xem là quan trọng:

+ Chi tiết Trọng Thuỷ hỏi Mị Châu: "... Ta lại đi tìm nàng, lấy gì làm dấu? " => là dự báo về cuộc chiến tranh sắp diễn ra.

+ Chi tiết Mị Châu đáp lời: "Thiếp có chiếc áo lông ngỗng, đi đến đâu sẽ rứt lông ngỗng rồi rắc ở ngã ba đường" => dẫn tới những chi tiết sau như: Trọng Thủy lần theo dấu lông ngỗng để đuổi theo cha con An Dương Vương, hai cha con An Dương Vương đến cùng đường.

- Ta không thể bỏ qua các chi tiết trên bởi vì các chi tiết trên làm tiền đề dẫn tới sự việc xảy ra ở chi tiết sau, giúp người đọc có thể hiểu một cách rõ ràng nội dung câu chuyện.

Câu 2: Có thể dựa vào những chi tiết sau để kể lại câu chuyện:

- Anh con trai đã trở về và gặp lại ông giáo, được nghe kể về chuyện của cha mình (chuyện mất mùa, lão Hạc phải cậu Vàng, chuyện lão sang nhờ cậy, rồi lão xin bả chó tự tử... )

- Hai người cùng ra thăm mộ lão Hạc, anh con trai đã ở đây để dọn dẹp lại ngôi mộ của cha

- Anh gặp ông giáo, gửi lại những gì mà cha đã gửi, rồi lên đường đi kháng chiến.

Bài tham khảo

Lão Hạc qua đời được vài năm thì con trai của lão trở về nhà. Không nhìn thấy cha đâu, anh liền chạy đi hỏi bà con láng giềng thì được tin bố anh đã mất, con chó vàng cũng đã bị bán rồi. Sau đó, theo lời bà Tư bán hàng quán anh tìm đến nhà ông giáo. Đến nhà ông giáo, anh nhìn thấy ông đang sắp xếp lại vài cuốn sách cũ, anh lên tiếng chào hỏi và thưa chuyện. Sau khi biết anh chính là con trai của lão Hạc, ông giáo đã lấy ra cái hộp cũ đã bám đầy bụi đặt trong góc nhà ra rồi trao lại mọi thứ cha anh đã gửi gắm lại cho anh. Ông giáo đã kể lại toàn bộ các việc đã xảy ra với lão Hạc mà hai mắt cay cay… Hai người cùng nhau ra thăm mộ lão Hạc, cái mộ lẻ loi ngay giữa đồng ruộng mênh mông. Anh con trai lão Hạc ở lại mộ cha đến chiều tối thì quay lại nhà ông giáo. Anh gửi lại ông giáo những thứ mà cha anh đã gửi cho anh. Tiếng đoàn người kêu gọi kháng chiến đã thôi thúc tinh thần chiến đấu của anh và anh đã quyết định đi theo. Sau khi chào tạm biệt ông giáo, anh chuẩn bị hành trang và tham gia kháng chiến. Người ta đã nhìn thấy trong đôi mắt của chàng trai trẻ ấy có một sự quyết tâm và tinh thần chiến đấu mãnh liệt.

Câu 3: Những bước cần thiết khi lựa chọn sự việc, chi tiết được tiêu biểu trong bài văn tự sự:

- Xác định đề tài, chủ đề của bài văn (Chủ đề đời sống văn hóa, xã hội, học đường…)

- Dự kiến cốt truyện (Mở đầu – diễn biến – kết thúc, những sự việc cần phải có sự liên kết với nhau, xây dựng tuyến nhân vật để triển khai cốt truyện)

- Triển khai những sự việc bằng các chi tiết (Xây dựng các chi tiết lớn, các biến cố nhỏ, cách giải quyết vấn đề…)

Luyện tập

Câu 1:

a. Không thể bỏ qua chi tiết "hòn đá xấu xí được xác định là rơi từ trên vũ trụ xuống" vì chi tiết này có vai trò chuẩn bị cho sự việc diễn ra ở phần kết thúc đoạn. Nó có tác dụng tạo ra nội dung tư tưởng cho bài văn. Nếu không có chi tiết này thì chắc chắn người làng và đám trẻ ghét bỏ vì không phục vụ vào cuộc sống hàng ngày của họ, họ cũng sẽ không bao giờ có thể thấy được “vẻ đẹp” và giá trị thực sự của hòn đá đó.

b. Từ sự việc này chúng ta có thể rút ra bài học: Khi lựa chọn chi tiết và sự việc tiêu biểu cho bài văn tự sự cần phải cân nhắc một cách kĩ càng và thận trọng. Những sự việc chi tiết được chọn cần phải góp phần vào việc dẫn dắt cốt truyện, phải làm nổi bật được tính cách của nhân vật, tạo ra sự hấp dẫn và tập trung vào chủ đề của bài văn.

Câu 2:

- Đoạn trích Uy-lít-xơ trở về đã kể lại câu chuyện về cuộc gặp mặt của Uy-lít-xơ với người vợ Pê-nê-lốp sau 20 năm xa cách.

- Ở phần cuối đoạn trích, Hô-me-rơ đã lựa chọn sự việc nàng Pê-nê-lốp thử chồng bằng bí mật của chiếc giường. Sự việc này có những chi tiết tiêu biểu: Pê-nê-lốp đã nhờ nhũ mẫu đưa chiếc giường ra khỏi phòng. Uy-lít-xơ đã giật mình hỏi lại, sau đó nói ra các đặc điểm của chiếc giường mà chỉ có 2 vợ chồng mới biết. Nhờ vậy, Pê-nê-lốp đã nhận ra chồng trong niềm xúc động và và niềm hạnh ngọt ngào.

- Với cách chọn lọc như trên, Hô-me-rơ đã tạo ra thành công trong nghệ thuật kể chuyện. Tạo ra một tác phẩm đầy kịch tính, vô cùng hấp dẫn, nhân vật được khắc họa tính cách và phẩm chất điển hình, mang đậm nét sử thi Hi Lạp.