Trang chủ > Lớp 10 > Soạn Văn 10 (ngắn nhất) > Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới - bài 43) (trang 118 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới - bài 43) (trang 118 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Câu 1:

Miêu tả cảnh ngày hè, tác giả đã dùng nhiều động từ về thiên nhiên: “đùn đùn”, “giương”, “phun”. Từ đùn đùn gợi tả tán hoè có sắc xanh thẫm như tầng tầng lớp lớp, liên tiếp tuôn ra, giương rộng ra; từ phun gợi ra sự nổi bật, bắt mắt của màu đỏ hoa lựu, đan xen vào đó là một mùi hương thơm ngát của hoa sen trong hồ. Cảnh vật được miêu tả với nhiều động từ mạnh để thể hiện một sức sống mãnh liệt như có một thứ gì đó đang thôi thúc bên trong, sức sống tràn đầy, ứa căng.

Câu 2:

Bức tranh ngày hè có sự kết hợp giữa âm thanh và màu sắc, giữa con người với cảnh vật một cách hài hòa, sinh động. Cảnh vật ngày hè tràn ngập tràn những màu sắc tươi đẹp, sự kết hợp màu độc đáo giữa sắc xanh của cây hòe rợp bóng với sắc đỏ của hoa lựu trước hiên. Hương hoa sen hòa quyện vào khung cảnh đó càng khiến không gian thêm tràn đầy sức sống. Và trong không gian cảnh hè đó, hình ảnh con người hiện lên với sự hạnh phúc, sung túc trong lao động. Tiếng “lao xao” của người dân làng chài cùng tiếng ve râm ran đã tạo ra không khí nhộn nhịp và tràn đầy sức sống.

Câu 3:

Để thấy và cảm nhận được toàn bộ vẻ đẹp của cảnh ngày hè, tác giả đã không chỉ sử dụng thị giác mà còn cảm nhận cả bằng khứu giác và thính giác. Không chỉ nhìn thấy màu đỏ của hoa thạch lựu, màu xanh của cây hòe mà tác giả còn nghe thấy được âm thanh lao xao của chợ cá, tiếng của bầy ve kêu và ngửi thấy mùi thơm dịu mát của hoa sen mùa hè. Thi nhân dường như muốn sử dụng hết tất cả các giác quan để cảm nhận thiên nhiên, đón nhận thiên nhiên và giao hòa cùng với thiên nhiên, làm cho bức tranh thiên nhiên càng thêm sống động và tinh tế hơn.

Qua đây, ta mới thấy được một tình yêu mãnh liệt đối với thiên nhiên hay xa hơn là qua việc thể hiện tình yêu đối với thiên nhiên tác giả đã thể hiện tấm lòng của mình đối với nhân dân và đất nước.

Câu 4:Tâm sự của nhà thơ:

2 câu thơ cuối đã thể hiện ước muốn của tác giả, là điểm hội tụ nội dung tư tưởng của toàn bài thơ. Tác giả ước gì mình có “Ngu cầm” – cây đàn của vua Ngu Thuấn – để gảy lên khúc hát Nam phong, khúc hát về sự ấm no hạnh phúc cho trăm họ. Câu thơ này bộc lộ ước muốn về một đất nước thái bình, người dân được sống cuộc sống ấm no, hạnh phúc để “dân giàu đủ” ở “khắp đòi phương”. Câu thơ cuối với 6 chữ và nhịp thơ nhanh như muốn giải phóng hết nỗi niềm mà tác giả đã dồn nén ở các câu thơ trên. Suy cho cùng, cái mà Nguyễn Trãi muốn hướng tới đó là nhân dân xã tắc chứ không chỉ đơn thuần là cảnh đẹp “nhàn” khi đi ở ẩn.

Câu 5:

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ chính là khát vọng về cuộc sống ấm no, thái bình, hạnh phúc cho người dân. Nguyễn Trãi – một nhân vật lịch sử với tư tưởng trung quân ái quốc, người đã từng viết nên áng thiên cổ hùng văn của dân tộc đã phải buộc lòng về quê ở ẩn bởi sự bất mãn trước thời cuộc. Trong lòng ông chưa bao giờ nguôi đi nỗi thương dân. Và trong bài thơ này, tuy chỉ thể hiện tình thương cho nhân dân ở 2 câu thơ cuối là chủ yếu, nhưng qua tất cả các câu thơ còn lại ta cũng có thể thấy và cảm nhận được ước muốn của ông khi miêu tả những vẻ đẹp của con người lao động và vẻ đẹp thôn quê.

Luyện tập

Bài 1:

Vẻ đẹp của cảnh mùa hè và tâm hồn của Nguyễn Trãi:

- Vẻ đẹp của mùa hè:

+ Hình ảnh cảnh vật: hòe lục đùn đùn, thạch lựu hiên phun thức đỏ, hồng liên trì…

+ Âm thanh của sự sống: lao xao chợ cá, dắng dỏi cầm ve

- Sự quan sát và lắng nghe vẻ đẹp cuộc sống đến từ tất cả các giác quan tinh tế nhất của tác giả.

→ Bức tranh mùa hè sôi động, giàu màu sắc, tràn đầy sức sống, đó cũng chính là tình yêu cuộc đời, yêu cuộc sống của tác giả.

Vẻ đẹp trong tâm hồn của tác giả: yêu thiên nhiên, mong cho dân chúng được sống cuộc sống thái bình, no đủ

+ Bức tranh mùa hè gợi ra cho ta những cảm nhận tinh tế, bút pháp nghệ thuật điêu luyện của tác giả

+ Tác giả là người có tâm hồn chan chứa yêu thương, tấm lòng chân thành và sự gắn bó với cuộc sống, cuộc đời