Trang chủ > Lớp 10 > Soạn Văn 10 (ngắn nhất) > Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ (Tiếp theo) (trang 20 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ (Tiếp theo) (trang 20 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Câu 1: Phân tích những nhân tố giao tiếp trong câu ca dao

a, Thông qua những từ ngữ xưng hô “anh” và “nàng” chúng ta có thể thấy được các nhân vật giao tiếp là người nam nữ trẻ tuổi.

b, Hoàn cảnh giao tiếp: vào một đêm trăng đẹp– khung cảnh phù hợp để nam nữ hàn huyên tâm tình, thổ lộ tình cảm yêu đương.

c, Nhân vật "anh" nói về chuyện "Tre non đủ lá" và đưa ra vấn đề "nên chăng" tính chuyện "đan sàng". Tuy nhiên, đặt trong hoàn cảnh này, với nhân vật giao tiếp là nam nữ thanh niên thì mục đích của câu nói đó là bày tỏ ý muốn tính chuyện kết duyên.

d, Việc chàng trai dùng hình ảnh “tre non đủ lá” và vấn đề “đan sàng” rất thích hợp với nội dung và mục đích của cuộc giao tiếp để bày tỏ rõ sắc thái tình cảm, dễ dàng đi vào lòng người.

Câu 2: Đọc đoạn đối thoại (giữa một em nhỏ A Cổ - với một ông già) và trả lời câu hỏi

a, Trong cuộc giao tiếp, các nhân vật đã thực hiện các hoạt động giao tiếp:

A Cổ: Chào (Cháu chào ông ạ! )

Người đàn ông:

+ Chào đáp (A Cổ đấy à? )

+ Khen (Nhìn lớn tướng rồi nhỉ? )

+ Hỏi (Bố cháu có gửi pin đài lên cho ông không? )

A Cổ: Đáp lời (Thưa ông, có ạ! )

b, Ba lượt nói của nhân vật "ông" đều có hình thức là câu hỏi nhưng chỉ duy nhất câu cuối cùng là có mục đích hỏi còn 2 câu hỏi đầu có mục đích chào lại (A Cổ đấy à? ) và khen (lớn tướng rồi nhỉ? ) nên A Cổ không cần phải trả lời 2 câu này.

c, Từ cách xưng hô và dùng từ ngữ, A Cổ biểu thị thái độ kính mến đối với nhân vật "ông" còn người ông thể hiện sự yêu thương, trìu mến.

Câu 3: Đọc bài thơ "Bánh trôi nước và trả lời các câu hỏi

a, Thông qua hình ảnh “Bánh trôi nước” tác giả muốn nói lên vẻ đẹp và số phận lận đận của người phụ nữ sống dưới chế độ xã hội phong kiến, đồng thời tác giả cũng khẳng định các phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam.

b, Căn cứ vào những phương tiện ngôn ngữ miêu tả về vẻ đẹp như “trắng”, “tròn” kết hợp với thành ngữ “ba chìm bày nổi” (số phận lận đận) và “tấm lòng son” (nhân phẩm tốt đẹp) cùng các liên hệ tới cuộc đời của tác giả, người đọc có thể hiểu được và cảm nhận được bài thơ.

Câu 4: Viết một thông báo ngắn gọn gửi tới các bạn học sinh toàn trường biết về hoạt động dọp dẹp sạch môi trường nhân Ngày Môi trường thế giới.

Lưu ý:

- Dạng văn bản: Thông báo ngắn gọn nhưng vẫn cần đủ 3 phần: Mở bài - thân bài – kết bài

- Đối tượng giao tiếp: Học sinh toàn trường

- Nội dung giao tiếp: Hoạt động là làm sạch môi trường

- Hoàn cảnh giao tiếp: toàn khuôn viên nhà trường và nhân Ngày Môi trường thế giới

Bài tham khảo:

THÔNG BÁO

Để hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, trường THPT.... tổ chức buổi tổng dọn vệ sinh để toàn trường trở nên xanh - sạch - đẹp.

- Thời gian thực hiện: từ… giờ sáng... ngày... tháng... năm...

- Nội dung công việc: nhổ cỏ, phát quang bụi rậm, thu dọn rác thải xung quanh trường, vệ sinh phòng học, chăm sóc cây xanh trong khuôn viên nhà trường.

- Đối tượng tham gia: học sinh toàn trường.

- Kế hoạch cụ thể: Các cán bộ lớp nhận phân công công việc cụ thể tại văn phòng Đoàn trường.

- Dụng cụ: Cán bộ lớp tự phân công dụng cụ cho các học sinh trong lớp theo một trong các dụng cụ sau: chổi, kéo, cuốc, xẻng, bao đựng rác, ...

Nhà trường đề nghị toàn thể học sinh nghiêm túc và tích cực tham gia để phong trào được thành công tốt đẹp.

... , ngày... tháng... năm...

T/M Ban giám hiệu nhà trường

Phó hiệu trưởng

Câu 5: Những nhân tố giao tiếp trong văn bản là:

a. Nhân vật giao tiếp: Bác Hồ gửi thư cho học sinh cả nước nhân danh là Chủ tịch nước.

b. Hoàn cảnh giao tiếp: Đất nước vừa mới giành được độc lập và đây là ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam độc lập.

c. Nội dung giao tiếp: Bức thư thể hiện niềm vui của học sinh vì được "nhận nền giáo dục hoàn toàn Việt Nam", đồng thời cũng là lời nhắc nhở về trách nhiệm, nhiệm vụ của mỗi học sinh đối với sự phát triển của đất nước. Cuối thư Bác Hồ cũng đã gửi lời chúc mừng tới học sinh.

d. Mục đích giao tiếp: Bác viết để gửi lời chúc mừng học sinh, nhân ngày khai trường đầu tiên của đất nước Việt Nam độc lập, xác định nhiệm vụ vô cùng quan trọng của học sinh trong vấn đề học tập.

e. Thư viết với lời lẽ gần gũi, chân tình, nhưng cũng thể hiện sự nghiêm túc xác định nhiệm vụ, trách nhiệm của học sinh.