Trang chủ > Lớp 10 > Soạn Văn 10 (ngắn nhất) > Nhưng nó phải bằng hai mày (trang 80 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Nhưng nó phải bằng hai mày (trang 80 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Câu 1:

a. Quan hệ giữa Cải và thầy lí trước khi phiên xử kiện diễn ra là mối quan hệ đã được dàn xếp (Cải đã dùng năm đồng để đút lót cho thầy lí). Cải cứ nghĩ rằng thầy lí sẽ xử cho mình được thắng kiện nên thái độ rất ung dung. Tuy nhiên không ngờ khi thầy lí xử kiện, Cải lại bị thầy phạt đánh mười roi. Cải từ thế chủ động chuyển sang bị động nên đành phải chịu đòn.

b. Sự độc đáo của câu chuyện này chính là ở sự kết hợp giữa 2 thứ "ngôn ngữ". Ngôn ngữ lời nói (ngôn ngữ công khai), nói cho tất cả mọi người có mặt tại đó nghe. Nhưng thứ "ngôn ngữ" bằng động tác thì chỉ có mình Cải và thầy lí mới hiểu được.

+ Lẽ phải – Cải xòe 5 ngón tay.

+ Lẽ phải đã được nhân đôi – thầy lí xòe 5 ngón tay trái úp lên 5 ngón tay phải

Ý nghĩa phê phán của truyện chính là: lẽ phải đối với người thi hành công lí được tính bằng tiền. Đồng tiền là thước đo lẽ phải, tiền càng nhiều thì sẽ mua được lẽ phải. Đặc biệt hơn, thầy lí dùng 5 ngón tay trái đập lên 5 ngón tay phải - hình ảnh ẩn dụ này đã cho thấy việc cái sai trái úp lên cái phải, cái đúng và ở đây chính là cái phải bị che mất.

Câu 2:

Khi Cải khăng khăng xin quan "xin xét lại, lẽ phải về con mà! ", thầy lí đã không hề phủ nhận điều Cải nói nhưng thầy cũng đưa ra lí lẽ "Tao biết mày phải… nhưng nó lại phải…. bằng 2 mày! ". Tiếng cười được bật ra từ chi tiết này. Đối với thầy lí, lẽ phải là được đo bằng tiền. Tiền quyết định lẽ phải thuộc về ai. Bởi thế 5 đồng là "lẽ phải" nhưng 10 đồng là "lẽ phải gấp đôi".

Câu 3:

Nhân vật Cải là người thất bại trong vụ xử kiện. Cải rơi vào tình huống bất ngờ nên không kịp trở tay, cũng chính vì thế mà bị lâm vào tình trạng thảm hại (đã mất tiền lại còn bị đánh). Thế nhưng câu chuyện lại chính là lời tố cáo cả 2 nhân vật. Sự tham lam của những người làm quan lại sẽ càng ngày càng tráo trở hơn nếu có những người muốn dùng tiền để mua lẽ phải như Ngô và Cải. Hành vi tiêu cực của những nhân vật trong chuyện là nguyên nhân khiến cho họ trở nên thảm hại. Trong sự việc này, họ là những kẻ đáng trách nhưng cũng rất đáng thương.

Luyện tập

Có thể thấy rõ đặc trưng thể loại của truyện cười thông qua việc phân tích hành động và lời nói của nhân vật trong 2 truyện "Nhưng nó phải bằng hai mày" và "Tam đại con gà".

a. Đối với truyện T"am đại con gà" (phân tích ở bài trước)

b. Đối với truyện “Nhưng nó phải bằng hai mày”

- Hành động của nhân vật Ngô và Cải: 2 người đều tìm cách để đút lót tiền trước cho thầy lí mà không hay biết hành động của người kia.

- Thầy lí vì tham lam nên nhận tiền của cả 2 bên.

- Lời nói hài hước của các nhân vật: " Xin xét lại, lẽ phải về con mà! " (Cải nói). "Tao biết mày phải…nhưng nó lại phải…bằng hai mày! " (lời đáp của thầy lí)

c. Từ 2 truyện trên, có thể khái quát những đặc trưng chung của thể loại truyện cười:

- Khai thác các hành vi, sự việc, thói hư tật xấu của một bộ phận nhân dân trong dân gian.

- Chứa đựng những điều mâu thuẫn trái với quy luật tự nhiên và tiềm ẩn các yếu tố gây cười.

- Dung lượng thường ngắn, kết cấu chặt chẽ và kết thúc bằng các sự việc hoặc sự liên tưởng bất ngờ.