Tóm tắt văn bản thuyết minh (trang 69 sgk Ngữ văn 10 tập 2)
Câu 1:
a. – Đối tượng thuyết minh: nhà sàn – một kiểu kiến trúc tiêu biểu và độc đáo ở một số dân tộc miền núi nước ta và một số nơi ở Đông Nam Á.
- Đại ý của văn bản: Thuyết minh về nguồn gốc, tiện ích, kiến trúc của nhà sàn.
b. Bố cục:
- Mở bài (đoạn 1): Định nghĩa và mục đích sử dụng của nhà sàn.
- Thân bài (đoạn 2,3): Thuyết minh về nguồn gốc, công dụng, cấu tạo nhà sàn.
- Kết bài (còn lại): Đánh giá, ca ngợi vẻ đẹp, sự hấp dẫn của nhà sàn ở Việt Nam từ xưa và nay.
c. Tóm tắt văn bản Nhà sàn:
Nhà sàn là một công trình kiến trúc sử dụng vào việc ở hoặc với các mục đích khác. Toàn bộ nhà sàn được dựng lên bằng vật liệu tự nhiên với nhiều cột chống. Không gian nhà sàn gồm có mặt sàn, 3 khoang lớn nhỏ, gầm sàn, 2 bên cầu thang... được dùng vào các mục đích sinh hoạt, ăn ở, tiếp khách... Nhà sàn xuất hiện tại miền núi Việt Nam và khu vực Đông Nam Á từ thời Đá mới. Nhà sàn có tiện ích rộng, phù hợp với địa bàn cư trú vừa được dùng vào việc tận dụng nguyên liệu vừa giữ vệ sinh... Nhà sàn ở miền núi nước ta đã đạt đến trình độ kĩ thuật, thẩm mĩ cao, đã và đang là đối tượng thu hút khách du lịch.Câu 2: Cách tóm tắt một văn bản thuyết minh:
- Xác định mục đích và yêu cầu tóm tắt.
- Đọc văn bản gốc để hiểu về đối tượng thuyết minh và tìm bố cục hợp lý của văn bản.
- Diễn đạt các ý chính thành các câu, các đoạn và bài tóm tắt.
Luyện tập
Câu 1:
a. Đối tượng thuyết minh của văn bản: nhà thơ Ba-sô và thơ hai-cư.
b. Bố cục của văn bản:
- Đoạn 1: tóm tắt tiểu sử và giới thiệu về một số tác phẩm của Ba-sô.
- Đoạn 2: thuyết minh về đặc điểm nghệ thuật và nội dung của thơ hai-cư.
c. Đoạn văn tóm tắt phần thuyết minh về thơ hai-cư:
Thơ hai-cư có số từ thuộc loại ngắn nhất, thường chỉ có 17 âm tiết, được ngắt thành 3 đoạn theo thứ tự 5 âm - 7 âm - 5 âm. Mỗi bài thơ đều được viết theo một tứ thơ nhất định, tả phong cảnh đế khơi gợi cảm xúc và sự suy tư. Về ngôn ngữ, hai-cư không cụ thể hóa sự vật, mà thường chỉ sử dụng các nét chấm phá, chừa ra rất nhiều khoảng trống người đọc liên tưởng, tưởng tượng. Thơ hai-cư là một đóng góp to lớn của văn học Nhật Bản vào kho tàng văn hóa nhân loại.
Câu 2:
a. Vấn đề thuyết minh: Thắng cảnh đền Ngọc Sơn.
- Đối tượng thuyết minh: một danh lam thắng cảnh, vừa ca ngợi vẻ đẹp nên thơ của ngôi đền Ngọc Sơn, vừa bày tỏ tình yêu và niềm tự hào với một di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc.
b. Tóm tắt đoạn giới thiệu cảnh Tháp Bút, Đài Nghiên:
Đến thăm đền Ngọc Sơn, hình tượng kiến trúc đầu tiên thu hút du khách chính là Tháp Bút, Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháp có một ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp có 3 chữ "tả thanh thiên " (viết lên trời xanh) đầy kiêu hãnh. Cạnh Tháp Bút là cổng dẫn đến Đài Nghiên. Gọi là "Đài Nghiên" bởi vì cổng có hình tượng "cái đài" đỡ "nghiên mực" hình trái đào được tạc bằng đá, đặt trên đầu 3 chú ếch với hàm ý sâu xa "ao nghiên, ruộng chữ". Phía sau Đài Nghiên là cầu Thê Húc dẫn lối sang Đảo Ngọc, nơi toạ lạc ngôi đền Ngọc Sơn thiêng giữa rì rào sóng nước. Bài trước: Những yêu cầu sử dụng tiếng Việt (trang 65 sgk Ngữ văn 10 tập 2) Bài tiếp: Hồi trống Cổ Thành (trích hồi 28 - Tam quốc diễn nghĩa) (trang 79 sgk Ngữ văn 10 tập 2)