Trang chủ > Lớp 12 > Giải BT Sinh học 12 nâng cao > Bài 19: Thực hành lai giống - Sinh học 12 nâng cao

Bài 19: Thực hành lai giống - Sinh học 12 nâng cao

Thực hành lai giống

I. Lai giống thực vật:

- Em hãy tóm tắt các bước tiến hành lai giống và những điều cần chú ý khi chọn hoa cùng với thao tác khi giao phấn.

- Vẽ hình sơ lược mô tả các thao tác giao phấn.

Đáp án:

Các bước tiến hành lai giống và những điều cần chú ý khi chọn hoa cùng với thao tác khi giao phấn như sau:

a. Khử nhị trên cây mẹ:

- Chọn những bông hoa còn là nụ có màu vàng nhạt để khử nhị (hoa chưa tự thụ phấn).

- Dùng kim mũi mác tách 1 bao phấn ra nếu phấn còn là chất trắng sữa hay màu xanh thì được. Nếu phấn đã là hạt màu trắng thì không được.

- Dùng ngón trỏ và ngón cái của tay để giữ lấy nụ hoa.

- Tay phải cầm kẹp tách bao hoa ra, tỉa từng nhị một, cần phải làm nhẹ tay tránh để đầu nhụy và bầu nhụy bị thương tổn.

- Trên mỗi chùm chọn 4 đến 6 hoa cùng lúc và là những hoa mập để khử nhị, cắt tỉa bỏ những hoa khác.

- Bao các hoa đã khử nhị bằng bao cách li.

b. Thụ phấn:

- Chọn những hoa đã nở xoà, đầu nhị to màu xanh sẫm, có dịch nhờn.

- Thu hạt phấn trên cây bố: Chọn hoa vừa nở, cánh hoa và bao phấn vàng tươi, khi chín hạt phấn chín tròn và trắng.

- Dùng kẹp ngắt nhị bỏ vào đĩa đồng hồ.

- Dùng bút lông chà nhẹ trên các bao phấn để hạt phấn bung ra.

- Dùng bút lông chấm hạt phấn cây bố lên đầu nhụy hoa của cây mẹ đã khử nhị.

- Bao chùm hoa đã thụ phấn bằng túi cách li, buộc nhãn, ghi ngày và công thức lai.

c. Chăm sóc và thu hoạch

- Tưới nước đầy đủ.

- Khi quả lai chín thì thu hoạch, cẩn thận tránh nhầm lẫn các công thức lai.

- Bổ từng quả trải hạt lên tờ giấy lọc ghi công thức lai và thứ tự quả lên tờ giấy đó.

- Phơi khô hạt ở chổ mát khi cầ gieo thì ngâm tờ giấy đó vào nước lã hạt sẽ tách ra.

Lưu ý:

- Muốn tránh sự tự thụ phấn của hoa bằng cách cắt bỏ nhị từ khi chưa chín ở hoa của cây làm mẹ.

- Những hoa được chọn để khử nhị phải chắc chắn chưa thụ phấn. Muốn kiểm tra, hãy dùng kim mũi mác tách một bao phấn ra. Nếu phần còn là chất sữa trắng hay là những hạt màu xanh nhạt thì chắc chắn là chưa xảy ra sự tự thụ phấn. Tốt nhất là hoa cây mẹ đang là nụ có màu vàng nhạt thì tiến hành khử nhị.

- Lựa chọn hoa cây mẹ và cây bố:

+ Cây mẹ có đầu nhụy màu xanh thẫm, có dịch nhờn.

+ Cây bố có hoa mới nở xòe, cánh hoa và bao phấn màu vàng tươi.

- Các thao tác giao phấn theo thứ tự sau:

+ Cách tỉa nhị ở cây mẹ như trong sách giáo khoa.

+ Cách lấy hạt phấn ở cây bố như sách giáo khoa, chỉ lấy các hạt phấn đã chín (hạt phấn tròn và trắng).

+ Cách thụ phấn (chấm hay bôi hạt phấn lên đầu nhụy).

II. Lai một số loài cá cảnh:

- Tóm tắt các bước tiến hành lai giống.

- Ghi kết quả và nhận xét thì nghiệm vào bảng.

Đáp án:

- Các bước tiến hành lai giống như đã nêu trong bài, sau đó ghi kết quả vào bảng trả lời.

1. Kiếm mắt đen × Kiếm mắt đỏ (và ngược lại).

2. Mún đực xanh × Mún cái đỏ (và ngược lại).

3. Khổng tước đực có chấm màu × Khổng tước cái không có chấm màu.

4. Khổng tước đực có vết đỏ ở trước gốc đuôi và chấm màu xanh sau nắp mang × Khổng tước cái không có đặc điểm nêu trên.

5. Khổng tước đực có vây lưng hình dải dài × Khổng tước cái không có đặc điểm này.

6. Khổng tước cái có một vệt tím trên đuôi × Khổng tước đực không có đặc điểm này.