Trang chủ > Lớp 10 > Soạn văn 10 (siêu ngắn) > Soạn bài: Tỏ lòng (Thuật hoài) (trang 116 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Soạn bài: Tỏ lòng (Thuật hoài) (trang 116 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Câu 1:

- Bản dịch chưa được sát với bản nguyên tác chữ Hán của câu thơ, từ “múa giáo” chưa làm sáng tỏ được hết ý nghĩa của 2 từ “hoành sóc”.

+ Từ “hoành sóc” là cầm ngang ngọn giáo để trấn giữ non sông. Cả âm hưởng lẫn ý nghĩa của từ “hoành sóc” đã tạo ra cảm giác kì vĩ và lớn lao hơn..

- Trong câu thơ đầu, hình ảnh con người hiện ra trong bối cảnh không gian và thời gian rất rộng lớn.

+ Không gian được mở ra theo chiều rộng của núi sông, chiều cao của sao Ngưu thăm thẳm.

+ Thời gian được đo bằng năm (cáp kỉ thu - mấy năm).

- Con người được đặt trong một không gian kì vĩ nên cũng trở nên vĩ đại hơn.

=> Hình ảnh con người hiện ra một cách hiên ngang, mang tầm vóc của con người non sông, vũ trụ.

Câu 2:

Câu thơ “Tam quân tì hổ khí thôn ngưu” có 2 cách hiểu:

- Cách hiểu thứ nhất, có thể hiểu là: “ba quân khí mạnh nuốt trôi trâu”.

- Cách hiểu thứ 2, có thể hiểu là: “Ba quân hùng mạnh khí thế át sao Ngưu”.

=> Quân đội nhà Trần về trí và lực đều mạnh, đầy đủ binh hùng tướng mạnh và có các vị đại tướng quân trí, dũng song toàn…

=> Cái thế đó đúng là đủ sức để khiến trời đất thay đổi.

Câu 3:

Món “nợ công danh” mà nhà thơ nói tới ở đây chính là khát vọng lập công, lập danh (mong để lại sự nghiệp và tiếng thơm cho đời) vừa có ý “chưa hoàn thành nghĩa vụ đối với dân, với nước”.

- Thời trung đại, trang nam nhi sống theo lí tưởng “Phải có danh gì với núi sông”, với họ dựng lập công danh đóng góp sức lực và tài trí cho đất nước là một món nợ đời phải trả.

Câu 4:

Ý nghĩa nỗi “thẹn” trong câu thơ cuối:

- Thể hiện vẻ đẹp và giá trị nhân cách của người anh hùng. Phạm Ngũ Lão thấy ‘thẹn” vì chưa có được tài năng mưu lược như Vũ hầu Gia Cát Lượng để trợ nước, giúp dân.

- Nỗi thẹn của con người có trách nhiệm đối với non sông, đất nước.

→ Cái tâm sáng ngời của con người có tư tưởng nhân đạo và trung quân ái quốc.

Câu 5:

Bài thơ khắc họa thành công hình ảnh người anh hùng với khí thế hiên ngang, bất khuất, lẫm liệt cùng với lý tưởng và hoài bão cao đẹp => Hào khí Đông A.

=> Bài học lớn về lý tưởng và lẽ sống cho thế hệ trẻ.