Trang chủ > Lớp 10 > Soạn văn 10 (siêu ngắn) > Soạn bài: Lập dàn ý bài văn tự sự (trang 45 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Soạn bài: Lập dàn ý bài văn tự sự (trang 45 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Câu 1:

Trong văn bản nhà văn Nguyên Ngọc đã kể lại cho chúng ta câu chuyện về quá trình suy nghĩ, thai nghén truyện ngắn "Rừng xà nu". Thồng qua lời kể của tác giả Nguyên Ngọc, ta có thể rút ra quá trình lên ý tưởng và dự kiến cốt truyện như sau:

- Suy nghĩ về việc đặt tên cho nhân vật: Đề hay Tnú.

- Hình thành ý tưởng về một hình tượng duy trì xuyên suốt truyện: bắt đầu và kết thúc bằng hình ảnh rừng xà nu.

- Dự kiến, tưởng tượng về các diễn biến trong truyện, mối quan hệ giữa các nhân vật; tình yêu của Dít với Tnú; chi tiết chính giúp làm bùng nổ tính cách của nhân vật: Tnú tận mắt chứng kiến vợ và con bị đánh chết; sự xuất hiện tất yếu của những nhân vật khác (ông cụ Mết - cội nguồn, bé Heng – tương lai kế tiếp) và các chi tiết đặc sắc diễn ra theo mạch kể.

- Hình dung, thời gian và không gian nghệ thuật của truyện: truyện về một đời được kể trong một đêm.

Câu 2:

Thông qua lời kể của tác giả, chúng ta có thể rút ra bài học: để viết một văn bản tự sự thì cẩn phải cần hình thành ý tưởng, chuẩn bị cốt truyện, suy nghĩ và tưởng tượng về các nhân vật cùng những sự việc, chi tiết nổi bật đặc sắc làm nên cốt truyện.

II. Lập dàn ý

Câu 1:

Gợi ý:

- Nhan đề của 2 câu chuyện có thể là:

+ Chị Dậu phá kho thóc Nhật (đề 1).

+ Chị Dậu bí mật nuôi giấu cán bộ (đề 2).

- Dàn ý có thể được xây dựng như sau:

Bố cục

Đề 1: Chị Dậu phá kho thóc Nhật

Đề 2: Chị Dậu bí mật nuôi giấu cán bộ
Mở bài Rời nhà tên quan cụ với lòng tràn đầy căm phẫn nhưng đang phân vân không biết nên làm gì, chị Dậu may mắn gặp được một cán bộ Cách mạng. Lòng căm hận những kẻ giàu có thống trị sâu sắc đến mức, chị Dậu quyết định tham gia đội ngũ cách mạng. Chị đảm nhận việc nuôi giấu cán bộ.
Thân bài

- Tinh thần giác ngộ của quần chúng ngày càng nâng cao...

- Bọn Nhật càng xiết chặt sự áp bức...

- Trước cảnh người chết đói đầy đường, lãnh đạo cách mạng đã quyết định phát động quần chúng đứng lên phá kho thóc của Nhật

- Nhiều lần quân địch càn quét vẫn không thể tìm ra tung tích cán bộ.

- Cho tới khi có kẻ chỉ điểm, bọn chúng đã bắt chị Dậu và tra tấn dã man.
Kết bài

- Hành động của chị Dậu đã xác định được phương hướng...

- Chị Dậu chính là tấm gương tiêu biểu của người lao động tự cứu mình...

 - Nhờ giác ngộ lí tưởng cách mạng sâu sắc, chị Dậu trở thành một người chiến sĩ dũng cảm, kiên cường trên mặt trận đấu tranh giải phóng đất nước...

Câu 2:

Những bước lập dàn ý diễn ra theo trình tự như sau:

- Chọn đề tài

- Xác định chủ đề

- Dự kiến cốt truyện: từ chủ đề, đề tài, phác ra các nét chính của cốt truyện, xây dựng các nhân vật chính và phụ, tưởng tượng và gắn kết những sự việc chính với nhau.

- Xây đựng dàn ý theo 3 phần: mở bài, thân bài và kết bài. Khi lập dàn ý cần phải chú ý đến tâm lí nhân vật, khung cảnh thiên nhiên và mối quan hệ giữa các nhân vật.

III. Luyện tập

Câu 1:

Có thể xây dựng cốt truyện như sau:

- Nam (học sinh) vốn là một học sinh ngoan ngoãn và chăm học.

- Sau khi chuyển tới nơi ở mới (thành phố Hồ Chí Minh) phải sống xa bố mẹ và Minh bắt đầu bị ảnh hưởng bởi cuộc sống tại đó.

- Trong một lần bị bạn bè xấu rủ rê nên đãbỏ học đi chơi, uống rượu, bia, tham gia tụ tập đánh nhau,…

- Nam buồn chán và ân hận, không biết tâm sự với ai

- Nam được thầy/cô giáo chủ nhiệm giúp đỡ.

- Nam cố gắng vươn lên và trở thành người con ngoan ngoãn như xưa.

Câu 2:

Dàn ý:

a. Mở bài

- Từ nhỏ, Minh và An đã là đôi bạn gần gũi thân thiết với nhau. Hai bạn học cùng lớp với nhau

- Câu chuyện diễn ra khi trên lớp liên tiếp phát hiện các vụ mất tiền.

a. Thân bài

- Kể vắn tắt vài vụ mất tiền ở trên lớp mà không tìm được nguyên do (trong đó Minh là người thường xuyên bị mất tiền)

- Không khí trong lớp ngày càng trở nên căng thẳng, mọi người đều nghi ngờ cho nhau.

- Mâu thuẫn trong lớp xảy ra căng thẳng.

- Minh ghi ngờ tất cả các bạn trong lớp trong đó có An. Hai người đã to tiếng với nhau và không còn chơi với nhau.

- Nhờ sự can thiệp của các thầy cô giáo, lớp đã tìm ra thủ phạm lấy trộm tiền là một học sinh lớp khác.

c. Kết bài

- Không khí lớp học lại trở lại bình thường.

- Minh xin lỗi An và họ lại thân thiết như xưa.