Soạn bài: Đại cáo bình Ngô - Phần 1: Tác giả Nguyễn Trãi (trang 13 sgk Ngữ văn 10 tập 2)
Câu 1:
Nguyễn Trãi là một nhân vật lịch sử vĩ đại vì:
- Nguyễn Trãi là một người anh hùng của dân tộc. Cuộc đời của Nguyễn Trãi song hành cùng dòng chảy của lịch sử đất nước. Ông đã tận lực, tận tâm cống hiến vì quốc gia, vì dân tộc và đã làm nên những chiến công hiển hách trong cuộc kháng chiến chống quân Minh. Ngoài ra, ông cũng có đóng góp to lớn vào công cuộc xây dựng đất nước sau này.
- Nguyễn Trãi là một nhân vật có tài có đức hiếm có trong lịch sử thời phong kiến Việt Nam. Ông đã có những đóng góp nổi bật trên các phương diện khác nhau: quân sự, ngoại giao, chính trị, nghệ thuật, văn chương.
- Tư tưởng của Nguyễn Trãi có sự ảnh hưởng sâu sắc và rộng tãi đến nhiều triều đại và nhiều thế hệ người Việt Nam sau này.
- Năm 1980, ông đã được tổ chức UNESCO công nhận là danh nhân văn hóa thế giới.
Câu 2:
Một số tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Trãi:
- Tác phẩm sáng tác bằng chữ Hán: Chí Linh sơn phú, Băng hồ di sự lục, Quân trung từ mệnh tập, Bình Ngô đại cáo, Lam Sơn thực lục, Ức trai thi tập, Văn bia Vĩnh Lăng….
- Tác phẩm sáng tác bằng chữ Nôm: Quốc âm thi tập.
- Giới thiệu về tác phẩm "Quân trung từ mệnh tập":
+ Quân trung từ mệnh tập là một tác phẩm tập hợp các thư từ gửi cho tướng giặc và những mẫu giấy giao thiệp với triều đình nhà Minh. Đây có thể được xem như các “văn kiện” ngoại giao, chính trị vô cùng quan trọng.
+ Tác phẩm có sự kết hợp hài hòa giữa tư tưởng yêu nước, tư tưởng nhân nghĩa và nghệ thuật viết văn luận chiến bậc thầy. Phan Huy Chú đánh giá tập văn này là “có sức mạnh của mười vạn quân”.
Câu 3:
Vẻ đẹp tâm hồn của Nguyễn Trãi qua một số câu thơ:
- Nỗi đau khi nhìn thấy thế sự, tình yêu thương con người: “Phượng những tiếc cao diều hãy lượn/ Hoa thường hay héo, cỏ thường tươi”…
- Tình yêu, quê hương, đất nước, thiên nhiên: “Nước biếc non xanh thuyền gối bãi/ Đêm thanh nguyệt bạc khánh lên lầu”…
- Nghĩa vua tôi, tình cha con sâu nặng: “Quân thân chưa báo lòng, canh cánh/ Tình phụ cơm trời áo cha”.
- Khao khát nhân dân có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc bày tỏ tư tưởng nhân nghĩa: “Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng/ Dân giàu đủ khắp đòi phương”.
Câu 4:
Thơ văn Nguyễn Trãi chứa đựng những giá trị về nội dung lẫn nghệ thuật:
- Giá trị nội dung:
+ Đề cao chủ nghĩa yêu nước: ca ngợi cuộc chiến đấu giành lại độc lập dân tộc, vì tư tưởng chính nghĩa.
+ Thể hiện tinh thần nhân đạo: quan niệm sức mạnh vô địch chính là bắt nguồn từ “đại nghĩa”, “chí nhân”, từ nhân dân.
- Giá trị nghệ thuật:
+ Thể loại: Tạo ra các áng văn chính luận xuất sắc, mở đường cho thể loại thơ Nôm Đường luật phát triển thành một thể thơ dân tộc.
+ Ngôn ngữ: đưa ngôn ngữ tiếng Việt trở thành ngôn ngữ văn học giàu đẹp và phong phú.
Bài trước: Soạn bài: Phú sông Bạch Đằng (Trương Hán Siêu) (trang 7 sgk Ngữ văn 10 tập 2) Bài tiếp: Soạn bài: Viết bài làm văn số 4: Văn thuyết minh (trang 15 sgk Ngữ văn 10 tập 2)