Soạn bài: Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt (Tiếp theo) (trang 127 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Câu 1:
a.
- Các hành vi và từ ngữ biểu hiện tính cụ thể:
+ Thời gian và địa điểm của lời nói: Trong một căn phòng ở giữa khu rừng vào thời điểm đêm khuya.
+ Có người nói, mục đích nói (Nhân vật Th. Tự nhủ với bản thân mình).
+ Diễn đạt một cách cụ thể: từ hô gọi “ơi”, những lời tự nhủ (nghĩ gì đấy), lời tự trách (đáng trách quá).
- Các yếu tố ngôn ngữ biểu hiện tính cảm xúc:
Đoạn trích là lời của một nhân vật nhưng tình cảm đó đã được thể hiện thông qua nhiều giọng:
+ Giọng thủ thỉ tầm tình
+ Giọng giục giã, trách móc.
- Các yếu tố ngôn ngữ thể hiện tính cá thể: gồm các từ ngữ đối thoại nội tâm
=> Giọng của một người chiến sĩ trẻ tuổi đang sống trong thời chiến tranh.
b. Ghi nhật kí rất lợi cho sự phát triển của vốn ngôn ngữ, đặc biệt là phát triển vốn từ vựng và phương pháp diễn đạt.
Câu 2:
Mình về có nhớ ta chăng, Ta về ta nhớ hàm răng mình cười |
Hỡi cô yếm trắng lòa xòa Lại đây đập đất trồng cà với anh |
|
Tính cụ thể |
- Lời nhân vật “ta” nói với “mình” về nỗi nhớ nhung và bịn rịn - Hoàn cảnh nói: đêm chia tay giã hội - Ngôn ngữ dân dã, thân mật |
- Lời tỏ tình trong lao động: lời của một anh chàng thanh niên nông dân với một cô gái qua đường - Hoàn cảnh nói: buổi lao động - Ngôn ngữ bình dân, suồng sã, lời miêu tả có tính chất trêu đùa |
Tính cảm xúc | Cảm xúc lưu luyến, nhớ nhung, bịn rịn, | Lời tỏ tình cũng có thể là lời đùa cợt |
Tính cá thể | Lời của chàng trai và cô gái có tình ý với nhau một cách chân thật, tế nhị và sâu sắc | Lời của một chàng trai lao động tế nhị và vui tính |
Câu 3:
Đoạn trích này chính là một đoạn đối thoại trong sử thi, tuy có mô phỏng lại phong cách ngôn ngữ sinh hoạt nhưng vẫn có sự khác nhau:
- Đoạn văn này có những yếu tố dư thừa so với lời nói ngôn ngữ hằng ngày như những từ: phía bắc, phía nam, ơ, nhà giàu, ơ nghìn chim sẻ, …
- Sự lặp lại những yếu tố dư này giúp duy trì mạch nhịp điệu cho các đoạn thoại và duy trì không khí của sử thi.
Bài trước: Soạn bài: Viết bài làm văn số 3: Văn tự sự ( trang 123 sgk Ngữ văn 10 tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Nhàn (Nguyễn Bỉnh Khiêm) (trang 129 sgk Ngữ văn 10 tập 1)