Soạn bài: Hiền tài là nguyên khí quốc gia (Thân Nhân Trung) (trang 32 sgk Ngữ văn 10 tập 2)
- Xuất xứ: 1 trong 82 bài văn bia ở Văn Miếu (Hà Nội), do Thân Nhân Trung soạn vào năm 1484.
- Nội dung: Bài kí đã khẳng định tầm quan trọng của những người hiền tài đối với quốc gia, ý nghĩa của việc khắc tên tiến sĩ trên bia và các bài học lịch sử được rút ra.
Câu 1:
- “Hiền tài là nguyên khí của quốc gia”: người tài cao học rộng là khí chất ban đầu quyết định sự sống còn và phát triển của đất nước.
⇒ Hiền tài có mối quan hệ lớn đến sự thịnh suy của đất nước.
- Nhà nước đã từng coi trọng hiền tài: phong chức tước, cấp bậc, đề cao danh tiếng, ghi danh bảng vàng, ban yến tiệc… khắc bia tiến sĩ để lưu danh đến muôn đời sau.
Câu 2:
Ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia ghi danh tiến sĩ:
- Khuyến khích người hiền tài.
- Noi gương hiền tài, chống lại điều ác.
- Làm cho đất nước được hưng thịnh, bền vững dài lâu.
Câu 3:
Bài học lịch sử được rút ra từ việc khằc bia ghi danh tiến sĩ:
- Thời nào “hiền tài cũng được xem là nguyên khí quốc gia” ⇒ cần phải biết quí trọng người hiền tài.
- Hiền tài có mối quan hệ sống còn và thịnh suy của đất nước (triều đại Lê Thánh Tông rất coi trọng hiền tài, biết dùng người hiền tài nên đây cũng là triều đại hưng thịnh nhất trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam).
- Thấm nhuần những quan điểm của nhà nước ta: giáo dục là quốc sách, trọng dụng nhân tài.
- Thấm nhuần quan điểm Hồ Chủ Tịch: một dân tộc ngu dốt là một dân tộc yếu.
Câu 4:
Sơ đồ kết cấu bài văn bia của tác giả Thân Nhân Trung:
