Soạn bài: Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng (trang 144 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Câu 1:
- Mối quan hệ về không gian được tạo lập thông qua 3 hình ảnh: Lầu Hoàng Hạc – thành Dương Châu và dòng Trường Giang
- Mối quan hệ về thời gian: Tháng ba – mùa hoa khói.
- Mối quan hệ con người: Tình cảm gắn bó, thân thiết giữa nhà thơ với bạn được thể hiện qua 2 chữ “cố nhân”.
=> Mối quan hệ đó được thể hiện rõ ràng và sâu hơn cái tình kín đáo và sâu nặng của nhà thơ.
Câu 2:
Tâm trạng trong giây phút biệt li đã chi phối tình cảm và suy nghĩ của tác giả:
- Đứng trước cảnh sông nước tác giả cảm thấy sự nhỏ bé, đơn độc trước vũ trụ mênh mông và bao la.
- Tấm lòng đã định hướng cho đôi mắt dõi theo cho đến khi bóng của bạn khuất dần.
=> Người ra đi cô đơn, còn người ở lại cũng cô đơn, lưu luyến, bịn rịn thật đúng là “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”.
Câu 3:
Tâm tình của thi nhân:
- Người đưa tiễn vẫn đứng lặng ở trên lầu Hoàng Hạc để dõi theo bóng bạn khuất dần.
- Thời gian tiễn đưa rất lâu, ngậm ngùi.
=> Toàn bộ bài thơ là cảnh mà cả bài thơ cũng chính là tình – tình bằng hữu của Đường thi, tình bạn của con người.
II. Luyện tập
Câu 1:
- “Ý tại ngôn ngoại” diễn tả trong bài thơ toàn gợi cảnh, không có lời nào nói về tình nhưng tình bạn cao quý vẫn đầy ắp trong bài thơ.
+ Đó chính là nỗi buồn cô đơn, nỗi buồn tống biệt (tiễn biệt) và ức hữu (thương nhớ) trong hoàn cảnh biệt li => Tình bạn đẹp và khiến người khác cảm động.
+ Cấu trúc bài thơ là cấu trúc lấy ngoại cảnh để thể hiện tâm tư, cảm xúc, ngôn ngữ gợi cảm, trang nhã và đầy hàm xúc.
Câu 2:
Vai trò và vị trí của tình bạn trong đời sống:
- Tình bạn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống của mỗi người.
- Tình bạn giúp ta nhìn nhận những thiếu sót của bản thân và dần hoàn thiện nhân cách.
- Bạn bè sẽ luôn tin tưởng lẫn nhau, động viên nhau tiếp tục theo đuổi đam mê và ước mơ của mình.
- Tình bạn làm nên sức mạnh tinh thần để vui sống, cùng nhau chia sẻ nỗi buồn, niềm vui và luôn sát cánh cùng nhau vượt qua nghịch cảnh.
- Tình bạn cần phải được xây dựng trên nền tảng là sự chân thành => bền vững.
- Phê phán những tình bạn giả dối, lợi dụng lẫn nhau.
Câu 3:
Học thuộc bài thơ
Bài trước: Soạn bài: Hứng trở về (trang 142 sgk Ngữ văn 10 tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Cảm xúc mùa thu (trang 147 sgk Ngữ văn 10 tập 1)