Soạn bài: Đọc (trang 133 sgk Ngữ văn 10 tập 1)
Câu 1:
Nguyễn Du đồng cảm với số phận của nàng Tiểu Thanh vì:
- Vì thương xót cho thân phận và số phận bất hạnh của những người phụ nữ tài sắc.
- Từ tấm bi kịch của Tiểu Thanh, nhà đã thơ suy nghĩ về định mệnh nghiệt ngã của những con người có tài văn chương, nghệ thuật.
- Vì ý không biết có ai có thể hiểu và đồng cảm với mình như sự thấu hiểu của mình đối với nàng Tiểu Thanh.
Câu 2:
- Câu “Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi” có nghĩa là: mối hận của người xưa (như Tiểu Thanh) và người đương thời những người phụ nữ có số phận hồng nhan bạc mệnh, những người có tài thơ ca.
- Nỗi hận ở đây là: ông trời luôn không công bằng với những người tài sắc.
+ Sự bất công đó không chỉ là riêng biệt đối với người phụ nữ tài hoa bạc mệnh như nàng Tiểu Thanh mà còn là nỗi hận của rất nhiều người.
+ Nỗi hận đó hàng trăm năm nay không gì có thể thay đổi.
- Nhà thơ không thể hỏi trời được vì: nó như một câu hỏi lớn không tìm ra được lời đáp cứ treo lơ lửng giữa không trung, không sao có thể giải được => Sự bất lực của nhà thơ trước những điều ngang trái, bất công trong cuộc đời.
Câu 3:
Tấm lòng của nhà thơ:
- Thương cảm về số phận đầy bất hạnh của người phụ nữ có tài năng thơ phú trong xã hội phong kiến.
- Xót xa cho những giá trị tinh thần bị chà đạp.
- Trân trọng và yêu thương tài năng và vẻ đẹp của những người nghệ sĩ.
Câu 4:
- 2 cầu đề tả cảnh để hiểu việc. Từ quang cảnh hoang phế ở Tây Hồ, người đọc có thể liên tưởng tới cuộc đời thay đổi. 2 câu này nêu lên hoàn cảnh phát sinh cảm xúc của nhà thơ
- 2 câu thực: suy nghĩ về số phận đầy bất hạnh của nàng Tiểu Thanh thông qua các hình ảnh ẩn dụ: văn chương (tài năng) và son phấn (vẻ đẹp).
- 2 câu luận khái quát và liên hệ với thân phận của nàng Tiểu Thanh với các bậc văn nhân tài tử trong đó có nhà thơ.
- 2 câu kết chính là tiếng lòng của nhà thơ mong tìm thấy được sự đồng cảm của người đời sau.
II. Luyện tập
- Đoạn trích trong truyện Kiều - Nguyễn Du chính là lời của nhân vật Thúy Kiều khóc thương cho nhân vật Đạm Tiên trong lần đến viếng mộ Đạm Tiên.
- Trong những sáng tác của nhà thơ Nguyễn Du, hình ảnh thường dễ thấy là hình ảnh những người tài hoa bạc mệnh, thể hiện niềm thương xót và đồng cảm với những kiếp người mỏng manh, nhỏ bé.
Bài trước: Soạn bài: Nhàn (Nguyễn Bỉnh Khiêm) (trang 129 sgk Ngữ văn 10 tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Thực hành phép tu từ Ẩn dụ và Hoán dụ (trang 135 sgk Ngữ văn 10 tập 1)