Trang chủ > Lớp 10 > Soạn văn 10 (siêu ngắn) > Soạn bài: Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự (trang 62 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

Soạn bài: Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn tự sự (trang 62 sgk Ngữ văn 10 tập 1)

- Tự sự (kể chuyện) là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn tới sự việc kia, cuối cùng dẫn tới một kết thúc, làm sáng tỏ một ý nghĩa.

- Sự việc là cái đã xảy ra được nhận thức có ranh giới rõ ràng, phân biệt với những cái xảy ra khác.

- Sự việc tiêu biểu là các sự việc quan trọng đóng vai trò hình thành cốt truyện.

- Một sự việc có những chi tiết. Chi tiết có thể là một cử chỉ, một lời nói, một hành động, một hình ảnh, …

=> Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu là một khâu rất quan trọng trong quá trình kể hoặc viết lại một câu chuyện.

II. Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu

Câu 1:

a. Trong Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy, tác giả dân gian kể:

- Chuyện về tình cảm cha con

- Chuyện về tình nghĩa vợ chồng chung thủy

- Chuyện về công cuộc xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước của ông cha ta xưa

=> Ba chuyện đan lồng vào nhau.

=> Chuyện về công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước của ông cha ta xưa giữ vai trò mạch văn chính của toàn bộ truyện

b.

- Sự việc Mị Châu và Trọng Thủy chia tay nhau là một sự việc tiêu biểu.

- Trong sự việc này có 2 chi tiết tiêu biểu là các mốc quan trọng dẫn dắt sự phát triển của toàn truyện.

+ Chi tiết (1) là sự báo trước về cuộc chiến tranh sẽ diễn ra.

+ Chi tiết (2) logic với phần sau của truyện.

+ Giả sử bỏ chi tiết Mị Châu rắc lông ngỗng để đánh dấu thì câu chuyện sẽ không nối tiếp được.

Câu 2:

Có thể kể tiếp câu chuyện anh con trai của lão Hạc trở về theo gợi ý dưới đây:

- Anh con trai trở về, nghe ông Giáo kể về cha:

+ Lão Hạc rất đau khổ khi phải bán đi con chó vàng.

+ Làng mất vé sợi, lão Hạc phải ăn sung luộc và củ chuối để sống.

+ Lão Hạc bòn vườn để lấy tiền gửi ông Giáo để lo việc ma chay.

+ Cái chết đau đớn nhưng đầy tự trọng của lão Hạc.

+ Ông Giáo trao lại kỉ vật cho cậu con trai.

Câu 3:

Các công việc cần thiết khi lựa chọn sự việc, chi tiết nổi bật trong bài văn tự sự:

- Xác định mục đích của việc chọn lọc

- Xác định đề tài của văn bản

- Dự kiến cốt truyện

- Chia cốt truyện thành các đoạn văn, mỗi đoạn văn nên chọn một vài sự việc, chi tiết tiêu biểu và nổi bật.

III. Luyện tập

Câu 1:

a.

- Sự việc hòn đá xấu xí đã được xác định là rơi từ vũ trụ xuống là một sự việc nổi bật của văn bản, vì vậy không thể lược bớt sự việc này được.

+ Sự việc đó chính là bước ngoặt của toàn bộ câu chuyện.

+ Sự việc này đã tạo ra nội dung tư tưởng của toàn bài văn.

+ Sự việc này khiến tiến trình của truyện thay đổi.

b. Bài học rút ra:

- Khi lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu cần phải cân nhắc một cách kĩ càng và thận trọng

- Những chi tiết, sự việc được chọn cần phải góp phần dẫn dắt cốt truyện, làm nổi bật tính cách nhân vật và làm nổi bật tư tưởng, chủ đề của bài văn.

Câu 2:

- Trong đoạn trích Uy – lít – xơ trở về, tác giả Hô – me – rơ đã kể câu chuyện để thuật lại toàn bộ quá trình Pê – nê – lốp thử thách Uy – lít – xơ trước khi 2 người chính thức đoàn tụ nhau.

- Ở cuối đoạn, tác giả có kể một sự việc tiêu biểu đó là việc Pê – nê – lốp chính thức nhận ra Uy – lít – xơ.

- Chi tiết:

+ Gian phòng của 2 vợ chồng được xây quanh cây ô – liu.

+ Gốc cây đã được đẽo để làm thành một chiếc chân giường làm thành chiếc giường bất di bất dịch…

- Đoạn kể này có thể được xem là một thành công của Hô – me – rơ, Vì:

+ Nó bất ngờ, độc đáo, logic và làm nổi bật vẻ đẹp, phẩm chất của các nhân vật trong thể loại sử thi.

+ Tạo ra sự li kì, hấp dẫn, kích thích sự tò mò của người đọc.