Giáo án Bài 22: Hoạt động kinh tế của con người ở đới lạnh

*Hoạt động 1: Hoạt động kinh tế của các dân tộc phương Bắc:

- Yêu cầu học sinh thảo luận theo 6 nhóm:

- Học sinh quan sát lược đồ 22.1- ảnh 22.2 và 22.3? Nêu tộc người cư trú? Địa bàn cư trú? Nghề nghiệp chính các tộc người ở phương Bắc điền vào bảng phụ?

- Đại diện nhóm lên trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung

- Giáo viên chốt kiến thức

Hỏi: Em có nhận xét gì về dân cư ở phương Bắc?

- Thảo luận theo cặp:

Hỏi: Tại sao họ chỉ sống được ở ven bờ biển của Bắc Âu, Bắc Á, Bắc Mĩ và bờ biển phía nam, phía đông của đảo Grơnlen mà không sống ở gần cực Bắc và châu Nam cực?

Học sinh: vì hai cực quá lạnh, không có thực phẩm. Ven bờ lục địa đỡ lạnh hơn, nguồn thực phẩm phong phú, thuận lợi cho sinh hoạt và chăn nuôi.

Hỏi: Nhận xét chung về kinh tế của các dân tộc ở phương Bắc?

1. Hoạt động kinh tế của các dân tộc ở phương Bắc:

-> Đới lạnh p. Bắc là nơi có ít người sinh sống nhất trên Trái Đất.

=> Kinh tế còn nghèo nàn, lạc hậu, dựa vào tự nhiên là chủ yếu

* Hoạt động 2: Việc nghiên cứu và khai thác môi trường:

- Hoạt động cá nhân

- Học sinh quan sát bản đồ Hình 21.1 (khoáng sản).

Hỏi: Kể tên các khoáng sản ở đới lạnh?

- Hoạt động chung cả lớp

- Giáo viên chiếu một số tranh về động vật, học sinh quan sát, mô tả

Hỏi: Ở đới lạnh còn có những tài nguyên nào khác?

Hỏi: Lịch sử khai thác tài nguyên ở đới lạnh?

- Giáo viên chiếu tranh ảnh về địa hình của đới lạnh, nhận xét.

- Học sinh thảo luận theo căp, trình bày, nhận xét:

Hỏi: Vì sao đến nay tài nguyên đới lạnh vẫn chưa được khai thác nhiều?

Nguyên nhân: Khí hậu quá lạnh, mặt đất đóng băng quanh năm thiếu nhân công, thiếu phương tiện vận chuyển và kỹ thuật...

- Ảnh 22.4 giàn khoan dầu mỏ trên biển Bắc giữa các tảng băng trôi.

Ảnh 22.5: Các nhà khoa học đang khoan thăm dò địa chất ở Châu nam cực. Mùa hạ họ làm việc, mùa đông rút về sống trong các trạm nghiên cứu ven bờ biển để tránh lạnh và bão tuyết.

- Quan sát, miêu tả ảnh 22.4 và 22.5.

Hỏi: Cho biết gần đây con người tiến hành khai thác tài nguyên đới lạnh như thế nào?

Hỏi: Vì sao các hoạt động kinh tế này lại được chú trọng phát triển hơn?

- Nguyên nhân: nhờ phương tiện hiện đại, kỹ thuật tiên tiến, con người khắc phục khó khăn để khai thác.

Giáo viên: Hiện có 12 nước đặt trạm nghiên cứu ở Châu nam cực trong các lĩnh vực: Khí hậu, băng học, hải dương học, địa chất, sinh vật.

Hỏi: Từ đây, em hãy đánh giá về hoạt động kinh tế hiện nay ở đới lạnh?

* Tích hợp giáo dục vảo vệ môi trường:

- Giáo viên tổ chức thảo luận nhóm: theo từng bàn, các nhóm phát biểu, nhận xét, bổ sung.

Hỏi: Theo em, những vấn đề nổi bật của đới lạnh hiện nay là gì?

Hỏi: Cần có biện pháp gì trong việc khai thác và bảo vệ động vật đới lạnh?

- Giáo viên giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ tài nguyên cho học sinh, chốt kiến thức

2. Việc nghiên cứu và khai thác môi trường:

- Tài nguyên:

+ Khoáng sản: Đồng, U-ra-ni-um, kim cương, vàng, dầu mỏ.

+ Hải sản: cá voi, cá heo, hải cẩu…

+ Thú có lông quý: tuần lộc, gấu trắng, sói…

- Việc sd và khai thác tài nguyên ở đới lạnh còn ít.

- Hoạt động kinh tế hiện đại:

+ Nghiên cứu và khai thác tài nguyên khoáng sản (dầu mỏ, kim cương, vàng);

+ Mở rộng chăn nuôi thú có lông quý;

+ Đánh bắt hải sản.

=> Hiện nay, nhờ sự phát triển khoa học kỹ thuật, đới lạnh đang được lưu ý nghiên cứu và khai thác tài nguyên.

* Các vấn đề cần giải quyết: nguy cơ tuyệt chủng các loài động vật quý, thiếu nguồn nhân lực.

- Biện pháp: Khai thác động vật có kế hoạch đi đôi với bảo vệ các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng. Ví dụ: hoạt động chống các tầu săn cá voi xanh Nhật Bản của Tổ chức Hòa bình xanh, …