Trang chủ > Lớp 6 > Soạn Văn 6 VNEN > Bài 33: Ôn tập cuối năm (trang 116 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN)

Bài 33: Ôn tập cuối năm (trang 116 sgk Ngữ văn 6 tập 2 VNEN)

Câu 1. Nêu tên một số truyện đã được học ở lớp 6. Kể tóm tắt nội dung một truyện mà em rất thích.

Trả lời:

- Một số truyện đã học ở lớp 6: Sông nước Cà Mau, Bức tranh của em gái tôi, Bài học đường đời đầu tiên, Vượt thác, Buổi học cuối cùng.

- Tóm tắt truyện Bức tranh của em gái tôi: Đó là một câu chuyện vêc hai anh em Kiều Phương (còn được gọi là Mèo). Mèo có tính nghịch ngợm. Khi cả nhà phát hiện Mèo có năng khiếu hội họa thì người anh trai rơi vào trạng thái mặc cảm, hay cáu gắt với Mèo. Bất ngờ, bức tranh của Kiều Phương đoạt giải khiến người anh vỡ òa, xấu hổ, ân hận nhận ra tấm lòng nhân hậu của cô em gái. Bức tranh đó là chính là hình ảnh người anh trong mắt cô em gái.

Câu 2. Nêu tên một số bài thơ đã được học ở lớp 6. Đọc hoặc ngâm một đoạn hoặc một bài trong số đó.

Trả lời:

Một số bài thơ đã được học ở lớp 6: Lượm, Đêm nay Bác không ngủ.

B. Hoạt động hình thành kiến thức

Câu 1. Khái quát hóa kiến thức đã học về thể loại văn học:

Câu a. Truyện kể dân gian chủ yếu do ai sáng tác và lưu truyền (chọn đáp án đúng nhất):

A. Những người dân lao động bình dân

B. Các nhà nho dưới thời phong kiến

C. Các nhà văn trong các thời kỳ

D. Các ông vua

Trả lời:

A. Những người dân lao động bình dân.

Câu b . Truyện kí trung đại có những đặc điểm nổi bật nào? (chọn đáp án đúng nhất)

A. phản ánh về các sự kiện lịch sử

B. phản ánh mâu thuẫn trong xã hội

C. đề cao đạo lý làm người

D. thể hiện mơ ước của người dân

Trả lời:

D. thể hiện mơ ước của người dân

Câu c. Truyện kí trung đại giống và khác truyện kí hiện đại ở những đặc điểm nào?

Trả lời:

Giống nhau: Chúng đều thuộc loại văn bản tự sự, có người kể chuyện, ngôi kể là ngôi thứ nhất hoặc thứ ba.

Khác nhau:

- Truyện kí hiện đại: phần lớn dựa trên trí tưởng tượng, sáng tạo của người viết trên cơ sở tìm hiểu và quan sát đời sống thực, có cốt truyện, có nhân vật, có người kể, lời kể

- Truyện kí trung đại: Kể về những điều có thật, thường không có cốt truyện cụ thể, có khi còn không có cả nhân vật.

Câu d . Trong các bài thơ hiện đại đã được học ở lớp 6 em thích nhất bài thơ nào? Tại sao?

Trả lời:

Em thích bài Lượm bởi vì bài thơ này thuộc thể loại thơ năm chữ thể hiện tinh thần lạc quan yêu đời không ngại chi gian khó của một chú bé liên lạc đáng yêu.

Câu 2. Củng cố các nội dung của các văn bản đã được học.

Câu a. Thực hiện các bài tập trắc nghiệm dưới đây:

(1) Đặc điểm nghệ thuật tiêu biểu của văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” (trích Dế Mèn phiêu lưu ký của Tô Hoài) là gì (chọn đáp án đúng)

A. Lối kể chuyện lôi cuốn

B. Cách miêu tả sinh động và hấp dẫn

C. Khả năng quan sát tinh tế ngôn ngữ trong sáng gần gũi với cuộc sống

D. Thể hiện tư tưởng bảo vệ thiên nhiên

(2) Truyện Bức tranh của em gái tôi đã cảnh tỉnh mọi người điều gì?

A. Cần quan tâm đến những người em gái

B. Cần có tấm lòng hồn nhiên trong sáng nhân hậu (như nhân vật Kiều Phương)

C. Không nên ích kỷ (như nhân vật người anh trai)

D. Cần tin tưởng vào đạo đức và tài năng của người khác

(3) Hình tượng cây tre trong bài thơ Cây tre Việt Nam là ẩn dụ tượng trưng cho điều gì?

A. Tình cảm gắn bó giữa con người với con người

B. Sự gần gũi gắn bó giữa con người và thiên nhiên

C. Tâm hồn, cốt cách của nhân dân Việt Nam

D. Cảnh đẹp của thiên nhiên đất nước Việt Nam

(4) Hình ảnh Bác Hồ trong bài thơ Đêm nay bác không ngủ được tác giả miêu tả vào thời điểm nào?

A. Trong thời kỳ Cách mạng tháng Tám năm 1945

B. Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp

C. Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Mỹ

D. Trong những năm đế quốc Mỹ đánh chiếm miền Bắc

(5) Dòng nào miêu tả đúng và đủ nhất về chân dung của cậu bé liên lạc trong bài thơ Lượm của nhà thơ Tố Hữu?

A. Vui tươi, khỏe mạnh, hoạt bát

B. Nhí nhảnh, gan dạ, hồn nhiên

C. Nhỏ bé, đáng yêu

D. Anh hùng, bất khuất

Trả lời:

(1) - C

(2) - A, B, C, D

(3) - C

(4) - B

(5) - B

Câu b. Qua tất cả các truyện trung đại và truyện dân gian và đã được học ở kì 1, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 10- 15 dòng) nêu lên suy nghĩ của em về đạo lý tình nghĩa của nhân dân Việt Nam.

Trả lời:

Người Việt Nam, ở góc độ nào cũng luôn chan chứa tình yêu thương người, và có tấm lòng bao dung. Thông qua những tác phẩm truyện dân gian và tác phẩm trung đại đã được học, em thấy được đạo lý tình nghĩa Việt Nam thật ấm áp. Đó là sự gắn bó thiết tha, sự đoàn kết giữa con người với con người, giữa con người với động vật. Những câu chuyện về sự hi sinh của con người vì tình yêu quê hương đất nước đã cho ta thấy được tình nghĩa của người Việt Nam vừa ngay thẳng, chân chất, thật thà, luôn yêu thương che chở và đùm bọc lẫn nhau, cùng nhau hướng đến những điều tốt đẹp. Các tác phẩm đó cũng dạy chúng ta cách sống và cách làm người. Những câu chuyện đã truyền lại cho thế hệ con cháu đời sau, nối tiếp qua từng thế hệ.

Câu c. Qua các văn bản Vượt thác, Sông nước Cà Mau, Cô Tô,.... đã học ở kì 2. Hãy viết một đoạn văn (khoảng 10- 15 dòng) nêu lên suy nghĩ và cảm xúc của em về sự tươi đẹp và giàu có của thiên nhiên Việt Nam

Trả lời:

Đọc các bài Vượt thác, Sông nước Cà Mau, Cô Tô,.... ta nhận thấy rằng đất nước mình có rất nhiều cảnh thiên nhiên tươi đẹp. Thiên nhiên là món quà tuyệt vời mà tạo hóa đã ban tặng cho con người, và Việt Nam cũng được tạo hóa ưu ái cho rất nhiều cảnh đẹp như thế. Nhìn kìa những rừng đước trải dài, những rạch sông ngòi chằng chịt ở vùng sông nước Cà Mau. Rồi những con thác hiền hòa, thác ghềnh, những vùng biển đảo đẹp tuyệt mỹ như Cô Tô. Vậy đó, Việt Nam thật là nhiều cảnh đẹp, thiên nhiên trù phú chúng ta cần phải trân trọng hơn những giá trị thiên nhiên mà tạo hóa đã ban tặng.

Câu 3. Cùng cố một số kiến thức Tiếng Việt

a. Đáp án nào đúng khi nói về các thành phần chính của câu?

A. Chủ ngữ, bổ ngữ, vị ngữ

B. Chủ ngữ, trạng ngữ, vị ngữ

C. Chủ ngữ, vị ngữ

D. Chủ ngữ, định ngữ, vị ngữ

b. Mô hình cấu trúc so sánh nào đủ và đúng nhất

A. Từ ngữ + là (như, bằng) + từ ngữ

B. Từ ngữ + hơn (kém) + từ ngữ

C. Danh từ + như + danh từ

D. Vế chỉ sự vật được so sánh + từ so sánh + vế chỉ sự vật dùng để so sánh

c. Dòng nào nêu đúng đặc điểm của phép nhân hóa?

A. Miêu tả vật như miêu tả con người

B. Nói quá lên, nhân lên

C. Miêu tả hết sức sinh động và có hồn

D. Miêu tả một cách ví von, bóng bẩy

d. Ẩn dụ khác hoán dụ như thế nào? (Khoanh tròn vào phương án đúng. Chú ý dấu gạch chéo: ẩn dụ/ hoán dụ)

A. lấy tên của sự vật này để gọi tên của sự vật khác trên cơ sở giống nhau/ khác nhau

B. lấy tên của sự vật này để gọi tên của sự vật khác trên cơ sở giống nhau/ gần nhau

C. Giúp cho việc miêu tả thêm sinh động, có hồn/ không sinh động, có hồn

D. Giúp cho việc thể hiện tình cảm kín đáo/ không kín đáo

Trả lời:

a - C

b - D

c - A

d - B

Câu 4. Củng cố những kiến thức tập làm văn:

Chọn một trong số các đề sau, chép các ý chính vào vở bài tập:

a. Kể lại một câu chuyện mà em đã từng được đọc hoặc được tham gia/ chứng kiến.

b. Miêu tả một cảnh đẹp trên quê hương em hay tại một nơi nào đó mà em được chứng kiến.

Trả lời:

Miêu tả cánh đồng lúa đang đến mùa thu hoạch ở quê hương em.

Những đặc điểm cần chú ý miêu tả:

- Bao quát: cánh đồng lúa rộng mênh mông, trải dài và trùm khắp cả một vùng rộng lớn toàn là màu vàng ươm vương mùi lúa – cảnh tượng thật đẹp.

- Con người: nắng mới lên, người dân đổ xô đến cánh đồng và thu hoạch lúa, ai cũng cười nói vui mừng vì năm nay được mùa.

- Cây lúa: Bông lúa nặng trĩu hạt vừa lặng mình qua một đêm sương, đến khi nắng lên vẫn vương lại những giọt sương, nắng chiếu qua làm tỏa tia sáng vô cùng đẹp.

- Cào cào, châu chấu, chim ríu rít và nhảy mua xung quanh lúa, một cảnh tượng thật là đẹp và vui nhộn.

C. Hoạt động luyện tập

D. Hoạt động vận dụng

Câu 1. Nêu lên suy nghĩ và cảm xúc của em về hình ảnh Hồ Chủ TỊch trong bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của nhà thơ Minh Huệ.

Trả lời:

Một vài ý cần triển khai:

- Vị lãnh tụ vĩ đại của đất nước Việt Nam.

- Người Cha già với mái tóc bạc dịu hiền: có tình thương người bao la, nhân ái, luôn chăm sóc, lo lắng cho bộ đội, công nhân và nông dân như những đứa con của mình.

- Hình ảnh Bác Hồ cụ thể: mái tóc bạc, chòm râu, ngọn lửa, bóng Bác Hồ cao lồng lộng, cử chỉ và hành động (dém chăn, đốt lửa, nhón chân…)

- Bài thơ như thay cho nỗi lòng của nhân dân Việt Nam: thương yêu Bác, cảm phục với vị lãnh tụ vĩ đại, với người cha già của dân tộc.

Câu 2. Từ bài Cây tre Việt Nam của nhà thơ Thép mới, hãy trao đổi với người thân của em về tâm hồn, cốt cách của con người Việt Nam trong thời đại hiện nay.

Trả lời:

Tâm hồn và cốt cách của con người Việt Nam trong thời đại hiện nay:

- Cần cù, chăm chỉ, nhẫn nại.

- Thủy chung, mộc mạc, nhũn nhẵn.

- Can đảm, thanh cao, ngay thẳng, bất khuất, kiên cường, vươn lên.

- Khả năng thích ứng vô cùng dẻo dai.

Câu 3* Trong chương trình Ngữ văn lớp 6 bài học phần học nào khiến em cảm thấy hứng thú nhất? Tại sao?

Trả lời:

Em cảm thấy hứng thú với các bài đọc hiểu văn bản. Đặc biệt là bài Buổi học cuối cùng. Tác phẩm đã khiến em vô cùng xúc động với cảnh tượng buổi học tiếng Pháp cuối cùng của thầy giáo Ha

- men, của cậu học trò Phrăng ham chơi. Có nhiều điều khiến em cảm thấy xót xa và tiếc nuối, từ đó mà nhận ra rằng mình cũng cần phải trân trọng những gì đã có, đang có.

E. Hoạt động tìm tòi mở rộng

Câu 1. Sưu tầm một số mẫu đơn từ và tìm ra sự giống nhau và khác nhau giữa các mẫu từ đơn đó.

Trả lời:

- Học sinh có thể tìm các mẫu đơn sau:

+ Đơn xin chuyển trường học

+ Đơn xin nghỉ học

+ Đơn xin xác nhận hộ nghèo

+ Đơn xin việc

+ Đơn xin xét tốt nghiệp

+ Đơn xin miễn giảm học phí.

- Sự giống nhau giữa các mẫu đơn: Các mẫu đơn cần phải có phần đầu, phần cuối và trình tự sắp xếp các mục trong đơn theo quy tắc.

- Điểm khác nhau giữa các mẫu đơn: Có hai loại đơn (Đơn không theo mẫu và Đơn theo mẫu):

+ Đơn theo mẫu: Phần kê khai về bản thân cần có đầy đủ và chi tiết hơn: Phần nội dung chỉ cần ghi nguyện vọng, không cần ghi lý do.

+ Đơn không theo mẫu: Phần kê khai bản thân không cần viết quá chi tiết; Phần nội dung thường có cả hai ý (Lý do viết đơn và mục đích gửi đơn)

Câu 2 . Tìm hiểu trên mạng về giá trị của kho tàng truyện kể dân gian Việt Nam.

Trả lời:

Giá trị của kho tàng truyện kể dân gian Việt Nam:

- Truyện dân gian Việt Nam rất phong phú và đa dạng: truyền thuyết, truyện cổ tích, ngụ ngôn, truyện cười…

- Chúng có tính giáo dục, dạy con người cần biết đồng cảm, biết sẻ chia, mang đến các bài học răn dạy cho thế hệ sau.

- Giúp con người hiểu biết thêm về nguồn gốc, lịch sử, nguồn cội của cha ông mình.

- Truyền đạt thông điệp về giá trị truyền thống, văn hóa.

- Nuôi dưỡng trái tim và tâm hồn nhân dân Việt Nam, đó là tuổi thơ của biết bao thế hệ.