Dạng bài tập về Phenol trong đề thi Đại học có giải chi tiết - Chuyên đề Hóa 11
Phương pháp:
+ Tác dụng với Na:
C6H5OH + Na → C6H5ONa + 1/2H2
+ Tác dụng với dung dịch kiềm:
C6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2O
+ Phản ứng với dung dịch brom:
C6H5OH + 3Br2 → C6H2Br3OH↓ + 3HBr
+ Phản ứng với axit nitric:
Phản ứng thế nitro xảy ra tương tự phản ứng thế brom:
C6H5OH + 3HNO3 to→ C6H2(NO2)3OH + 3H2O
Ví dụ minh họa
Ví dụ 1: Số hợp chất thơm có công thức phân tử C7H8O vừa tác dụng được với Na, vừa tác dụng với NaOH là?
A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
Bài giải:
Đáp án đúng là: C
Hợp chất thơm vừa phản ứng được với Na, vừa phản ứng được với NaOH và phenol
Ứng với công thưc phân tử này có 5 đồng phân
Ví dụ 2: Số chất ứng với công thức phân tử C7H8O (là dẫn xuất của benzen) đều tác dụng được Na sinh khí H2 nhưng không tác dụng với dung dịch NaOH là?
A. 2. B. 4. C. 3. D. 1.
Bài giải:
Đáp án đúng là: D
Phản ứng được với Na nhưng không phản ứng được với NaOH
Hợp chất có nguyên tử H linh động nhưng không thể hiện tính axit → OHancol
Có duy nhất cấu tạo thỏa mãn với điều kiện đề bài
Ứng với công thức phân tử này có 5 đồng phân
Ví dụ 3: X có công thức đơn giản nhất trùng với công thức phân tử. Số đồng phân cấu tạo thuộc loại hợp chất thơm ứng với công thức phân tử của X là?
A. 5. B. 4 C. 6. D. 3.
Bài giải:
Đáp án đúng là: A
mC: mH: mO = 21: 2: 4
=> nC: nH: nO = 1,75: 2: 0,25 = 7: 8: 1
Ứng với công thưc phân tử này có 5 đồng phân:
Ví dụ 4: Một dung dịch X chứa 5,4 gam chất đồng đẳng của phenol đơn chức. Cho dung dịch X phản ứng với nước brom (dư) thu được 17,25 gam hợp chất chứa ba nguyên tử brom trong phân tử, giả sử phản ứng xảy ra hoàn toàn. Công thức phân tử chất đồng đẳng của phenol là?
A. C7H7OH. B. C8H9OH.
C. C9H11OH. D. C9H11OH.
Bài giải:
Đáp án đùng là: A
Gọi số mol Br2 là x mo1
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng ta có:
5,4 + 160x = 17,25 + 81x => x = 0,15
=> nX = 0,05 mol
=> M = 5,4/0,05 = 108
=> Công thức phân tử chất đồng đẳng của phenol là: C7H7OH
Ví dụ 5: Cho 15,5 gam hỗn hợp 2 phenol A và B liên tiếp nhau trong dãy đồng đẳng của phenol tác dụng vừa đủ với 0,5 lít dung dịch NaOH 0,3M. Công thức phân tử của 2 phenol và % khối lượng của hỗn hợp lần lượt là?
A. C7H7OH (69,68%) và C8H9OH (30,32%).
B. C6H5OH (69,68%) và C7H7OH (30,32%).
C. C6H5OH (30,32%) và C7H7OH (69,68%).
D. Kết quả khác.
Bài giải:
Gọi công thức trung bình của 2 phenol là:
nNaOH = 0,15 mol;
⇒ A: C6H5OH (x mol); B: C7H7OH (y mol)
Ta có: x + y = 0,15 mol;
94x + 108y= 15,5
⇒ x = 0,05 mol; y = 0,1 mol
%mC6H5OH = 0,05.94/15,5.100% = 30,32%
⇒ Đáp án đúng là: C
Ví dụ 6: Để điều chế axit picric, người ta cho 14,1 gam phenol tác dụng với HNO3 đặc, H2SO4 đặc. Biết lượng axit HNO3 đã lấy dư 25% so với lượng cần thiết. Số mol HNO3 cần dùng và khối lượng axit picric tạo thành là?
A. 0,5625 mol; 34,75 gam. C. 0,5625 mol; 34,35 gam.
B. 0,45 mol; 42,9375 gam. D. 0,45 mol; 42,9375 gam.
Bài giải:
C6H5OH + 3HNO3 H2SO4→ C6H2(NO2)3OH (axit picric)+ 3H2O
Pt: 94 → 189 → 229 (g)
Theo đề bài ta có: m phenol = 14,1g
⇒ mHNO3 = 14,1.189/94 = 28,35g ⇒ nHNO3 = 0,45mol
⇒ nHNO3 dùng = 0,45 + 25%. 0,45 = 0,5625 mol
maxit picric = 14,1.229/94 = 34,35g
⇒ Đáp án đúng là: C
Ví dụ 7: Một hỗn hợp X gồm ancol etylic và phenol tác dụng với Na dư cho ra hỗn hợp hai muối có tổng khối lượng là 25,2 gam. Cũng lượng hỗn hợp ấy tác dụng vừa đủ với 100 ml dung dịch NaOH 1M. Số mol của chất trong hỗn hợp X và thể tích H2 bay ra (đkc) trong phản ứng giữa X và Na là?
A. 0,2 mol ancol; 0,1 mol phenol; 3,36 lít H2.
B. 0,18 mol ancol; 0,1 mol phenol; 5,376 lít H2.
C. 0,1 mol ancol; 0,1 mol phenol; 2,24 lít H2.
D. 0,2 mol ancol; 0,2 mol phenol; 4,48 lít H2.
Bài giải:
Khi tác dụng với Na:
C2H5OH + Na → C2H5ONa + 1/2 H2
x y 0,5y (mol)
C6H5OH + Na → C6H5ONa + 1/2 H2
y y 0,5y (mol)
mmuối = mC2H5ONa + mC6H5ONa = 68x + 116y = 25,2g (1)
Khi tác dụng với NaOH, chỉ có phenol tác dụng:
C6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2O
nC6H5OH = nNaOH = 0,1 mol = y
⇒ x = 0,2 mol; VH2 = 22,4.0,5 (x+y) = 3,36 lít
⇒ Đáp án đúng là: A
Bài trước: 6 dạng bài tập về Ancol trong đề thi Đại học có giải chi tiết - Chuyên đề Hóa 11