Dạng 5: Các dạng bài tập về Xicloankan - Chuyên đề Hóa 11

A. Bài tập tự luận

Bài 1: Chất khí A là 1 xicloankan. Khi đốt cháy 672 ml A (đktc), thì thấy khối lượng CO₂ tạo thành nhiều hơn khối lượng nước tạo thành 3,12 g.

a. Xác định công thức phân tử.

b. Viết công thức cấu tạo và tên các xicloankan ứng với công thức phân tử tìm được.

c. Cho chất A qua dung dịch brom, màu của dung dịch mất đi. Xác định công thức cấu tạo đúng của chất A.

Bài giải:

Số mol khí A là: n_A = 0,672/22,4 = 0,03 mol; đốt cháy xicloankan: n_CO2 = n_H2O = x

Khối lượng CO₂ lớn hơn khối lượng H₂O là 3,12 gam:

m_CO2 – m_H2O = 44x – 18x = 26x = 3,12 ⇒ x = 0,12 mol.

a. Phương trình đốt cháy:

n = 0,12/0,03 = 4

Vậy công thức phân tử của xicloankan là: C₄H₈

b. Các đồng phân cấu tạo xicloankan của C₄H₈ là:

c. Chất A làm mất màu dung dịch nước brom. Vậy công thức cấu tạo của A là:

Bài 2: Số đồng phân xicloankan ứng với công thức phân tử C₅H₁₀ là:

Bài giải:

Bài 3: Oxi hóa hoàn toàn 0,224 lit (đktc) xicloankan X thu được 1,760g khí CO₂. Biết X làm mất màu dung dịch brom. X là chất gì?

Bài giải:

Gọi công thức phân tử của X là C_nH_2n; n = 0,04/0,01 = 4

⇒ Công thức phân tử của X là: C₄H₈

Công thức cấu tạo của X là:

Bài 4: Đốt cháy hoàn toàn một xicloankan A thu được hỗn hợp khí và hơi. Dẫn toàn bộ hỗn hợp đó qua bình đựng dung dịch Ba (OH)₂ dư thấy tạo ra 9,85 gam kết tủa. Khối lượng dung dịch sau phản ứng tăng hay giảm bao nhiêu gam?

Bài giải:

n_H2O = n_CO2 = n_BaCO3 = 9,85/197 = 0,05 mol

⇒ m_H2O = 0,05.18 = 0,9 gam; m_CO2 = 0,05.44 = 2,2 gam;

m_giảm= 9,85 – (0,9 + 2,2) = 6,75.

Bài 5: Hỗn hợp khí A chứa một ankan và một monoxicloankan. Tỉ khối của A đối với hiđro là 25,8. Đốt cháy hoàn toàn 2,58 g A rồi hấp thụ hết sản phẩm cháy vào dung dịch Ba (OH)₂ dư, thu được 35,46 g kết tủa. Công thức phân tử của các chất trong hỗn hợp A là?

Bài giải:

Ta có: n_CO2 = n_BaCO3 = 35,46/197 = 0,18 mol;

n_A= 2,58/51,6 = 0,05 mol; m_H = 2,58 – 0,18.12 = 0,42 gam

⇒ n_H2O = 0,21 mol; n_ankan = 0,21 – 0,18 = 0,03 mol

⇒ n_xicloankan = 0,02 mol;

Công thức phân tử của ankan và xicloankan lần lượt là: C_nH_2n+2 và C_mH_2m;

Ta có: 0,02n + 0,03m = 0,18

⇔ 2n + 3m = 18

⇒ n = 3 và m = 4.

Vậy công thức phân tử của ankan và xicloankan lần lượt là: C₃H₈ và C₄H₈

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Oxi hóa hoàn toàn 0,224 lit (đktc) xicloankan X thu được 1,760g khí CO₂. Biết X làm mất màu dung dịch brom. X là?

A. Metylxiclobutan B. xiclopropan

C. xiclobutan D. Metylxiclopropan.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Công thức phân tử X là C_nH_2n; n = 0,04/0,01 = 4 ⇒ Công thức cấu tạo của X là:

Bài 2: Có những chất sau: xiclopropan, xiclobutan, metylxiclopropan, xiclopentan. Những chất nào có khả năng làm mất màu dung dịch brom ở điều kiện thường.

A. xiclopropan và metylxiclopropan

B. xiclopropan và xiclobutan

C. xiclopropan

D. xiclopropan, xiclobutan và Metylxiclopropan.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Bài 3: Khi cho Metylxiclopentan tác dụng với clo (askt) có thể thu được mấy dẫn xuất monoclo?

A. 4 B. 5 C. 6 D. 7

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Các vị trí có thể tham gia thế clo được biểu diễn như sau:

Bài 4: Đun hỗn hợp khí A gồm propan và xiclopropan đi vào dung dịch brom sẽ quan sát được hiện tượng nào sau đây?

A. Màu của dung dịch nhạt dần, không có khí thoát ra.

B. Màu của dung dịch nhạt dần và có khí thoát ra.

C. Màu của dung dịch mất hẳn, không còn khí thoát ra.

D. Màu của dung dịch không đổi.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Bài 5: Xicloankan (chỉ có một vòng) A có tỉ khối so với nitơ bằng 3. A tác dụng với clo có chiếu sáng chỉ cho một dẫn xuất monoclo duy nhất, xác định công thức cấu tạo cuả A?

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

M_A = 3.28 = 84 = 14n ⇒ n = 6

⇒ Công thức cấu tạo của A

Bài 6: Hỗn hợp B gồm một ankan và 1 xicloankan. Dẫn m g B qua bình chứa dung dịch brom dư thì khối lượng bình tăng 4,2 gam. Đốt cháy hoàn toàn m gam B thu được 11,2 lit CO₂ (đktc) và 10,8 gam H₂O. Thành phần % khối lượng ankan trong B là?.

A. 41,67% B. 34,36% C. 52,81% D. 29,28%

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Khối lượng bình brom tăng là khối lượng của xicloankan: m_xicloankan = 4,2 gam

n_H2O = 10,8/18 = 0,6 mol; n_CO2 = 11,2/22,4 = 0,5 mol

m_B = m_C + m_H = 0,5.12 + 0,6.2 = 7,2 gam

⇒ m_ankan = 7,2 – 4,2 = 3 gam

⇒ % (m)_ankan = 3.110%/7,2 = 41,67%

Bài 7: Xicloankan (chỉ có một vòng) A có tỉ khối so với nitơ bằng 3. A tác dụng với clo có chiếu sáng chỉ cho một dẫn xuất monoclo duy nhất, xác định công thức cấu tạo cuả A?

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

M_A = 3.28 = 84 = 14n ⇒ n = 6 ⇒ Công thức cấu tạo của A

Bài 8: Xicloankan A phản ứng với Cl₂ ánh sáng thu được dẫn xuất monoclo B (trong đó clo chiếm 34% về khối lượng). Biết B có 4 đồng phân. Tên gọi của hợp chất A là?

A. metylxiclopropan B. 1,2-đimetylxiclopropan

C. Metylxiclobutan D. Xiclobutan.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Bài trước: Dạng 4: Phản ứng đề hidro hóa và cracking ankan - Chuyên đề Hóa 11