Dạng 3: Các viết đồng phân của hợp chất hữu cơ - Chuyên đề Hóa 11

A. Phương pháp giải & Ví dụ minh họa

- Xác định độ bất bão hòa của phân tử hợp chất hữu cơ qua công thức:

Xét công thức phân tử của hợp chất hữu cơ có dạng: C_xH_yO_zN_tCl_u

Độ bất bão hòa:

Biết Δ = số π + số vòng từ đó xác định được dạng công thức của hợp chất.

Ví dụ minh họa

Bài 1: Hợp chất X có công thức phân tử là C₄H₈. Xác định các đồng phân cấu tạo của X.

Bài giải:

Ta có: Δ = (2.4+2-8)/2= 1 ⇒ Có 1 liên kết π hoặc 1 vòng

⇒ Có 2 dạng mạch cacbon:

- Mạch hở có 1 liên kết đôi trong phân tử

+ Mạch chính 4C: C-C-C-C viết được 2 TH đồng phân vị trí nối đôi:

CH₂ = CH-CH₂ –CH₃ và CH₃ - CH=CH –CH₃

- Mạch vòng và chỉ có liên kết đơn

Vậy có 5 đồng phân.

Bài 2: Tổng số liên kết π và vòng ứng với công thức C₅H₁₁O₂ClN₂ là?

Bài giải:

Độ bất bão hòa Δ = (5.2-11+2-1+1.2)/2 =1

=> Phân tử có 1 nối đôi hoặc 1 vòng.

Bài 3: Số công thức tạo mạch hở có thể có ứng với công thức phân tử C₄H₈ là?

Bài giải:

Bài 4: Số công thức tạo mạch có thể có ứng với công thức phân tử C₅H₁₀ là?

Bài giải:

Bài 5: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₃H₇Cl là?

Bài giải:

Bài 6: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₄H₁₀O là?

Bài giải:

CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – OH;

CH₃ – CH₂ – CH (OH) - CH₃;

(CH₃)₂CH – CH₂ – OH;

(CH₃)₃C – OH;

CH₃ – CH₂ – O – CH₂ – CH₃;

CH₃ – O – CH₂ – CH₂ – CH₃; CH₃ – O – CH (CH₃)₂

B. Bài tập trắc nghiệm

Bài 1: Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C₄H₁₀ là?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Bài 2: Số đồng phân mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C₄H₉Cl là?

A. 5 B. 2 C. 3 D. 4

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Bài 3: Số đồng phân mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C₃H₆Cl₂ là?

A. 5 B. 2 C. 3 D. 4

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Bài 4: Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C₃H₈O là?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH; CH₃ – CH (OH) – CH₃; CH₃ – O – CH₂ – CH₃

Bài 5: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₇N là?

A. 3 B. 2 C. 1 D. 4.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

CH₃ – CH₂ – NH₂; CH₃ – NH – CH₃

Bài 6: Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C₂H₄O là?

A. 3 B. 2 C. 1 D. 4.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

CH₃ – CH = O

Bài 7: Vitamin A có công thức phân tử là C₂₀H₃₀O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và không có chứa liên kết ba. Số liên kết đôi trong phân tử vitamin A là?

A. 7 B. 6 C. 5 D. 4.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Bài 8: Lycopen có công thức phân tử C₄₀H₅₆, là chất màu đỏ trong quả cà chua, có cấu tạo mạch hở, chỉ chứa liên kết đôi và liên kết đơn trong phân tử. Số kết đôi đó có trong phân tử licopen là?

A. 13 B. 12 C. 14 D. 11.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

k = (2+2.40-56)/2 = 13

Bài trước: Dạng 2: Dạng bài tập gọi tên hợp chất hữu cơ - Chuyên đề Hóa 11 Bài tiếp: Dạng 4: Xác định công thức hóa học hợp chất hữu cơ - Chuyên đề Hóa 11