Dạng 3: Các viết đồng phân của hợp chất hữu cơ - Chuyên đề Hóa 11
A. Phương pháp giải & Ví dụ minh họa
- Xác định độ bất bão hòa của phân tử hợp chất hữu cơ qua công thức:
Xét công thức phân tử của hợp chất hữu cơ có dạng: CxHyOzNtClu
Độ bất bão hòa:
Biết Δ = số π + số vòng từ đó xác định được dạng công thức của hợp chất.
Ví dụ minh họa
Bài 1: Hợp chất X có công thức phân tử là C4H8. Xác định các đồng phân cấu tạo của X.
Bài giải:
Ta có: Δ = (2.4+2-8)/2= 1 ⇒ Có 1 liên kết π hoặc 1 vòng
⇒ Có 2 dạng mạch cacbon:
- Mạch hở có 1 liên kết đôi trong phân tử
+ Mạch chính 4C: C-C-C-C viết được 2 TH đồng phân vị trí nối đôi:
CH2 = CH-CH2 –CH3 và CH3 - CH=CH –CH3
- Mạch vòng và chỉ có liên kết đơn
Vậy có 5 đồng phân.
Bài 2: Tổng số liên kết π và vòng ứng với công thức C5H11O2ClN2 là?
Bài giải:
Độ bất bão hòa Δ = (5.2-11+2-1+1.2)/2 =1
=> Phân tử có 1 nối đôi hoặc 1 vòng.
Bài 3: Số công thức tạo mạch hở có thể có ứng với công thức phân tử C4H8 là?
Bài giải:
Bài 4: Số công thức tạo mạch có thể có ứng với công thức phân tử C5H10 là?
Bài giải:
Bài 5: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C3H7Cl là?
Bài giải:
Bài 6: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C4H10O là?
Bài giải:
CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – OH;
CH3 – CH2 – CH (OH) - CH3;
(CH3)2CH – CH2 – OH;
(CH3)3C – OH;
CH3 – CH2 – O – CH2 – CH3;
CH3 – O – CH2 – CH2 – CH3; CH3 – O – CH (CH3)2
B. Bài tập trắc nghiệm
Bài 1: Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C4H10 là?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4.
Đáp án: B
Bài 2: Số đồng phân mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C4H9Cl là?
A. 5 B. 2 C. 3 D. 4
Đáp án: B
Bài 3: Số đồng phân mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C3H6Cl2 là?
A. 5 B. 2 C. 3 D. 4
Đáp án: D
Bài 4: Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C3H8O là?
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4.
Đáp án: C
CH3 – CH2 – CH2 – OH; CH3 – CH (OH) – CH3; CH3 – O – CH2 – CH3
Bài 5: Số công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C2H7N là?
A. 3 B. 2 C. 1 D. 4.
Đáp án: B
CH3 – CH2 – NH2; CH3 – NH – CH3
Bài 6: Số công thức cấu tạo mạch hở có thể có ứng với các công thức phân tử C2H4O là?
A. 3 B. 2 C. 1 D. 4.
Đáp án: C
CH3 – CH = O
Bài 7: Vitamin A có công thức phân tử là C20H30O, có chứa 1 vòng 6 cạnh và không có chứa liên kết ba. Số liên kết đôi trong phân tử vitamin A là?
A. 7 B. 6 C. 5 D. 4.
Đáp án: C
Bài 8: Lycopen có công thức phân tử C40H56, là chất màu đỏ trong quả cà chua, có cấu tạo mạch hở, chỉ chứa liên kết đôi và liên kết đơn trong phân tử. Số kết đôi đó có trong phân tử licopen là?
A. 13 B. 12 C. 14 D. 11.
Đáp án: A
k = (2+2.40-56)/2 = 13