I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Sau khi học xong bài, học sinh:
- Sự phát triển cao hơn của nền văn hóa dân tộc với nhiều thể loại, phong phú, nhiều tác giả nổi tiếng.
- Văn học dân gian phát triển, các thành tựu về hội họa dân gian, kiến trúc.
- Sự chuyển biến về khoa học kic thuật: Sử học, địa lí, y học, cơ khí đạt những thành tựu đáng kể
2. Thái độ
- Trân trọng, ngưỡng mộ, tự hào đối với những thành tựu văn hóa, khoa học cha ông ta sáng tạo. Góp phần hình thành ý thức thái độ bảo vệ và phát huy các di sản văn hóa.
3. Kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng tư duy lô gic, xâu chuỗi sự kiện, các vấn đề lịch sử.
- Kĩ năng thu thập và xử lý thông tin, thuyết trình, phân tích đánh giá, liên hệ thực tế.
- Suy nghĩ của bản thân về tác phẩm nghệ thuật trong bài học.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: năng lực tự học, năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác…
- Năng lực chuyên biệt:
+ Năng lực tái hiện những thành tựu văn học, nghệ thuật
+ Năng lực thực hành bộ môn: sưu tầm tư liệu, tranh ảnh, các câu ca dao, tục ngữ về các các thành tựu trong giai đoạn cuối XVIII- Nửa đầu thế kỉ XIX
II. Phương pháp dạy học
Nêu vấn đề, .....
III. Phương tiện
Tranh ảnh
IV. Chuẩn bị
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Tranh ảnh các thành tựu văn hóa
- Tư liệu có liên quan
2. Chuẩn bị của học sinh
- Đọc trước sách giáo khoa.
- Sưu tầm tư liệu, tranh ảnh
V. Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
Đời sống của nhân dân ta dưới triều Nguyễn như thế nào
3. Bài mới
3.1. Hoạt động khởi động
1. Mục tiêu: Giáo viên cho học sinh quan sát những hình ảnh Hình 6.6,6.7,6.8 trong sách giáo khoa Qua các hình ảnh trên kích thích cho học sinh tìm hiểu bài học.
2. Phương thức:
- Giáo viên cho học sinh quan sát các hình ảnh và yêu cầu trả lời câu hỏi dưới đây:
+ Em hãy cho biết nội dung của các bức tranh.
+ Những hình ảnh đó gợi cho em suy nghĩ gì về thành tựu văn học - nghệ thuật cuối thế kỉ XVIII- nữa đầu Thế kỉ XIX
- Học sinh quan sát, trả lời
3. Dự kiến sản phẩm
- Học sinh quan sát hình ảnh, trao đổi, thảo luận với nhau và trả lời:
+ Ba hình ảnh này là: Tranh dân gian chăn trâu thổi sáo, chùa Tây Phương, Ngọ Môn
+ Tuy nhiên, các em chưa nắm được hết các thành tựu văn học nghệ thuật thời kì này như thế nào?
- Giáo viên nhận xét và vào bài mới: Mặc dù dưới triều Nguyễn đời sống nhân dân cực khổ nhiều cuộc khởi nghĩa liên tiếp nổ ra vì những chính sách lỗi thời lạc hậu, nhưng nền văn học nghệ thuật phát triển mạnh mẽ. Để rõ hơn chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu qua bài 28
3.2. Hoạt động hình thành kiến thức
| Hoạt động của giáo viên & học sinh | Nội dung |
|---|
| Hoạt động 1 Mục 1. Văn học * Mục tiêu: Học sinh nắm được Văn học Việt Nam thời kì này phản ánh phong phú và sâu sắc xã hội đương thời * Phương thức: Hoạt động nhóm (10 - 14p) * Tổ chức hoạt động -Bước 1: Giáo viên giao nhiệm vụ cả lớp chia thành 4 nhóm. Các nhóm đọc mục 1 sách giáo khoa (4 phút), thảo luận và thực hiện các yêu cầu sau: Nhóm 1: Văn học chữ Nôm đạt đến đỉnh cao, em hãy kể tên 1 số tác phẩm tiêu biểu? Nhóm 2 Sự phát triển của văn học chữ Nôm nói lên điều gì? Nhóm 3: Trong số tác giả, tác phẩm văn học điểm mới là gì? Nói lên điều gì? Nhóm 4: Văn học thời kì này phản ánh điều gì? -Bước 2: Học sinh đọc sách giáo khoa và thực hiện yêu cầu. Giáo viên khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, Giáo viên đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ học sinh làm việc những nội dung khó (bằng hệ thống câu hỏi gợi mở - linh hoạt). -Bước 3: Học sinh: báo cáo, thảo luận -Bước 4: Học sinh: phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của bạn (theo kĩ thuật 3-2-1). Học sinh nhóm khác có thể chất vấn nhóm bạn với việc đặt câu hỏi: tại sao, như thế nào. Giáo viên bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. (Trường hợp cần thiết). Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. | 1. Văn học a. Văn học dân gian: - Tục ngữ, ca dao, truyện, thơ... b. Văn học bác học: Truyện Nôm: truyện kiều của Nguyễn Du, Ngoài ra có thơ của Hồ Xuân hương…. => Phản ánh phong phú và sâu sắc cuộc sống xã hội đương thời, những thay đổi trong tâm tư tình cảm ước muốn của con người |
| Hoạt động của giáo viên & học sinh | Nội dung |
|---|
Hoạt động 2. Mục 2. Nghệ thuật *Mục tiêu: Học sinh nắm được nét đặc sắc của nghệ thuật nước ta cuối Thế kỉ XVIII- nữa đầu Thế kỉ XIX *Phương thức: Hoạt động nhóm. (12 phút) * Tổ chức hoạt động -Bước 1: Giáo viên giao nhiệm vụ cả lớp chia thành 4 nhóm. Các nhóm đọc mục 2 sách giáo khoa (4 phút), thảo luận và thực hiện các yêu cầu sau: Nhóm 1: Về văn nghệ dân gian thời kì này thế nào? Quê em có điệu hát dân ca nào không? Nhóm 2: Em hãy kể tên tranh dân gian? Nhận xét về đề tài tranh dân gian? Nhóm 3: Những thành tựu nổi bật về kiến trúc? Em nhận xét nghệ thuật kiến trúc ở chùa Tây Phương? Nhóm 4: Em có nhận xét gì về nghề đúc đồng tạc tượng? Hãy kể tên 1 số công trình điêu khắc tiêu biểu tỏng thời kì này? -Bước 2: Học sinh đọc sách giáo khoa và thực hiện yêu cầu. Giáo viên khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, giáo viên đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ học sinh làm việc những nội dung khó (bằng hệ thống câu hỏi gợi mở - linh hoạt). -Bước 3: Học sinh: báo cáo, thảo luận -Bước 4: Học sinh: phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của bạn (theo kĩ thuật 3-2-1). Học sinh nhóm khác có thể chất vấn nhóm bạn với việc đặt câu hỏi: tại sao, như thế nào. Giáo viên bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. (Trường hợp cần thiết). Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. Hỏi: Nghệ thuật nước ta cuối thế kỉ XVIII- Nữa đầu Thế kỉ XIX có đặc sắc gì so với thế kỉ trước đó? | 2. Các cuộc nổi dậy a. Khởi nghĩa Phan Bá Vành (năm 1821-1827) - Năm 1821 ông kêu gọi nông dân khởi nghĩa - Căn cứ: Trà Lũ (Nam Định) - Năm 1827 quân triều đình bao vây đàn áp. Cuộc khởi nghĩa bị dập tắt. b. Khởi nghĩa Nông Văn Vân (1833-1835) - Địa bàn: miền núi Việt bắc - Năm 1835 cuộc khởi nghĩa bị dập tắt. c. Khởi nghĩa Lê Văn Khôi (1833-1835) - Tháng 6/1833 ông khởi nghĩa chiếm thành Phiên An. - Năm 1834 Lê Văn Khôi mất con trai lên thay - Năm 1835 cuộc khởi nghĩa bị đàn áp d. Khởi nghĩa Cao Bá Quát (1854-1856) - Đầu năm 1855 trận chiến khốc liệt ở vùng Sơn Tây (Hà Tây), Cao Bá Quát hi sinh - Năm 1856 cuộc khởi nghĩa bị dập tắc |
3.3. Hoạt động luyện tập:
1. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà học sinh đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về: các thành tựu văn học nghệ thuật
2. Phương thức: Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh (cụ thể hơn) và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc học sinh có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.
3. Dự kiến sản phẩm
Giáo viên chuẩn bị đáp án đúng. Nếu học sinh trả lời sai thì học sinh khác và giáo viên nhận xét chuẩn hóa kiến thức.
3.4.Hoạt động tìm tòi mở rộng:
1. Mục tiêu:
- Nhằm vận dụng kiến thức mới mà học sinh đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn.
- Học sinh biết nhận xét, đánh giá về các thành tựu văn học nghệ thuật trong thời kì nay
2. Phương thức:
a. Nêu câu hỏi sau khi đã hình thành kiến thức:
Liên hệ suy nghĩ của mình cần làm gì để gìn giữ thành tựu văn học nghệ thuật giai đoạn cuối Thế kỉ XVIII - nữa đầu Thế kỉ XIX
b. Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh (học sinh có thể làm bài tập ở nhà):
+ Sưu tầm các hình ảnh tiêu biểu về các thành tựu văn học nghệ thuật
- Học sinh chia sẻ với bạn bằng việc thông qua trao đổi sản phẩm cho bạn, gửi thư điện tử…
- Giáo viên đánh giá sản phẩm của học sinh: nhận xét, tuyên dương, khen gợi…
3. Dự kiến sản phẩm: