I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức
Hiểu được nguồn gốc hình thành và sự thay đổi hướng gió của khu vực gió mùa châu Á.
- Tìm hiểu nội dung loại bản đồ mới: Bản đồ phân bố khí áp và hướng gió.
2. Kĩ năng
Nắm được kỹ năng đọc, phân tích sự thay đổi khí áp và hướng gió trên bản đồ.
3. Thái độ
- Giáo dục học trò say mê nghiên cứu địa lý.
- Giao tiếp và tự nhận thức.
- Giải quyết vấn đề, tìm kiếm và xử lí thông tin, so sánh phân tích.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác.
- Năng lực chuyên biệt: Năng lực sử dụng bản đồ, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh.
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên
Bản đồ khí hậu Châu Á, hai lược đồ phân bố và hướng gió chính về mùa đông và mùa hạ Châu Á, bảng phụ.
2. Học sinh
Sách giáo khoa, vở ghi, tập bản đồ 8, bảng nhóm.
III. Chuỗi các hoạt động
A. Hoạt động khởi động
Giúp cho các em làm quen, tìm hiểu và xác định được sự biểu hiện khí áp và hướng gió chính về mùa đông và mùa hạ châu Á.
1. Phương pháp – Kĩ thuật:
Vấn đáp qua tranh ảnh cá nhân
2. Phương tiện:
Sử dụng một số tranh ảnh
3. Các bước hoạt động:
Bước 1: Giao nhiệm vụ
- Giáo viên cung cấp một số hình ảnh về hậu quả của các cơn bão và yêu cầu học sịnh trả lời: Em hãy cho biết bão đem lại những hậu quả gì?
Bước 2: Học sinh quan sát và nhận nhiệm vụ
Bước 3: Học sinh trả lời
Bước 4: Giáo viên dẫn vào bài
Như các em đã thấy hình ảnh trên thì bão đã gây ra rất nhiều hậu quả làm thiệt hại về người và của. Vậy nguyên nhân từ đâu mà sinh ra các cơn bão. Vậy bài học hôm nay giúp cô cùng các em sẽ giải quyết những thắc mắc đó thông qua việc làm quen, tìm hiểu, phân tích sự phân bố khí áp, các hướng gió chính về mùa đông và mùa hạ ở châu Á.
B. Hoạt động hình thành kiến thức
HOẠT ĐỘNG 1: Giúp cho học sinh hình dung được các khái niệm về đường đẳng áp, trung tâm khí áp, ý nghĩa các trị số đường đẳng áp (Thời gian 10’)
1. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: Đàm thoại, diễn giảng, giải quyết vấn đề, phương pháp hình thành biểu tượng địa lí, phương pháp sử dụng bản đồ, và biểu đồ, thảo luận, tự học, …kĩ thuật đặt câu hỏi, học tập làm việc.
2. Hình thức tổ chức: Hình thức “bài lên lớp”, cá nhân.
3. Phương tiện: Sử dụng lược đồ
| Hoạt động của giáo viên và học sinh | Nội dung |
|---|
Bước 1: Giáo viên sử dụng bản đồ khí hậu châu Á giới thiệu khái quát các khối khí trên bề mặt Trái Đất. - Học sinh quan sát Hình 4.1 và Hình 4.2 sách giáo khoa - Giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu các khái niệm được đề cập trong bài thực hành. Hỏi: Các trung tâm khí áp được biểu hiện bằng gì? (Bằng các đường đẳng áp) Hỏi: Thế nào là đường đẳng áp? (là đường nối các điểm có trị số khí áp khác nhau) Hỏi: Cho biết cách biểu hiện các trung tâm áp thấp, áp cao trên bản đồ? (Áp thấp: Trị số các đường đẳng áp càng vào trung tâm càng giảm. Áp cao: Trị số các đường đẳng áp càng vào trung tâm càng tăng. ) Hỏi: Để xác định hướng gió ta dựa vào đâu? (Gió thổi từ vùng áp cao đến vùng áp thấp) Hỏi: Sự thay đổi khí áp theo mùa là do đâu? (Do sự sưởi nóng và hoá lạnh theo mùa, khí áp trên lục địa cũng như trên biển thay đổi theo mùa) Hỏi: Gió mùa là gì? (Loại gió thổi theo mùa hướng và tính chất gió ở hai mùa trái ngược nhau) Bước 2: Yêu cầu học sinh đọc hướng dẫn sách giáo khoa Bước 3: Học sinh trả lời Bước 4: Giáo viên chốt ý và nêu lại các khái niệm | 1. Giới thiệu chung: (Không ghi bảng) |
BẢNG PHỤ
Mùa | Khu vực | Hướng gió chính | Từ áp cao……... đến áp thấp ….. |
Mùa đông | Đông Á | …………………... | …………………... |
Đông Nam Á | …………………... | …………………... |
Nam Á | …………………... | …………………... |
Mùa hạ | Đông Á | …………………... | …………………... |
Đông Nam Á | …………………... | …………………... |
Nam Á | …………………... | …………………... |
KẾT QUẢ BẢNG PHỤMùa | Khu vực | Hướng gió chính | Từ áp cao……... đến áp thấp ….. |
Mùa đông | Đông Á | Tây Bắc | Xibia- Alêut |
Đông Nam Á | Đông Bắc hoặc Bắc | Xibia – Xích đạo |
Nam Á | Đông Bắc | Xibia– Xích đạo |
Mùa hạ | Đông Á | Đông Nam | Haoai - Iran. |
Đông Nam Á | Tây Nam biến tính ĐN | Ôxtralia và Nam ÂĐD - Iran. |
Nam Á | Tây Nam | Nam ÂĐD- Iran |
3. Hoạt động vận dụng
(Cá nhân) Gọi học sinh lên xác định lại các trung tâm khí áp cao, thấp, các hướng gió chính theo từng khu vực về mùa đông, mùa hạ?
4. Hoạt động tìm tòi mở rộng
1. Qua phân tích 2 hoàn lưu gió mùa cho biết điểm khác nhau cơ bản về tính chất giữa gió mùa châu Á ở mùa đông và mùa hạ là gì?
* Tính chất trái ngược nhau của hướng gió trong 2 mùa do sự thay đổi các cao áp và hạ áp giữa 2 mùa.
2. Sự khác nhau về thời tiết ở mùa đông và mùa hè khu vực có gió mùa ảnh hưởng như thế nào tới sản xuất, sinh hoạt, của con người trong khu vực? Tại sao?
2.1*Gió mùa mùa đông lạnh và khô vì xuất phát từ cao áp trên lục địa => biển, nên thời tiết các khu vực có gió mùa đi qua khô, lạnh => Sinh hoạt, sản xuất của con người thay đổi => lấy Việt Nam dẫn chứng: mùa đông lạnh - khô theo từng đợt, năng xuất cây trồng thấp, sinh hoạt con người cũng thay đổi.
2.2*Gió mùa mùa hạ mát và ẩm vì thổi từ đại dương => lục địa => đối với Việt Nam khi gió mùa mùa hạ vượt qua dãy Trường Sơn đã bị biến tính nên gây ra gió phơn Tây Nam: Nóng và khô miền Trung và Bắc Trung Bộ; gió mùa thổi qua biển gây mưa nhiều ở khu vực Nam Bộ)