Soạn bài: Những ngày đầu của nước Việt Nam mới (Võ Nguyên Giáp) (trang 210, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Câu 1 (trang 210, sgk Ngữ văn 12, tập 1):
Bố cục của đoạn trích gồm 4 phần:
- Phần 1 (từ đầu... ập vào miền Bắc): Giới thiệu cung về tình hình nước Việt nam mới
- Phần 2 (tiếp... thêm trầm trọng): Mọi mặt khó khăn của đất nước
- Đoạn 3 (tiếp... 370 kg vàng): Những biện pháp và sự nỗ lực vượt qua khó khăn của toàn Đảng, toàn dân
- Đoạn 4 (phần còn lại): Hình ảnh lãnh tụ Hồ Chí Minh
Câu 2 (trang 210)
Để hồi tưởng về những ngày đầu của nước Việt Nam mới, tác giả đã xuất phát từ điểm nhìn hiện tại:
Đó là đất nước năm 1970, thời điểm cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. So với 25 năm trước thì tuy khó khăn nhưng thế và lực của ta đã khác.
Năm 1945 là “Thời kỳ làm mưa, làm gió của các nước đế quốc”. “Gần 2 chục vạn... miền Bắc”, còn bây giờ 1970, mỗi hành động kẻ cướp... trừng phạt, Mọi cách tô son trát phấn của đế quốc Mĩ... hoài công vô ích”. Năm 1945, Việt Nam chưa có tên trên bản đồ thế giới, cả Đông Dương khi đó mang tên In đô Xi A của Pháp, còn bây giờ nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã là một đất nước tự do.
Câu 3 (trang 210)
Những khó khăn và nguy nan của nước Việt Nam mới:
- Chính quyền cách mạng thành lập nhiều ngày nhưng vẫn chưa được nước nào công nhận
- Tình hình kinh tế hết sức khó khăn
- Chưa phát hành được tiền Việt Nam, kho bạc giành được từ tay chính quyền cũ chỉ có một triệu bạc rách
- Đời sống của nhân dân rất thấp
- Cuộc xâm lăng của thực dân Pháp nổ ra rất sớm tại Nam Bộ, làm cho những khó khăn trên càng trầm trọng
Câu 4 (trang 210)
Đảng và Chính Phủ được sự ủng hộ của toàn dân đã có quyết sách đứng đắn sáng suốt để đưa đất nước vượt qua gian khố. Cụ thể như sau:
- Về chính trị:
+ Củng cố và giữ vững chính quyền bằng cuộc tổng tuyển cử trong cả nước
+ Ra sắc lệnh thành lập Hội đồng nhân dân và Ủy ban hành chính các cấp
+ Giải tán chính quyền cũ – chính quyền thực dân phong kiến
+ Công bố dự án hiến pháp cho toàn dân góp ý
- Kinh tế: giảm tô xóa nợ cho nông dân, phục hồi sản xuất, nâng cao mọi mặt đời sống cho người dân, nâng cao vấn đề tài chính,....
- Xã hội: Bác Hồ kêu gọi “diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm”
Câu 5 (trang 210)
* Trong cả phần trích, hình tượng tiêu biểu, gây ấn tượng sâu sắc nhất đó là hình ảnh Bác Hồ, bởi vì:
- Bác là người có trí tuệ sáng suốt, có ý chí sắt đá và nghị lực mạnh mẽ
- Toàn tâm, toàn ý phục vụ cho nhân dân, đất nước
- Với Bác, để đất nước Việt Nam mới ra đời có thể tồn tại và vững mạnh cần:
+ Xác định mối quan hệ giữa những người làm trong bộ máy chính quyền với nhân dân
+ Đề ra ba mục tiêu quan trọng và phải dựa vào dân
Câu 6 (trang 210)
Điều đặc biệt trong nghệ thuật viết hồi kí của tác giả đó là:
- Cách lựa chọn những chi tiết, sự kiện lịch sử có tính khái quát, tổng thể.
- Trong khi kể, tác giả nêu suy nghĩ, nhận xét, đánh giá
Nội dung chính của văn bản:
- Nội dung: Nước Việt Nam trong những ngày đầu độc lập phải vượt qua bao khó khăn, gian nan để có thể tồn tại và vững mạnh
- Nghệ thuật: Lựa chọn những chi tiết, sự kiện lịch sử có tính khái quát, tổng thể, trong khi kể, tác giả nêu suy nghĩ, nhận xét, đánh giá,...
Bài trước: Soạn bài: Ai đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường) (trang 203, sgk Ngữ văn 12, tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận (trang 211, sgk Ngữ văn, tập 1)