Soạn bài: Đô-xtôi-ép-xki (X.Xvai-Gơ) (trang 65, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Câu 1 (trang 65, sgk Ngữ văn 12, tập 1)
Những nét đặc biệt về tính cách và số phận của Đô-xtoi-ep-xki:
- Về tính cách:
+ Giàu ý chí nghị lực vươn lên, vượt qua mọi thiếu thốn và nỗi đau.
+ Giàu tình yêu nước: ông luôn nghĩ về nước Nga, chịu hàng thế kỉ dằn vặt để chắt lọc nên những vinh quang cho Tổ quốc, dân tộc mình.
+ Giàu lòng đam mê nghệ thuật và tình yêu thương đối với con người
- Số phận:
+ Chịu nhiều khổ đau, thiếu thốn về vật chất và tinh thần
+ Là người khách chuyên cần của hiệu cầm đồ.
+ Làm việc suốt đêm trong cơn đau đẻ của vợ
+ Sống giữa giống người chấy rận
+ Bệnh tật...
+ Từng có thời điểm sống lưu vong, phải quỳ gối trước nhiều kẻ thấp hèn.
Câu 2 (trang 65)
Hiệu quả của lối cấu trúc những hình ảnh trái ngược khi thể hiện chân dung của Đô-xtôi-ép-ki: làm đối lập giữa đời sống vật chất và tinh thần, sự thiếu thốn, vất vả với những điều lớn lao vĩ đại trong ông. Từ đó, làm sáng ngời hình ảnh chân dung và con người của ông.
Câu 3 (trang 65)
- Biện pháp so sánh: “Tác phẩm... là rượu ngọt”, “đếm các ngày như trước đây đếm cái cọc của trại giam”, “trở về như một kẻ hành khất”, “lời như sấm sét”
- Biện pháp ẩn dụ: “quả đã được cứu thoát, vỏ khô rụng xuống”, “thành phố ngàn tháp chuông”
- Tác dụng: Hình ảnh ẩn dụ, so sánh thuộc lĩnh vực tôn giáo. Mục đích muốn nâng lên thành hình ảnh vị thánh, một con người siêu phàm.
Câu 4 (trang 65)
Việc Xvai – cơ luôn gắn Đô - xtôi - ép - xki với bối cảnh thời sự chính trị và văn chương có tác dụng:
- Một nhà văn vĩ đại không thể tồn tại riêng lẻ mà phải đặt trong quan hệ gắn bó với bối cảnh của dân tộc, đất nước.
→ Biện pháp tô đậm chân dung nhân vật: gắn hình tượng con người trên khung cảnh rộng lớn.
- Thiên tài có thể bị đè nén bởi số phận, nhưng cũng có thể tác động trở lại xã hội.
Bài trước: Soạn bài: Mấy ý nghĩ về thơ (Nguyễn Đình Thi) (trang 60, sgk Ngữ văn 12, tập 1) Bài tiếp: Soạn bài: Nghị luận về một hiện tượng đời sống (trang 66, sgk Ngữ văn 12, tập 1)