Trang chủ > Lớp 11 > Soạn Văn 11 (cực ngắn) > Soạn bài: Tự tình - Hồ Xuân Hương - Soạn Văn 11 (cực ngắn)

Soạn bài: Tự tình - Hồ Xuân Hương - Soạn Văn 11 (cực ngắn)

Bố cục của bài Tự tình gồm 4 phần

+ Phần 1 (Hai câu đầu): Nỗi niềm buồn tủi, chán chường

+ Phần 2: Hai câu 3,4: Tình cảnh lẻ loi và nỗi niềm buồn tủi

+ Phần 3: Hai câu 5,6: Nỗi niềm phẫn uất, sự phản kháng của Xuân Hương

+ Phần 4: Hai câu cuối: Sự trở lại với tâm trạng chán trường, buồn tủi

Nội dung bài học

Bài thơ thể hiện tâm trạng, thái độ vừa đau buồn, vừa phần uất trước duyên phận, gắng vươn lên nhưng vẫn rơi vào bi kịch, đồng thời khẳng định khát vọng sống và khát vọng hành phúc của Hồ Xuân Hương

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 19 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Bốn câu đầu cho thấy hoàn cảnh, tâm trạng:

- Câu 1,2:

+ Thời gian gấp gáp, vội vã: Đêm khuya, trống canh dồn => Con người chất chứa nỗi niềm, bất an

+ Không gian: “văng vẳng”: lấy động tả tĩnh => rộng lớn nhưng tĩnh vắng

+ “Trơ”: Hoàn cảnh một mình trơ trọi, “cái hồng nhan”: tiếng gọi thể hiện sự rẻ rúng

- Câu 3,4: Vẫn trong hoàn cảnh lẻ loi, một mình mượn rượu giải sầu khi tuổi xuân sắp trôi qua mà nhân duyên vẫn chưa trọn vẹn

=> Hoàn cảnh lẻ loi, buồn tủi trong đêm và tâm trạng cô đơn, xót xa, chán chường

Câu 2 (trang 19 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

- Cảnh thiên nhiên qua cảm nhận của người mang niềm phẫn uất và bộc lộ cá tính:

+ Rêu: sự vật yếu ớt, hèn mọn mà cũng không chịu mềm yếu

+ Đá: im lìm nhưng nay phải rắn chắc hơn, phải nhọn hoắt lên để “đâm toạc chân mây”

+ Động từ mạnh xiên, đâm kết hợp với bổ ngữ ngang, toạc: thể hiện sự bướng bỉnh, ngang ngạnh

=> Cảnh thiên nhiên góp phần diễn tả tâm trạng, phẫn uất, thái độ, bản lĩnh không cam chịu như muốn thách thức số phận của Hồ Xuân Hương

Câu 3 (trang 19 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

- Hai câu kết nói lên tâm trạng chán chường, buồn tủi, chua xót, ngậm ngùi của tác giả khi mảnh tình vốn đã không được trọn vẹn nhưng ở đây còn phải san sẻ (thân phận làm lẽ), đồng thời, cũng nói hộ cho số phận éo của những người phụ nữ dưới xã hội phong kiến nam quyền

Câu 4 (trang 19 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

- Hai luận điểm:

+ Bi kịch duyên phận: Tình cảnh lẻ loi, chán chường, hẩm hiu của một người con gái đã qua tuổi thanh xuân nhưng hạnh phúc vẫn chưa trọn vẹn, đành tìm rượu giải sầu nhưng càng sầu thêm, bi kịch làm lẽ,...

+ Khát vọng sống, hạnh phúc: Khát vọng hạnh phúc, mong muốn vượt lên, thchs thức số phận (tập trung ở hai câu 5+6)

Luyện tập

Bài 1 (trang 20 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Bài 2 (trang 20 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

HS học thuộc và đọc diễn cảm