Soạn bài: Luyện tập thao tác lập luận so sánh - Soạn Văn 11 (cực ngắn)

Luyện tập (trang 116-117 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Bài 1

- Tâm trạng khi về thăm quê của hai tác giả Hạ Tri Chương và Chế Lan Viên trong hai bài thơ:

- Giống nhau:

+ Hoàn cảnh: Đi trẻ, về già, khi trở về đều trở thành người xa lạ trên quê hương mình.

+ Tâm sự: giật mình với những đổi thay, cảm giác tiếc nuối, bâng khuâng

Bài 2

- Phép lập luận so sánh được sử dụng: việc học giống như trồng cây:

+ Mùa xuân, mùa thu chỉ các giai đoạn khác nhau: ban đầu thu hoạch được ít, càng về sau thu hoạch được nhiều hơn

+ Học thì lúc đầu khó khăn, về sau hiểu dần, khôn lớn trưởng thành - có học vấn.

=> Trồng cây thì tăng thu nhập kinh tế. Học tập thì trưởng thành về trí tuệ.

Bài 3:

So sánh ngôn ngữ thơ Hồ Xuân Hương và ngôn ngữ thơ Bà Huyện Thanh Quan qua hai bài thơ Tự tình (bài 1) và Chiều hôm nhớ nhà.

* Giống nhau: Đều dùng thể thơ thất ngôn bát cú, tuân thủ quy luật gieo vần, luật đối chặt chẽ.

* Khác nhau:

- Cách thức sử dụng từ ngữ:

+ Thơ Hồ Xuân Hương dùng nhiều từ ngữ gần gũi lời ăn tiếng nói hằng ngày như từ: tiếng gà, trên bom, mõ thảm, …và cả những từ có vần hiểm hóc như: cớ sao om; già tom; mõm mòm… Có một câu dùng nhiều từ Hán Việt “ Tài tử văn nhân ai đó tá? ”

+ Thơ Bà Huyện Thanh Quan dùng nhiều từ ngữ Hán Việt trang trọng như: hoàng hôn; mục tử; cô thôn; …và những thi liệu Hán học: ngàn mai; dặm liêu và sử dụng điển cố, điển tích như Chương Đài.

- Về phong cách thơ:

+ Phong cách thơ Hồ Xuân Hương rất gần gũi, bình dị tuy có phần chua xót nhưng vẫn tinh nghịch.

+ Phong cách thơ Bà Huyện Thanh Quan trang trọng hơn

Bài 4

- Học sinh tự chọn một số câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn có yêu tố so sánh:

Ví dụ:

+ Im lặng là vàng (đề cao vai trò của sự lắng nghe trong cuộc sống)

+ Rừng vàng biển bạc (nhấn mạnh vai trò của tài nguyên rừng, biển trong đời sống con người…)