Soạn bài: Người cầm quyền khôi phục uy quyền (V.Huy-Gô) - Soạn Văn 11 (cực ngắn)

Bố cục của bài Người cầm quyền khôi phục uy quyền (V. Huy-Gô) gồm 3 phần:

- Phần 1 (Mở đầu - chị rùng mình): Giăng Van-giăng chưa mất hết uy quyền của một thị trưởng.

- Phần 2 (Tiếp đến Phăng-tin đã tắt thở): Thân phận thật của thị trưởng Ma-đơ-len bại lộ: Tù khổ sai Giăng Van-giăng.

- Phần 3 (Đoạn còn lại): Giăng Van-giăng khôi phục lại uy quyền.

Nội dung bài học

- Nội dung:

+ Ca ngợi lẽ sống cao đẹp cùng tình yêu thương, đùm bọc giữa những con người khốn khổ trong xã hội.

+ Phê phán giai cấp tư sản, thống trị vì lợi ích cá nhân mà chà đạp lên người dân hiền lành, lương thiện.

- Nghệ thuật:

+ Sử dụng thành công thủ pháp xây dựng hình tượng nhân vật tương phản qua phép so sánh, ẩn dụ để khắc họa nhân vật Gia-ve (tượng trưng cho cái ác) và nhân vật Giăng Van-giăng (tượng trưng cho sự lương thiện).

+ Đan xen lời bình luận ngoại đề khiến nội dung câu chuyện sinh động hơn.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 80 SGK ngữ văn 11 tập 2)

Hai nhân vật Giăng Van-giăng và Gia-ve qua đối thoại, hành động:

Ý nghĩa của biện pháp nghệ thuật đối lập:

- Làm nổi bật sự đối lập giữa thiện - ác, tốt - xấu, yêu thương - vô cảm giữa hai nhân vật Gia-ve và Giăng Van-giăng.

- Thông điệp nghệ thuật: Ngay cả trong hoàn cảnh tuyệt vọng, bất công thì tình yêu thương con người chân chính sẽ vẫn đẩy lùi được được bóng tối của cường quyền và làm sáng lên niềm tin vào tương lai.

Câu 2 (Trang 80 SGK ngữ văn 11 tập 2)

- Nhân vật Gia-ve: Gợi lên hình ảnh về một con ác thú rình mồi:

+ Bộ dạng, ngôn ngữ, hành động đều thể hiện sự tàn nhẫn, hung dữ: Tiếng thét "mau lên" như tiếng "thú gầm", "phóng vào Giăng Van-giăng cặp mắt nhìn như cái móc sắt", "túm lấy cổ áo", "cái cười ghê tởm phô ra tất cả hai hàm răng",...

+ Thái độ: Ngay cả khi Phăng-tin nguy kịch vẫn không ngừng quát tháo. Hắn bất chấp lời cầu xin của Giăng Van-giăng, tàn nhẫn nói ra bí mật về con gái Phăng-tin, gián tiếp đẩy Phăng-tin đến cái chết.

- Nhân vật Giăng Van-giăng: Gợi lên hình tượng một đấng cứu thế, một con người của tình yêu, lòng nhân đạo:

+ Chấp nhận hy sinh bản thân mình, ra tự thú để cứu một người bị bắt oan.

+ Giúp đỡ, cưu mang Phăng-tin khi đau bệnh. Xót thương khôn tả trước sự ra đi của Phăng-tin.

+ Qua cảm nhận của bà xơ Xem-pli-xơ: "Lúc Giăng Van-giăng thì thầm bên tai Phăng-tin bà trông thấy rõ ràng một nụ cười không sao tả được hiện trên đôi môi nhợt nhạt và đôi mắt xa xăm, đầy ngỡ ngàng của chị khi đi vào cõi chết".

+ Không hề run sợ trước sự tàn bạo của Gia-ve.

Câu 3 (trang 80 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2)

- Đoạn văn từ câu "Ông nói gì với chị? " đến câu "Có thể là những sự thực cao cả" là phát ngôn của tác giả.

- Thuật ngữ văn học này dùng để chỉ tên loại ngôn ngữ này là: Bình luận ngoại đề hay trữ tình ngoại đề. Đây là một yếu tố ngoài cốt truyện, là lời của tác giả hoặc người kể chuyện trực tiếp bộc lộ suy nghĩ, quan điểm của mình đối với nhân vật, sự kiện trong tác phẩm. Bình luận ngoại đề còn chính thông điệp tư tưởng nhà văn muốn gửi gắm qua tác phẩm của mình.

- Tác dụng trong đoạn trích: Bộc lộ rõ quan điểm, tư tưởng của nhà văn: Bằng tình yêu thương và lòng lương thiện, con người có thể đánh đổ được cái ác, chống lại được cường quyền.

Câu 4 (Trang 80 SGK ngữ văn 11 tập 2)

Dấu hiệu của nghệ thuật lãng mạn chủ nghĩa:

- Cái chết bi thảm của Phăng-tin đầy thương tâm nhưng không mang đến cảm giác bi lụy: "Một nụ cười không sao tả được… đi vào cõi chết". "Chết tức là đi vào bầu ánh sáng vĩ đại" thể hiện rõ quan điểm của chủ nghĩa lãng mạn.

- Khi Giăng Van-giăng sửa lại trang phục cho Phăng-tin sau khi mất như "một người mẹ sửa sang cho con" thì "gương mặt Phăng-tin như sáng rỡ lên một cách lạ thường".

Luyện tập

Câu 1 (trang 80 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)

Nghệ thuật miêu tả nhân vật Phăng-tin:

- Nghệ thuật đối lập:

+ Phăng-tin (nạn nhân) > < Gia – ve (cường quyền bạo lực).

+ Phăng-tin (người chịu ơn) > < Giăng Van-giăng (Vị cứu tinh).

- Nghệ thuật miêu tả tâm trạng:

+ Phăng-tin từ tin tưởng tuyệt đối vào Giăng Van-giăng đến lo lắng, sợ hãi khi Gia-ve nói ra thân phận thật của Giăng van-giăng.

+ Khi nghe những lời ghê tởm, hống hách của Gia-ve "Tao đã bảo không có ông Ma - đơ - len", Phăng-tin đã không chịu đựng nổi mà qua đời.

+ Khi nghe được những lời thì thầm của Giăng Van-giăng lại nở nụ cười dù đã tắt thở.

→ Phăng-tin là một người phụ nữ đáng thương, tội nghiệp. Nhưng ngôn ngữ và hành động của Phăng-tin đến cuối cùng biểu hiện qua nụ cười lúc đã chết lại làm điểm sáng cho tinh thần nhân đạo. Cái kết tốt đẹp cho người đàn bà khốn khổ.

Câu 2 (trang 80 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)

Nhân vật Phăng-tin đóng vai trò quan trọng trong cốt truyện.

- Phăng-tin là trung tâm của cuộc đấu tranh giữa thiện - ác. - Làm nổi bật lên tính cách nhân vật Gia-ve và Giăng Van-giăng.

- Là hiện thân của một cái kết có hậu, của tinh thần nhân đạo cao cả.

Câu 3 (trang 80 SGK ngữ văn 11 tập 2)

Trong đoạn trích việc phân tuyến nhân vật rõ ràng, có nhiều nét tương đồng với văn học dân gian.

- Phân tuyến nhân vật: Thiện – Ác (Phăng- tin, Giăng Van- giăng > < Gia-ve).

- Các tuyến nhân vật xung đột mạnh mẽ, quyết liệt để khắc họa rõ tính cách và làm nổi bật chủ đề, tư tưởng tác phẩm: Cái thiện luôn thắng cái ác.