Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo) (trang 108 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2)
II. Các phương tiện diễn đạt và đặc trưng phong cách ngôn ngữ chính luận
1. Các phương tiện diễn đạt
- Về từ ngữ.
- Về nhữ pháp.
- Về biện pháp tu từ.
2. Đặc trưng phong cách ngôn ngữ chính luận
- Tính công khai về quan điểm chính trị.
- Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận.
- Tính truyền cảm và thuyết phục.
Luyện tập
Câu 1 (trang 108 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
- Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn chính luận trên là:
+ Điệp ngữ kết hợp với điệp câu: Ai có... dùng...
+ Liệt kê ngắn: gươm, cuốc, thuổng, gậy gộc...
+ Ngắt đoạn câu (nhịp điệu) phối hợp với các phép tu từ tạo cho đoạn văn có giọng điệu dứt khoát và mạnh mẽ.
Câu 2 (trang 108): Đề cương bài nói để chứng minh cho câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay ko, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn vào công học tập của các em. "
a, Xác định luận cứ: Thanh niên ở bất cứ thời điểm nào cũng mang sứ mệnh ghánh vác nhiệm vụ quan trọng của đất nước, nhất là trong quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước hiện nay.
b, Các luận chứng:
- Thế hệ thanh niên trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ.
- Thế hệ thanh niên ngày nay trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, hòa nhập quốc tế.
c, Kết luận: Thanh niên phải phân đấu học tập, xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh.
Câu 3 (trang 108): Chứng minh nhận định sau: "Lòng yêu nước bắt nguồn từ tình yêu những người thân, yêu nơi chôn nhau cắt rốn với những kỉ niệm tuổi thơ không bao giờ quên".
Gợi ý:
* Lòng yêu nước có thể được giáo dục từ truyền thống, nó bắt nguồn từ những tình cảm nhỏ bé, gần gũi nhất đối với mỗi người.
- Đó là tình yêu người thân như: yêu ông bà, yêu cha mẹ, anh chị em
- Sâu rộng hơn là tình yêu làng quê, đất nước...
* Từ những tình cảm cụ thể lòng yêu nước được hình thành và trở thành một thứ tình cảm thiêng liêng, gần gũi đối với mỗi con người.
* Yêu nước cần phải gắn với xây dựng và bảo vệ đất nước, nhất là trong công cuộc nước ta đang trong quá trình đổi mới hiện nay.
Bài trước: Một thời đại trong thi ca (trang 104 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2) Bài tiếp: Một số thể loại văn học: kịch, văn nghị luận (trang 111 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2)