Ôn tập phần làm văn lớp 11 học kì 2 (trang 124 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2)
Câu 1 (trang 124 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):
Trong văn bản Về luân lí xã hội ở nước ta, Phan Câu Trinh đã sửu dụng chủ yếu các thao tác lập luận:
- Thao tác lập luận bác bỏ: Bác bỏ cách hiểu đơn giản hoặc nông cạn, hời hợt về luân lí xã hội
- Lập luận phân tích: Phân tích những luận điểm thông qua các luận cứ để làm rõ nội dung cảu tác phẩm.
- Lập luận bình luận: Thông qua những đánh giá, nhận xét của tác giả trong văn bản.
- Thao tác lập luận so sánh: Luân lí xã hội nước ta với quốc gia luân lí ở phương Tây nhằm nêu rõ
Câu 2 (trang 124):
Tiến hành phân tích câu danh ngôn: “Thất bại là mẹ thành công”
- Phân tích những lí do để nói “Thất bại là mẹ thành công”
- Chứng minh tính đúng đắn của câu danh ngôn bằng những dẫn chứng cụ thể trong đời sống hiện thực. Trải qua thất bại để biết rút ra bài học kinh nghiệm, rèn luyện bản lĩnh và đến gần hơn với thành công.
- Bác bỏ những quan niệm sai lầm: Sợ thất bại nên không dám làm gì, không biết cách rút ra bài học khi gặp thất bại, bi quan chán nản khi gặp thất bại
- Ví dụ đưa ra có thể lấy trong lịch sử, trong cuộc đời, trong thực tế cuộc sống... Dẫn chứng đưa ra cần phải có sức thuyết phục.
Câu 3 (trang 124):
* Tác dụng của việc vận dụng thao tác lập luận bác bỏ trong đoạn trích:
- Tác giả bác bỏ hạng người không biết sợ cái gì trên đời. Đấy là quỷ chứ đâu phải là người. Loại người này rất hiếm, thực ra không có.
- Tác giả bác bỏ loại người thứ hai đó là loại người sợ quyền thế và đồng tiền nhưng lại sẵn sàng chà đạp lên cái đẹp, cái thiên lương thì không ít.
=> Qua đó, lập luận nhằm khẳng định giá trị tư tưởng của truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân cũng như chân lí: “Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân dạy cho chúng ta hiểu rằng, muốn nên người, phải biết kính sợ ba điều này: cái tài, cái đẹp và cái thiên tính tốt của con người (cái thiên lương).
* Viết đoạn văn lập luận bác bỏ với chủ đề tự chọn:
- Chọn ý kiến, quan niệm cần bác bỏ và một vấn đề quen thuộc nào đó trong cuộc sống hoặc trong học tập.
- Xác định cách thức bác bỏ (bác bỏ luận điểm, bác bỏ luận cứ hoặc cách lập luận).
- Viết đoạn văn bác bỏ dựa trên kết quả xác định.