Đề thi Ngữ văn lớp 8 Học kì 1 (có đáp án - Đề 3) - Ngữ Văn lớp 8

Đề thi Học kì 1

Năm học 2021 - 2022

Môn Ngữ văn lớp 8

Thời gian làm bài: 90 phút

Câu 1:

1. Cho câu thơ sau:

“Ta nghe hè dậy bên lòng”

a. Hãy chép lại chính xác các câu thơ tiếp theo để được khổ thơ hoàn chỉnh?

b. Khổ thơ vừa chép được trích trong tác phẩm nào? Ai là tác giả?

2. Trong văn bản Nước Đại Việt ta (Sách Ngữ văn 8 tập hai – NXB Giáo dục), Nguyễn Trãi đã khẳng định:

Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,

Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.

Trình bày suy nghĩ của em về hai câu thơ trên?

Câu 2:

1. Câu cầu khiến là gì? Lấy ví dụ.

2. Xác định các kiểu câu và các hành động nói trong đoạn văn sau:

“Với vẻ mặt băn khoăn, cái Tí lại bưng bát khoai chìa tận mặt mẹ (1):

– Này, u ăn đi! (2)”

(Trích “Tắt đèn” – Ngô Tất Tố)

3. Nêu tác dụng trật tự từ của câu sau

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.

Câu 3:

Vẻ đẹp của bức tranh làng chài trong bài thơ “Quê hương” của nhà thơ Tế Hanh? Từ đó, liên hệ tình cảm mình với quê hương.

Đáp án và Thang điểm

Câu 1:

1. Chép lại đoạn thơ hoàn chỉnh:(0,5 điểm)

Ta nghe hè dậy bên lòng

Mà chân muốn đạp tan phòng hè ôi!

Ngột làm sao, chết uất thôi

Khi con tu hú ngoài trời cứ kêu!

b. Khổ thơ trên được trích trong tác phẩm “Khi con tú hú” (sáng tác 7/1939 khi Tố Hữu bị bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ – Huế) (0,5 điểm)

2.

* Về mặt kĩ năng:

– Đảm bảo viết thành một đoạn văn ngắn, biết cảm nhận về câu thơ diễn đạt trong sáng, ít các lỗi sai chính tả ngữ pháp.

* Về mặt kiến thức:

Nội dung trong hai câu thơ của Nguyễn Trãi (0,5 điểm)

+ Hai câu thơ thể hiện cốt lõi của nhân nghĩa chính là yên dân, trừ bạo. Bạo ở đây là giặc và cả những thế lực trong nước gây bất ổn cho dân chúng. Kẻ bạo ngược lúc bấy giờ là giặc Minh

– Tư tưởng “nhân nghĩa” tức là lấy dân làm gốc, yêu thương dân chúng.

Nhân nghĩa là khái niệm của đạo đức của Nho giáo, khi nói về đạo lí, về cách hành xử tình thương giữa người với người

+ Nguyễn Trãi tiếp thu tư tưởng nhân nghĩa lấy lợi ích của nhân dân, dân tộc làm gốc, đó là một tư tưởng tiến bộ

Câu 2:

1. Nêu đúng khái niệm câu cầu khiến (0,5 điểm)

Câu cầu khiến có chứa những từ cầu khiến: hãy, đừng, chớ, đi, thôi, nào… hay ngữ điệu cầu khiến.

Ví dụ:

- Đừng làm ồn nữa!

- Hãy tắt điện khi ra khỏi phòng!

2. Học sinh xác định đúng kiểu câu, hành động nói trong đoạn văn (1 điểm)

+ Câu (1): Câu trần thuật – Hành động trình bày

+ Câu (2): Câu cầu khiến – Hành động điều khiển

Trật từ từ trong câu: “Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi” các âm tiết tuần tự xuất hiện, theo một trình tự nhất định

→ Giúp tạo nhịp điệu mềm mại, uyển chuyển cho câu.

Câu 3:

Mở bài

– Giới thiệu khái quát về bài thơ Quê hương của nhà thơ Tế Hanh (hoàn cảnh sáng tác, tác giả tác phẩm, vấn đề nghị luận)

– Dẫn dắt vấn đề: Vẻ đẹp của bức tranh làng chài được miêu tả trong bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh (1 điểm)

Thân bài:

* Vẻ đẹp yên bình, thơ mộng của một làng chài ven biển Trung Bộ (1,5 điểm)

- Vẻ đẹp khỏe khoắn, tươi vui của những người dân làng chài khi cùng nhau ra khơi đánh bắt cá

- Không khí lao động hăng say, tươi vui được nhà thơ gợi tả qua hình ảnh trai tráng khỏe mạnh, những con thuyền băng băng lướt sóng "hăng như con tuấn mã"

- Hình ảnh cánh buồm sáng tạo, gợi ra linh hồn của làng chài ven biển với nhiều nỗi niềm của người dân chài

- Vẻ đẹp của bức tranh làng chài trong cảnh thuyền cá trở về bến

+ Khung cảnh ồn ào, phấn khởi của người dân làng chài khi thuyền cập bến là thành quả lao động, diễn tả niềm hạnh phúc của người dân

- Hình ảnh ra khơi của người dân làng chài được miêu tả vô cùng chân thật, sinh động, chứa chan niềm vui sướng trước thành quả lao động và diễn tả khát vọng no ấm hạnh phúc của những người dân chài.

- Đó là một bức tranh làng quê thật tươi sáng, sinh động, giàu sức sống và ấm áp tình người

* Vẻ đẹp bức tranh làng chài được miêu tả trong nỗi nhớ quê hương (1 điểm)

- Trong bức tranh ấy là nỗi niềm một người con xa quê với nỗi nhớ quê hương da diết. Nỗi nhớ quê hương của nhà thơTế Hanh luôn thường trực, cháy bỏng

* Nghệ thuật

- Bài thơ sử dụng những hình ảnh đẹp, bình dị, gần gũi

- Sử dụng ngôn từ miêu tả tinh tế, giản dị

Kết bài:

Khẳng định vấn đề: Bằng tình cảm thiết tha, nỗi niềm thương nhớ, yêu quê hương đến thiết tha, tác giả Tế Hanh vẽ bức tranh vẻ đẹp làng chài quê hương mình bằng màu của nỗi nhớ. (1 điểm)